Szparnicowce

Szparnicowce
	; Lygodium scandens
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	szparnicowce
	Nazwa systematyczna
	Schizaeales Schimp.; Traité Paléont. Vég. 1: 674. Mar 1869
	Typ nomenklatoryczny
	Schizaea Sm. (Schizaeaceae)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szparnicowce (Schizaeales) – rząd paproci obejmujący 3 rodziny (w tym 2 monotypowe), 4 rodzaje i ponad 155 gatunków (z czego ponad 100 z rodzaju splątka Anemia)^[4]^[2]. W niektórych ujęciach należące tu rodzaje łączone są w jedną rodzinę szparnicowatych Schizaeaceae^[5]. Występują w całej strefie międzyzwrotnikowej^[4]. U zaliczanych tu paproci charakterystyczne jest brzeżne umieszczenie zarodni, które umieszczone są zwykle na trzoneczkach i pękają podłużną szparą po jednoczesnym dojrzeniu^[6].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Pozycja systematyczna rzędu w systemie Nitta i in. (2022)^[7]

paprotkowe

długoszowce Osmundales

	rozpłochowce Hymenophyllales

	glejcheniowce Gleicheniales

szparnicowce Schizaeales

	salwiniowce Salviniales

	olbrzymkowce Cyatheales

paprotkowce Polypodiales

Pozycja w systemie Smitha i in. (2006)^[4] oraz PPG I (2016)^[2]

Rząd w obrębie paproci stanowiący grupę siostrzaną dla kladu obejmującego rzędy: olbrzymkowce, salwiniowce i paprotkowce.

paprotkowe

długoszowce Osmundales

rozpłochowce Hymenophyllales

glejcheniowce Gleicheniales

szparnicowce Schizaeales

salwiniowce Salviniales

	olbrzymkowce Cyatheales

	paprotkowce Polypodiales

Podział rzędu według Smitha i in. (2006)^[4] oraz PPG I (2016)^[2]

W obrębie rzędu wyróżnia się trzy rodziny, spośród których klad bazalny stanowią wężówkowate:

szparnicowce

Lygodiaceae – wężówkowate

	Anemiaceae – splątkowate

	Schizaeaceae – szparnicowate

[1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
[2]
The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
[3]
James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).
[4]
Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns. Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).
[5]
Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 35. ISBN 978-1842466346.
[6]
Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 279–281. ISBN 83-01-10951-3.
[7]
NittaN. J.H. NittaN. i inni, An open and continuously updated fern tree of life, „Frontiers in Plant Science”, 13, 2022, DOI: 10.3389/fpls.2022.909768 [dostęp 2023-08-06].

[ruggiero-1] [1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] [2]
The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[rev-3] [3]
James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland, 2010. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).

[smith-4] [4]
Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns. Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).

[maarten-5] [5]
Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 35. ISBN 978-1842466346.

[szwey-6] [6]
Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 279–281. ISBN 83-01-10951-3.

[nitta-7] [7]
NittaN. J.H. NittaN. i inni, An open and continuously updated fern tree of life, „Frontiers in Plant Science”, 13, 2022, DOI: 10.3389/fpls.2022.909768 [dostęp 2023-08-06].

[4]

[2]

[5]

[6]

[1]

[3]

[7]

Wikiwand in your browser!

Szparnicowce

Wikiwand in your browser!

Systematyka

Przypisy