Szparnicowate

Szparnicowate (Schizaeaceae Kaulf.) – rodzina paproci z rzędu szparnicowców (Schizaeales). Obejmuje 2 rodzaje z ok. 30 gatunkami występującymi w strefie międzyzwrotnikowej na całym świecie, głównie na półkuli południowej^[4]. Charakterystyczna dla roślin tej rodziny jest słabo zaznaczona różnica między rozwijającą się pod ziemią łodygą i liśćmi, które mają za młodu na szczycie merystem wierzchołkowy identyczny jak na szczycie łodygi (trójsieczna komórka inicjalna). Z czasem komórka ta dzielić się zaczyna w jednej płaszczyźnie (staje się dwusieczna), jak w typowym merystemie liści. Zarodnie pękają szparą i umieszczone są na trzoneczkach^[5].

Szparnicowate

Schizaea sp.
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	szparnicowce
Rodzina	szparnicowate
Nazwa systematyczna
Schizaeaceae Kaulf. Wesen Farrenkr.: 119. 1827[2]
Typ nomenklatoryczny
Schizaea Sm.[3]

Systematyka

W obrębie rzędu szparnicowców (Schizaeales) w systemie PPG I (2016)^[2] i w systemie Smitha i in. (2006)^[4] rodzina Schizaeaceae jest grupą siostrzaną dla splątkowatych (Anemiaceae)^[4]. W szerszym ujęciu jest to jedyna rodzina w rzędzie szparnicowców dzielona na trzy podrodziny^[6].

Wykaz rodzajów w systemie Smitha i in. (2006)^[4] oraz PPG I (2016)^[2][3]

• Actinostachys Wall.
• Schizaea Sm. – szparnica

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
3. Family: Schizaeaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).
4. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns. Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).
5. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 279-281. ISBN 83-01-10951-3.
6. Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 35-36. ISBN 978-1842466346.

Kontrola autorytatywna (takson):

• LCCN: sh85118152
• GND: 4226761-4
• J9U: 987007560889805171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: plant/Schizaeaceae

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 4521
• Flora of China: 10806
• Flora of North America: 10806
• GBIF: 2366
• identyfikator iNaturalist: 64682
• IPNI: 30017813-2
• ITIS: 17970
• NCBI: 13822
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30017813-2
• identyfikator Tropicos: 42000410
• identyfikator taksonu Fossilworks: 54567