Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szczeciogonki, szczeciogony[1] (Thysanura[2][3], Thysanura sensu lato[4]) – dawniej wyróżniany takson owadów obejmujący rybiki i przerzutki.
Thysanura | |
Ctenolepisma z rzędu rybików | |
Pterobius z rzędu przerzutek | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Nadgromada | |
(bez rangi) | jawnoszczękie |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd |
szczeciogonki |
Owady o ciele 8–15 mm długim, silnie wydłużonym, wrzecionowatego kształtu do lekko przypłaszczonego, najczęściej pokrytym łuskami. Aparat gębowy typu gryzącego. Dobrze rozwinięte głaszczki szczękowe i wargowe. 2-3 pazurki na przedstopiu. Odwłok 11-segmentowy, przy czym ostatni segment błoniasty. Na spodzie części jego segmentów obecne są wyrostki rylcowe. Na końcu odwłoka długie wieloczłonowe przysadki odwłokowe, a na ostatnim jego segmencie długa przysadka końcowa. Narządy płciowe z gonapofizami, tworzącymi u samic długie pokładełko[3].
Szczeciogonki umieszczano w podgromadzie owadów bezskrzydłych i dzielono na podrzędy Machiloidea i Lepismoidea[3]. Później rozdzielone zostały na dwa rzędy: przerzutek (Archeognatha) i rybików (Zygentoma) w podgromadzie bezskrzydłych[2], która po wyłączeniu z owadów skrytoszczękich tożsama była ze szczeciogonkami. Współcześni badacze zauważyli jednak, że rybiki mogą być bliżej spokrewnione z owadami uskrzydlonymi, dzieląc z nimi liczne cechy w tym: dwukłykciowe połączenia żuwaczek z puszką głowową, niż z przerzutkami. Hennig w 1953 roku utworzył dla kladu obejmującego rybiki i uskrzydlone nazwę Dicondylia[5]. Hipoteza Dicodylia znalazła później wsparcie w licznych badaniach z zakresu anatomii porównawczej[6], embriologii[7] i biologii molekularnej[5][8], choć zdarzają się również prace wskazujące na monofiletyzm szczeciogonków[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.