Szarotka alpejska[4] (Leontopodium nivale subsp. alpinum (Cass.) Greuter) – podgatunek szarotki Leontopodium nivale według The Plant List[3]. We florze Polski i w piśmiennictwie polskim opisywany jako odrębny gatunek – Leontopodium alpinum[4].
Wąskolancetowate, skrętoległe, zwężające się ku podstawie, szarawoniebieskie. Ich nasady zwężają się w niewyraźny ogonek liściowy. Przy ziemi występuje kępka liści różyczkowych szerszych nieco od liści łodygowych i mających dłuższe ogonki[6]
Kwiatostan tworzą koszyczki zebrane w szczytowy baldaszkowy kwiatostan. Pod nimi występuje kilka liści tworzących okrywę podkwiatostanową (przez laików uważane są one za płatki korony). Są one dużo większe od liści łodygowych. Wewnątrz koszyczków kwiaty męskie, obrzeżone kwiatami żeńskimi. Pojedynczy kwiat żeński składa się z czteroząbkowej korony i słupka z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem. Kwiat męski ma 5-ząbkową koronę i 5 pręcików o pylnikach zrośniętych w rurkę. Kielich przekształcony w puch kielichowy[7][6].
Jest uprawiana jako roślina ozdobna w ogródkach skalnych. W uprawie na nizinach jest jednak dość kapryśna; czasami jest słabo wybarwiona i mało żywotna. Należy jej zapewnić stanowisko w najwyższym punkcie ogródka lub w szczelinach pionowych skał, źle bowiem znosi nadmiar wody w glebie. Rozmnaża się ją przez wysiew nasion na wiosnę, ewentualnie przez podział bardziej rozrośniętych kęp. Może rosnąć na jałowej glebie, ale musi być ona bogata w wapń. Na zimę wskazane jest przykrycie, może bowiem przemarznąć przy bezśnieżnej zimie (w swoim naturalnym środowisku zimuje pod grubą warstwą śniegu)[11].
Na terenie Polski gatunek objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. Szarotka alpejska chroniona jest w wielu innych krajach Europy, między innymi w Szwajcarii, Słowenii (od 1898), Rumunii (od 1933) i Słowacji. Dawniej była bardziej zagrożona wskutek zrywania[8].
Ze względu na białe kwiaty szarotka uważana jest w Szwajcarii za symbol czystości, niewinności. Szarotka alpejska jest kwiatem narodowym Szwajcarii[potrzebnyprzypis].
Szarotka w 1907 roku została ustanowiona przez cesarza Franciszka Józefa I odznaką austro-węgierskich wojsk alpejskich (strzelcy górscy). Tradycja ta była później kontynuowana przez kolejne tego typu formacje (np. niemieckie).
Szarotka w formie korpusówki jest noszona na kołnierzach współczesnych mundurów jednostek podhalańskich Wojska Polskiego.
Szarotka była symbolem używanym przez niemieckie jednostki górskie Wehrmachtu, a obecnie Bundeswehry, zwane Gebirgsjäger. Szarotek używano w formie naszywki na rękaw kurtki mundurowej oraz metalowego emblematu na czapkę (Gebirgsjägermütze), która w niezmienionej formie stosowana jest do dziś przez niemieckie jednostki górskie. W czasie II wojny światowej, skomponowano piosenkę "Es war ein Edelweiss" ("Była sobie szarotka"), która z uwagi na swoją charakterystyczną marszową melodie szybko stała się najpopularniejszą piosenką niemieckich jednostek górskich, jak i jedną z najbardziej znanych wojskowych niemieckich piosenek II wojny światowej[potrzebnyprzypis].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
ZbigniewMirek:Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy.Halina Piękoś-Mirkowa.Warszawa:MULTICO Oficyna Wyd.,2003. ISBN83-7073-385-9. Brak numerów stron w książce
TomaszSkrzydłowski:Przewodnik przyrodniczy po Tatrach Polskich.Zakopane:Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego,2013. ISBN978-83-61788-58-4. Brak numerów stron w książce
.JPG)
