Steblewo

Steblewo (niem. Stüblau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich. Ośrodek produkcji wikliniarskiej. Od nazwy wsi wywodzi się nazwa południowo-wschodniego obszaru Żuław Gdańskich – „Żuławy Steblewskie”.

Steblewo

wieś
Pomennonicki dom podcieniowy nr 23
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Suchy Dąb
Wysokość	10 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	398
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-022[1]
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	0174533
Położenie na mapie gminy Suchy Dąb Steblewo
Położenie na mapie Polski Steblewo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Steblewo
Położenie na mapie powiatu gdańskiego Steblewo
54°10′58″N 18°49′49″E[2]

Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Siedziba klubu sportowego Wisła Steblewo.

Historia

Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 1298, z okresu przed opanowaniem Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków^[4]. Istniała tu przeprawa promowa przez Wisłę. Ponownej lokacji wsi dokonał w 1343 wielki mistrz zakonu Ludolf König von Wattzau. 20 lutego 1454 miała tu miejsce jedna z bitew wojny trzynastoletniej. Od II pokoju toruńskiego w 1466 stanowiła własność gdańszczan. Podczas wojen szwedzkich wieś została wielokrotnie złupiona i podpalona przez wojska szwedzkie.

W efekcie I rozbioru Polski w 1772 Steblewo znalazło się w zaborze pruskim.

W okresie od 15 listopada 1920 do 1 września 1939 wieś znajdowała się na terytorium Wolnego Miasta Gdańsk. Do 1945 funkcjonowała tu przeprawa promowa do Palczewa. Po II wojnie światowej Steblewo wróciło do Polski.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są:

• ruina kościoła z XIV-XV w., nr rej.: 487 z 30.05.1972
• pomennonicki murowano-szachulcowy dom podcieniowy nr 23 z k. XVIII w., nr rej.: 176 z 16.12.1961
• pomennonicki murowano-szachulcowy dom podcieniowy nr 37 (dec. 29) z 2 poł. XVIII w., nr rej.: 175 z 16.12.1961.

Ruiny kościoła gotyckiego zbudowanego przez Krzyżaków w XIV wieku. Od 1584 do 1945 świątynia była kościołem ewangelickim z prawem patronatu miasta Gdańska. Częściowo zniszczona przez Szwedów w 1628, odbudowana została za pieniądze gdańszczan. Przez kolejne stulecia, ze względu na urokliwą formę i otoczenie, stanowiła częsty temat prac malarskich i widokówek. W 1945 spalona przez Armię Czerwoną w czasie walk lub już po przejściu frontu^[6]. Zachowały się mury zewnętrzne oraz część masywnej wieży frontowej, a także zabytkowy cmentarz przykościelny ze stellami nagrobnymi z XVIII i XIX wieku. W ostatnich latach uporządkowano otoczenie świątyni i wyremontowano pobliską kaplicę grobową rodziny Wessel, pełniącą obecnie funkcję lapidarium^[7].

• 
  Ruiny gotyckiego kościoła
• 
  Ruiny kościoła
• 
  Kaplica grobowa
• 
  Groby mennonickie
• 
  Pomennonicki dom podcieniowy nr 37

Zobacz też

• Dekanat Żuławy Steblewskie
• Giemlice

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1223 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130882
3. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
4. Spotykana w źródłach informacja o darowaniu wsi przez Wacława II w 1305 na rzecz zakonu krzyżackiego dotyczyła w istocie Zblewa (niem. Hoch Stüblau)
5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 36 [dostęp 2017-01-22].
6. Mieszkańcy zebrali pieniądze na remont 700-letniego kościoła. 2012-08-19. [dostęp 2013-02-18].
7. Kościół w Steblewie

Linki zewnętrzne

• Steblewo - zdjęcia w Internetowej Galerii Tczewa i Okolic - Trsovia. t.tczew.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].
• Klimatyczne ruiny kościółków w powiecie gdańskim
• Steblewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 308.