Stan Wawrinka

Stan Wawrinka, właśc. Stanislas Wawrinka^[1] (ur. 28 marca 1985 w Lozannie) – szwajcarski tenisista, reprezentant w Pucharze Davisa, mistrz olimpijski w grze podwójnej z Pekinu (2008), triumfator Australian Open 2014, French Open 2015 oraz US Open 2016 w konkurencji gry pojedynczej.

Stan Wawrinka

Państwo	Szwajcaria
Data i miejsce urodzenia	28 marca 1985 Lozanna
Wzrost	183 cm
Gra	praworęczny, jednoręczny bekhend
Status profesjonalny	2002
Zakończenie kariery	aktywny
Trener	Magnus Norman
Gra pojedyncza
Wygrane turnieje	16
Najwyżej w rankingu	3 (27 stycznia 2014)
Australian Open	W (2014)
Roland Garros	W (2015)
Wimbledon	QF (2014, 2015)
US Open	W (2016)
Gra podwójna
Wygrane turnieje	2
Najwyżej w rankingu	88 (2 lutego 2015)
Australian Open	3R (2006)
Roland Garros	3R (2006)
Wimbledon	1R (2006, 2007)
US Open	1R (2005)
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Szwajcaria Igrzyska olimpijskie złoto Pekin 2008 tenis ziemny (gra podwójna)
Strona internetowa

Pochodzenie i życie prywatne

Jego dziadkowie ze strony ojca (dziadek był Czechem, a babka Polką), po ucieczce z Czechosłowacji do Niemiec w 1946, zamieszkali w Szwajcarii. Ojciec tenisisty, Wolfram Wawrinka, był rolnikiem i pracownikiem socjalnym w zakładzie dla niepełnosprawnych, gdzie matka Isabelle (z pochodzenia Szwajcarka) była pedagogiem. Oboje przejęli prowadzenie gospodarstwa rodzinnego matki „Ferme du Chateau”, niedaleko Lozanny, związanego z zamkiem w Saint-Barthélemy^[2].

12 grudnia 2009 Wawrinka poślubił szwajcarską prezenterkę telewizyjną Ilham Vuilloud^[3][4]. W kwietniu 2015 para rozstała się^[5][6][7]. Następnie zaczął spotykać się z chorwacką tenisistką Donną Vekić^[8].

Kariera tenisowa

Treningi tenisowe rozpoczął w wieku 8 lat, a jako 15-latek porzucił szkołę, koncentrując się na karierze sportowej. Występując jeszcze jako junior wygrał w roku 2003 wielkoszlemowy Roland Garros w grze pojedynczej. W pojedynku finałowym pokonał 7:5, 4:6, 6:3 Briana Bakera.

Grając już jako zawodowiec, Wawrinka wygrał 16 turniejów rangi ATP Tour z 30 osiągniętych finałów. W styczniu 2014 roku został triumfatorem Australian Open. W finale pokonał Rafaela Nadala wynikiem 6:3, 6:2, 3:6, 6:3. Drugi wielkoszlemowy triumf odniósł podczas French Open w sezonie 2015, gdzie w ostatnim meczu zwyciężył z Novakiem Đokoviciem 4:6, 6:4, 6:3, 6:4. We wrześniu 2016 roku został mistrzem US Open, ponownie po finale z Novakiem Đokoviciem.

W grze podwójnej Szwajcar wygrał w roku 2008 wspólnie z Rogerem Federerem rozgrywki olimpijskie w Pekinie, a w finale pokonali Szwedzki debel Simon Aspelin-Thomas Johansson. Drugi tytuł w deblu Wawrinka wywalczył w styczniu 2013 roku w Ćennaju, tworząc parę z Benoîtem Paire. Ponadto Wawrinka przegrał 4 deblowe finały ATP Tour.

W roku 2004 debiutował w reprezentacji Szwajcarii w Pucharze Davisa. Do lutego 2023 rozegrał dla zespołu 54 mecze. W singlu zwyciężył w 23 pojedynkach, natomiast 4 spotkania wygrał w deblu.

Najwyżej sklasyfikowany w rankingu singlistów był na 3. miejscu w styczniu 2014 roku, z kolei w zestawieniu deblistów w lutym 2015 roku zajmował 88. pozycję.

Finały w turniejach ATP Tour

Legenda
Wielki Szlem
Igrzyska olimpijskie
Tennis Masters Cup / ATP Finals
ATP Masters Series / ATP Tour Masters 1000
ATP International Series Gold / ATP Tour 500
ATP International Series / ATP Tour 250

Gra pojedyncza (16–14)

Końcowy wynik	Nr	Data	Turniej	Nawierzchnia	Przeciwnik	Wynik finału
Finalista	1.	10 lipca 2005	Gstaad	Ceglana	Gastón Gaudio	4:6, 4:6
Zwycięzca	1.	30 lipca 2006	Umag	Ceglana	Novak Đoković	6:6 krecz
Finalista	2.	22 lipca 2007	Stuttgart	Ceglana	Rafael Nadal	4:6, 5:7
Finalista	3.	14 października 2007	Wiedeń	Twarda (hala)	Novak Đoković	4:6, 0:6
Finalista	4.	5 stycznia 2008	Ad-Dauha	Twarda	Andy Murray	4:6, 6:4, 2:6
Finalista	5.	11 maja 2008	Rzym	Ceglana	Novak Đoković	6:4, 3:6, 3:6
Finalista	6.	10 stycznia 2010	Ćennaj	Twarda	Marin Čilić	6:7(2), 6:7(3)
Zwycięzca	2.	11 kwietnia 2010	Casablanca	Ceglana	Victor Hănescu	6:2, 6:3
Zwycięzca	3.	9 stycznia 2011	Ćennaj	Twarda	Xavier Malisse	7:5, 4:6, 6:1
Finalista	7.	24 lutego 2013	Buenos Aires	Ceglana	David Ferrer	4:6, 6:3, 1:6
Zwycięzca	4.	5 maja 2013	Oeiras	Ceglana	David Ferrer	6:1, 6:4
Finalista	8.	12 maja 2013	Madryt	Ceglana	Rafael Nadal	2:6, 4:6
Finalista	9.	22 czerwca 2013	's-Hertogenbosch	Trawiasta	Nicolas Mahut	3:6, 4:6
Zwycięzca	5.	5 stycznia 2014	Ćennaj	Twarda	Édouard Roger-Vasselin	7:5, 6:2
Zwycięzca	6.	26 stycznia 2014	Australian Open, Melbourne	Twarda	Rafael Nadal	6:3, 6:2, 3:6, 6:3
Zwycięzca	7.	20 kwietnia 2014	Monte Carlo	Ceglana	Roger Federer	4:6, 7:6(5), 6:2
Zwycięzca	8.	11 stycznia 2015	Ćennaj	Twarda	Aljaž Bedene	6:3, 6:4
Zwycięzca	9.	15 lutego 2015	Rotterdam	Twarda (hala)	Tomáš Berdych	4:6, 6:3, 6:4
Zwycięzca	10.	7 czerwca 2015	French Open, Paryż	Ceglana	Novak Đoković	4:6, 6:4, 6:3, 6:4
Zwycięzca	11.	11 października 2015	Tokio	Twarda	Benoît Paire	6:2, 6:4
Zwycięzca	12.	10 stycznia 2016	Ćennaj	Twarda	Borna Ćorić	6:3, 7:5
Zwycięzca	13.	27 lutego 2016	Dubaj	Twarda	Markos Pagdatis	6:4, 7:6(13)
Zwycięzca	14.	21 maja 2016	Genewa	Ceglana	Marin Čilić	6:4, 7:6(11)
Zwycięzca	15.	11 września 2016	US Open, Nowy Jork	Twarda	Novak Đoković	6:7(1), 6:4, 7:5, 6:3
Finalista	10.	25 września 2016	Petersburg	Twarda (hala)	Alexander Zverev	2:6, 6:3, 5:7
Finalista	11.	19 marca 2017	Indian Wells	Twarda	Roger Federer	4:6, 5:7
Zwycięzca	16.	27 maja 2017	Genewa	Ceglana	Mischa Zverev	4:6, 6:3, 6:3
Finalista	12.	11 czerwca 2017	French Open, Paryż	Ceglana	Rafael Nadal	2:6, 3:6, 1:6
Finalista	13.	17 lutego 2019	Rotterdam	Twarda (hala)	Gaël Monfils	3:6, 6:1, 2:6
Finalista	14.	20 października 2019	Antwerpia	Twarda (hala)	Andy Murray	6:3, 4:6, 4:6

Gra podwójna (2–4)

Końcowy wynik	Nr	Data	Turniej	Nawierzchnia	Partner	Przeciwnicy	Wynik finału
Finalista	1.	11 lipca 2004	Gstaad	Ceglana	Marc Rosset	Leander Paes David Rikl	4:6, 2:6
Finalista	2.	13 lipca 2008	Gstaad	Ceglana	Stéphane Bohli	Jaroslav Levinský Filip Polášek	6:3, 2:6, 9−11
Zwycięzca	1.	16 sierpnia 2008	Pekin	Twarda	Roger Federer	Simon Aspelin Thomas Johansson	6:3, 6:4, 6:7(4), 6:3
Finalista	3.	11 stycznia 2009	Ćennaj	Twarda	Jean-Claude Scherrer	Eric Butorac Rajeev Ram	3:6, 4:6
Finalista	4.	20 marca 2011	Indian Wells	Twarda	Roger Federer	Ołeksandr Dołhopołow Xavier Malisse	4:6, 7:6(5), 7−10
Zwycięzca	2.	6 stycznia 2013	Ćennaj	Twarda	Benoît Paire	Andre Begemann Martin Emmrich	6:2, 6:1

Osiągnięcia w turniejach Wielkiego Szlema i ATP Tour Masters 1000 (gra pojedyncza)

Turniej	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024	Wygrane turnieje	Bilans w karierze
Turnieje wielkoszlemowe
Australian Open	–	2R	3R	2R	3R	3R	QF	3R	4R	W	SF	4R	SF	2R	2R	QF	2R	–	1R	1R	1 / 18	42–17
French Open	3R	1R	2R	3R	3R	4R	4R	4R	QF	1R	W	SF	F	1R	QF	3R	–	1R	2R		1 / 18	45–17
Wimbledon	1R	3R	1R	4R	4R	1R	2R	1R	1R	QF	QF	2R	1R	2R	2R	NH	–	1R	3R		0 / 17	22–17
US Open	3R	3R	4R	4R	1R	QF	2R	4R	SF	QF	SF	W	–	3R	QF	–	–	1R	3R		1 / 17	47–16
ATP Finals
ATP Finals	–	–	–	–	–	–	–	–	SF	SF	SF	RR	–	–	–	–	–	–	–		0 / 4	7–8
Turnieje ATP Tour Masters 1000
Indian Wells	–	2R	–	QF	4R	–	QF	3R	4R	4R	2R	4R	F	–	3R	NH	–	–	4R		0 / 12	27–12
Miami	–	2R	–	2R	4R	3R	2R	–	–	4R	3R	2R	4R	–	2R	NH	–	–	–		0 / 10	9–10
Monte Carlo	–	1R	–	1R	SF	3R	–	QF	QF	W	3R	QF	3R	–	2R	NH	–	1R	2R		1 / 13	22–12
Madryt	–	–	1R	3R	3R	3R	1R	3R	F	2R	3R	2R	2R	–	QF	NH	–	–	2R		0 / 13	17–13
Rzym	2R	1R	1R	F	3R	QF	3R	3R	2R	3R	SF	3R	3R	1R	1R	1R	–	3R	2R		0 / 18	25–17
Montreal/Toronto	1R	–	2R	3R	3R	2R	QF	–	2R	3R	2R	SF	–	3R	2R	NH	–	1R	–		0 / 13	16–13
Cincinnati	–	3R	1R	–	1R	2R	1R	SF	2R	QF	QF	3R	–	QF	2R	–	–	1R	3R		0 / 14	19–14
Szanghaj	Nie ATP Masters Series				3R	2R	3R	3R	QF	2R	QF	3R	–	1R	–	NH	NH	NH	1R		0 / 10	12–10
Paryż	2R	2R	3R	2R	1R	3R	1R	3R	QF	3R	SF	2R	–	–	3R	QF	–	1R	1R		0 / 16	17–16
Hamburg	–	1R	1R	2R	Nie ATP Tour Masters 1000																0 / 3	1–3
Ranking na koniec sezonu
	54	30	36	13	21	21	17	17	8	4	4	4	9	66	16	18	82	148	49		N/A

Legenda

     W, wygrał turniej

     F, przegrał w finale

     SF, przegrał w półfinale

     QF, przegrał w ćwierćfinale

     4R, 3R, 2R, 1R przegrał w IV, III, II, I rundzie

     RR, odpadł w fazie grupowej

     –, nie startował w turnieju głównym

     NH, turniej nie odbył się