Smolec

Smolec (do 1945 niem. Schmolz, 1945–1947 Smolice Śląskie) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie. W latach 1945–1954 siedziba gminy Smolec.

Smolec

wieś
Ruiny pałacu w Smolcu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wrocławski
Gmina	Kąty Wrocławskie
Liczba ludności (31.12.2024)	6512[1]
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-080[2]
Tablice rejestracyjne	DWR
SIMC	0875187
Położenie na mapie gminy Kąty Wrocławskie Smolec
Położenie na mapie Polski Smolec
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Smolec
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego Smolec
51°04′20″N 16°52′49″E[3]
Strona internetowa

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Najstarsza informacja o Jeschcone von Smolcz (Jaśku ze Smolca) pochodzi z dokumentu wystawionego przez księcia wrocławskiego Henryka VI Dobrego w dniu 4 stycznia 1316 roku. Tego dnia książę nadał prawo do wybudowania młyna w Maślicach wrocławskiemu zakonowi klarysek. Jaśko ze Smolca występuje w nim jako świadek aktu nadania tego prawa.^[4][5]

Nazwa

Nazwa miejscowości po raz pierwszy zanotowana w łacińskim dokumencie z 1323 roku jako Smolz. 1324/1326 - Smolcz^[5], w 1328 Smolicz oraz Smolize, 1336 Schmolz, 1337 Schmolcz oraz Smolcz polonicale^[6]. W 1630 oraz 1736 Smoltz, 1795 Smoltsch oraz 1802 Schmoltsch^[6].

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy „smoły”^[7] i wiąże ją z miejscem jej produkcji. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Smolcz podając jej znaczenie „Teerosenplatz” czyli po polsku „miejsce smoły”^[7]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Schmolz w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie^[7]. Podobny wywód przedstawia również niemiecki językoznawca Paul Hefftner. W książce o nazwach miejscowych regionu wrocławskiego z 1910 roku pisze „Abgeleitet vom poln. smoła, asl. smola = bitumen Pech, Teer”^[6].

Osiedle Leśne

Nowa część Smolca to Osiedle domów wielorodzinnych i jednorodzinnych zbudowane od podstaw na północ od wsi, ok. 2 km od granic Wrocławia, docelowo dla pięciu tysięcy mieszkańców. Osiedle sąsiaduje z Portem Lotniczym im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[8]:

• zespół kościoła ewangelickiego, obecnie par. rzym.-kat. pw. Narodzenia NMP, z 1908 r.:
  • kościół
  • plebania
  • cmentarz kościelny
• zamek w ruinie, zbudowany na wyspie w 1523 r. w stylu renesansowym z prostokątną wieżą od strony wschodniej, i dwukrotnie przebudowany w XVIII i XIX w. Zniszczony w 1945.

Sport

• Smoleckie Towarzystwo Sportowe Sokół Smolec (klasa A piłki nożnej mężczyzn).

Zobacz też

• Smolec (przystanek kolejowy)