Skawina (gmina)

Skawina – gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Skawina

gmina miejsko-wiejska
Ratusz w Skawinie
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
TERC	1206113
Siedziba	Skawina
Burmistrz	Norbert Rzepisko[1][2]
Powierzchnia	100,15 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	43 235[3]
• gęstość	433,0 os./km²
Nr kierunkowy	12
Tablice rejestracyjne	KRA
Adres urzędu: Rynek 1 32-050 Skawina
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 16
Położenie na mapie województwa małopolskiego Skawina
Położenie na mapie Polski Skawina
49°59′N 19°50′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Skawina.

Według danych z 30 czerwca 2016 r. gminę zamieszkiwało 43 235 osób^[3].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2012 gmina Skawina ma obszar 9984 ha^[4], w tym:

• pola uprawne: 51%
• zieleń nieurządzona: 20%
• zabudowa: 16%
• lasy: 11%^[5]

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	41 256	100	21 263	51,5	19 993	48,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	411,9		212,3		199,6

Pierwsza pod względem liczby mieszkańców gmina powiatu krakowskiego.

• Piramida wieku mieszkańców gminy Skawina w 2014 roku^[3].

Historia

Gmina Skawina powstała 1 czerwca 1941, podczas okupacji hitlerowskiej, z obszaru dotychczasowych gmin^[6][7]:

• Radziszów (gromady Borek Szlachecki, Buków, Gołuchowice, Krzęcin, Ochodza, Polanka-Haller, Radziszów, Rzozów i Zelczyna),
• Tyniec (gromady Kopanka, Korabniki, Samborek, Sidzina i Tyniec).
• Sułkowice (gromada Wola Radziszowska).

Po wojnie w powiecie krakowskim w woj. krakowskim w składzie spod okupacji, lecz bez gromady Wola Radziszowska, którą włączono z powrotem do reaktywowanej gminy Sułkowice w reaktywowanym powiecie myślenickim^[8].

1 listopada 1946 z części obszaru gromady Gołuchowice w gminie Skawina utworzono nową gromadę Jurczyce, a z części obszaru gromady Buków – nową gromadę Kulerzów^[9]. Według stanu z 1 lipca 1952 jednostka składa się zatem z 16 gromad: Borek Szlachecki, Buków, Gołuchowice, Jurczyce, Kopanka, Korabniki, Krzęcin, Kulerzów, Ochodza, Polanka-Haller, Radziszów, Rzozów, Samborek, Sidzina, Tyniec i Zelczyna^[10]. 5 października 1954 gromadę Samborek włączono do Skawiny^[11].

Gmina Skawina została zniesiona jesienią 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[12].

Reaktywowano ją dopiero 1 stycznia 1973^[13]. Tego samego dnia do Skawiny włączono sołectwo Korabniki^[14].

Religia

• Kościół rzymskokatolicki: 10 parafii
• Świadkowie Jehowy: dwa zbory^[15]
• Kościół Zielonoświątkowy w RP: Zbór Syloe

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[16].

• Facimiech:
  • zespół dworski w Facimiechu
• Jurczyce:
  • zespół dworski w Jurczycach
• Korabniki:
  • zespół dworski w Korabnikach
• Krzęcin:
  • kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie
• Ochodza:
  • dwór w Ochodzy
• Polanka Hallera:
  • zespół pałacowy w Polance Hallera
  • pałac w Polance Hallera
• Radziszów:
  • kościół św. Wawrzyńca w Radziszowie
  • dwór w Radziszowie
• Skawina:
  • kościół św. Szymona Judy w Skawinie
  • kościół Nawiedzenia NMP w Skawinie
  • synagoga Chewra Thilim w Skawinie
  • ratusz w Skawinie
  • zespół zabudowy dworca PKP w Skawinie
  • Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”
  • park miejski w Skawinie
  • dom przy ul. Konopnickiej 2 w Skawinie
  • dom w Skawinie-Rynek 17
  • dom w Skawinie-Rynek 18
  • dom w Skawinie-Rynek 20
• Wielkie Drogi:
  • park dworski w Wielkich Drogach
  • zabytkowa aleja w Wielkich Drogach
• Wola Radziszowska:
  • kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Woli Radziszowskiej

Pozostałe zabytki i miejsca pamięci

• Zamek w Skawinie
• Dwór w Borku Szlacheckim

Kultura

Na terenie gminy działają:

• kapela ludowa z Radziszowa,
• chór żeński „Cantica” w Woli Radziszowskiej,
• teatr tańca „IKA” (Zespół Tańca Nowoczesnego),
• orkiestra dęta „Sygnał” z Radziszowa,
• orkiestra dęta z Krzęcina,
• dziecięcy zespół regionalny z Jurczyc,
• zespół wokalno-instrumentalny Amazing z Jaśkowic,
• zespół wokalno-instrumentalny Spiders z Jaśkowic,
• dziecięcy zespół tańca nowoczesnego z Rzozowa,
• zespoły rockowe w Skawinie.

Sołectwa

• Borek Szlachecki, Facimiech, Gołuchowice, Grabie, Jaśkowice, Jurczyce, Kopanka, Krzęcin, Ochodza, Polanka Hallera, Pozowice, Radziszów, Rzozów, Wielkie Drogi, Wola Radziszowska, Zelczyna.

Sąsiednie gminy

Brzeźnica, Czernichów, Kalwaria Zebrzydowska, Kraków, Lanckorona, Liszki, Mogilany, Myślenice, Sułkowice

Galeria

• 
  Skawina
• 
  Radziszów
• 
  Wola Radziszowska
• 
  Rzozów
• 
  Gołuchowice
• 
  Zelczyna
• 
  Ochodza
• 
  Krzęcin

Przypisy

1. Urząd Miasta i Gminy w Skawinie: Burmistrz Miasta i Gminy Skawina. gminaskawina.pl. [dostęp 2018-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-12)].
2. Burmistrzem w Skawinie został Norbert Rzepisko. skawina.eu, 2018-10-22. [dostęp 2018-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-12)].
3. Gmina Skawina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
4. dane GUS
5. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Skawina 2009
6. Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 535
7. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
8. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, cz.1-2 (1948). Instytut Wydawniczy "Kolumna", Warszawa.
9. Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1946, nr 21, poz. 102
10. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 sierpnia 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
11. Uchwała Nr 16/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie krakowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
12. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
13. Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
14. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
15. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2016-01-21].
16. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.