Scynkowate

Scynkowate
	Scincidae
	Oppel, 1825
	; Przedstawiciel rodziny – scynk olbrzymi (Tiliqua scincoides)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
Nadrodzina	Scincomorpha
Rodzina	scynkowate
	Typ nomenklatoryczny
	Scincus Gronovius, 1763
Synonimy
	Scincoides Oppel, 1825;
	Scincoides Oppel, 1825;
Podrodziny
	9 podrodzin (w tym 2 o statusie incertae sedis) – zobacz opis w tekście
	9 podrodzin (w tym 2 o statusie incertae sedis) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Scynkowate, scynki, śligi (Scincidae) – rodzina jaszczurek z nadrodziny Scincomorpha w rzędzie łuskonośnych (Squamata) obejmująca ponad 1700 gatunków.

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Europa (kilka gatunków), Azja, Afryka, Australia, Oceania, Ameryka Północna i Południowa^[2].

Głowa pokryta dużymi symetrycznymi tarczkami. Ciało pokryte okrągłymi lub rombowymi łuskami zachodzącymi na siebie tak ściśle, że powierzchnia ich ciał jest bardzo błyszcząca i śliska. Zęby stożkowate, osadzone na wewnętrznej powierzchni kości szczęk (pleurodontyzm). Język krótki przystosowany do lizania, pokryty niewielkimi łuskowatymi brodawkami. Ogon łatwo odpada (poza nielicznymi gatunkami) i szybko regeneruje (autotomia). Kończyny u większości dobrze wykształcone, zredukowane (Lerista i Chalcides) bądź ich brak (Brachymeles, Isopachys, Typhlosaurus, Acontias). Brak gruczołów i otworów udowych.

Biotop: Tereny trawiaste, krzewiaste, drzewiaste, stepy i pustynie, kamieniste i skaliste.
Pokarm: W większości drapieżne.
Behawior: Większość prowadzi naziemny lub nadrzewny tryb życia, gatunki beznogie żyją pod ziemią.
Rozmnażanie: Połowa gatunków jest jajożyworodna.

Systematyka scynkowatych jest ciągle badana i pozostaje kontrowersyjna. Hedges i Conn (2012) wydzielili ze scynkowatych sześć osobnych rodzin: Acontidae, Egerniidae, Eugongylidae, Lygosomidae, Mabuyidae i Sphenomorphidae^[3]; w późniejszej publikacji Hedges (2014) wydzielił jeszcze dwie dodatkowe rodziny – Ateuchosauridae i Ristellidae^[4]. Pyron, Burbrink i Wiens (2013) sprzeciwili się jednak dzieleniu scynkowatych na mniejsze rodziny; autorzy podnoszą m.in., że scynkowate obejmujące wszystkie taksony przenoszone przez Hedgesa i Conn do odrębnych rodzin są monofiletyczne, i co za tym idzie dzielenie Scincidae na kilka mniejszych rodzin nie jest konieczne^[5].

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące podrodziny^[6]^[7]:

Acontiinae Gray, 1839
Lygosominae Gray, 1845
Scincinae Oppel, 1811

[U 1]
Pisownia oryginalna nazwy rodziny.

[1]
N.M. Oppel: Die ordnungen, familien und gattungen der reptilien als prodrom einer naturgeschichte derselben. München: Joseph Lindauer, 1811, s. 20. (niem.).
[2]
R. Midtgaard: Family Scincidae. RepFocus. [dostęp 2024-01-16]. (ang.).
[3]
S. Blair Hedges i Caitlin E. Conn. A new skink fauna from Caribbean islands (Squamata, Mabuyidae, Mabuyinae). „Zootaxa”. 3288, s. 1–244, 2012. (ang.).
[4]
S. Blair Hedges. The high-level classification of skinks (Reptilia, Squamata, Scincomorpha). „Zootaxa”. 3765 (4), s. 317–338, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3765.4.2. (ang.).
[5]
Robert Alexander Pyron, Frank T. Burbrink i John J. Wiens. A phylogeny and revised classification of Squamata, including 4161 species of lizards and snakes. „BMC Evolutionary Biology”. 13, s. 93, 2013. DOI: 10.1186/1471-2148-13-93. (ang.).
[6]
P. Uetz: Higher Taxa in Extant Reptiles. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-16]. (ang.).
[7]
G.M. Shea. Nomenclature of supra-generic units within the Family Scincidae (Squamata). „Zootaxa”. 5067 (3), s. 325–331, 2021. DOI: 10.11646/zootaxa.5067.3.1. (ang.).

[2] [U 1]
Pisownia oryginalna nazwy rodziny.

[opp-1] [1]
N.M. Oppel: Die ordnungen, familien und gattungen der reptilien als prodrom einer naturgeschichte derselben. München: Joseph Lindauer, 1811, s. 20. (niem.).

[repfocus-3] [2]
R. Midtgaard: Family Scincidae. RepFocus. [dostęp 2024-01-16]. (ang.).

[HedgesConnZootaxa2012-4] [3]
S. Blair Hedges i Caitlin E. Conn. A new skink fauna from Caribbean islands (Squamata, Mabuyidae, Mabuyinae). „Zootaxa”. 3288, s. 1–244, 2012. (ang.).

[5] [4]
S. Blair Hedges. The high-level classification of skinks (Reptilia, Squamata, Scincomorpha). „Zootaxa”. 3765 (4), s. 317–338, 2014. DOI: 10.11646/zootaxa.3765.4.2. (ang.).

[Pyronetal-6] [5]
Robert Alexander Pyron, Frank T. Burbrink i John J. Wiens. A phylogeny and revised classification of Squamata, including 4161 species of lizards and snakes. „BMC Evolutionary Biology”. 13, s. 93, 2013. DOI: 10.1186/1471-2148-13-93. (ang.).

[Uetz-7] [6]
P. Uetz: Higher Taxa in Extant Reptiles. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-16]. (ang.).

[shea-8] [7]
G.M. Shea. Nomenclature of supra-generic units within the Family Scincidae (Squamata). „Zootaxa”. 5067 (3), s. 325–331, 2021. DOI: 10.11646/zootaxa.5067.3.1. (ang.).

[1]

[uwaga 1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Scynkowate

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Zasięg występowania

Charakterystyka

Systematyka

Uwagi

Przypisy