Ryby pancerne

Ryby pancerne, tarczowce, plakodermy^[1] (Placodermi) – gromada kopalnych ryb.

Ryby pancerne

Placodermi
McCoy, 1848
Dunkleosteus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	tkankowce właściwe
Nadtyp	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ryby pancerne

Żyły od późnego syluru do samego końca dewonu (od 420 do 360 milionów lat temu). Razem z rybami fałdopłetwymi zaliczane do najstarszych reprezentantów ryb. Miały chrzęstny szkielet osiowy oraz strunę grzbietową. Głowę oraz większą część tułowia osłaniał silny pancerz złożony z dużych płyt (stąd pochodzi ich nazwa). Płyty, które otaczały otwór gębowy, były uzbrojone w duże i ostre zęby, które jednak nie były homologiczne z zębami kręgowców. Specyficzną cechą tej grupy zwierząt był staw łączący czaszkę z pancerzem tułowia. Były to zazwyczaj ryby przydenne, o grzbietobrzusznie spłaszczonym ciele^[2]. Są też dowody, że przynajmniej część dewońskich plakoderm była już żyworodna, co było ewolucyjnym zabezpieczeniem przed niebezpiecznym okresem rozwoju zarodkowego^[3].

Z analiz filogenetycznych przeprowadzonych przez Brazeau (2009), Davisa, Finarelliego i Coatesa (2012), Zhu i współpracowników (2013), Dupreta i współpracowników (2014) oraz Longa i współpracowników (2015) wynika, że ryby pancerne nie stanowią kladu, lecz stanowią one grad ewolucyjny obejmujący przodków kladu, do którego należą fałdopłetwe oraz ryby chrzęstnoszkieletowe i kostnoszkieletowe;^{[4][5][6][7][8]} natomiast z analizy Kinga i współpracowników (2017) wynika, że ryby pancerne są grupą monofiletyczną^[9].

Klasyfikacja

• Gromada PLACODERMI
  • Rząd Acanthothoraci
  • Rząd Antiarchi
  • Rząd Arthrodira
  • Rząd Brindabellaspida
  • Rząd Petalichthyida
  • Rząd Phyllolepida
  • Rząd Ptyctodontida
  • Rząd Rhenanida