Rusznica

Rusznica (staropol. ruśnica z czes. ručnice) – jeden z pierwszych typów prymitywnej ręcznej broni palnej nieposiadającej zamka, znanej w Europie już od XIV w.^[a]

Strzelanie z rusznicy

Opis

Odpalenie ładunku miotającego odbywało się poprzez ręczne przyłożenie lontu lub tlącej się hubki do podsypanej prochem panewki. Lufy średniowiecznych rusznic wytwarzano poprzez okuwanie rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych. Z rusznicy strzelano trzymając drewniane łoże pod pachą niekiedy dodatkowo podpierając broń na forkiecie (dokładne celowanie nie było możliwe). Lżejszą wersją rusznicy był petrynał z którego strzelano opierając kolbę o napierśnik zbroi, natomiast cięższą wersją używaną do strzelania z umocnień (np. murów miejskich) była hakownica. W XVI w. rusznice zaczęły wychodzić z użycia, zastępowane nowocześniejszymi muszkietami (wyposażonymi w zamki lontowe).

Pierwsze rusznice pojawiły się w wojsku I Rzeczypospolitej za czasów panowania Zygmunta Starego^[2], stanowiąc często spotykaną broń wśród wojsk obrony potocznej.^{[potrzebny przypis]}

Zobacz też

• petrynał
• hakownica
• półhak
• muszkiet
• arkebuz
• rusznica przeciwpancerna

Zobacz multimedia związane z tematem: Rusznica

Uwagi

1. W szerszym znaczeniu, mianem rusznic określa się niekiedy również nowocześniejsze (produkowane od XVI do XVII w.) muszkiety (z zamkami lontowymi) oraz arkebuzy (z zamkami kołowymi)^[1]. Potocznie nazwa ta bywa stosowana również w odniesieniu do karabinów przeciwpancernych z XX w.