Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Rogownica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rogownica
Remove ads

Rogownica (Cerastium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny goździkowatych. Obejmuje ponad 200 gatunków[4]. Są to rośliny zielne (jednoroczne i byliny) występujące głównie na obszarze klimatu umiarkowanego półkuli północnej. Rośliny te rosną w miejscach skalistych, na terenach górskich, na wydmach, w murawach i na świeżych łąkach[5]. Niektóre gatunki uznawane za chwasty[6].

Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: wieś o tej nazwie.
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Remove ads
Thumb
Rogownica pięciopręcikowa
Thumb
Rogownica szerokolistna

Szereg roślin z tego rodzaju uprawianych jest jako rośliny ozdobne, zwłaszcza rogownica kutnerowata C. tomentosum[7], poza tym rogownica Biebersteina C. biebersteinii[8], banacka C. banaticum[9].

Remove ads

Rozmieszczenie geograficzne

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Rogownica banacka
Thumb
Rogownica jednokwiatowa

Przedstawiciele rodzaju są szeroko rozprzestrzenieni, zwłaszcza na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego[10]. Niektóre gatunki są niemal kosmopolityczne[11]. Brak przedstawicieli rodzaju na nizinnych obszarach strefy równikowej (Amazonia, zachodnia i środkowa Afryka, zachodnia i środkowa część Półwyspu Indochińskiego, Borneo i Sumatra), brak ich też lub występują tylko rośliny introdukowane na Antylach, w Australii i Nowej Zelandii[4]. W Europie obecnych jest 58 gatunków, w Ameryce Północnej (na północ od Meksyku) jest ich 27[7], w Chinach rośnie 13 gatunków[11].

W Polsce występuje w naturze 17 gatunków[8]. W ujęciu bazy taksonomicznej Plants of the World online dwa z tych taksonów zaliczane są do odrębnego rodzaju Dichodon, a dwa mają zakwestionowaną rangę gatunkową[4].

Lista zgodna z ujęciem taksonomicznym według Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski. Dla taksonów różniących się od ujęcia we współczesnych bazach taksonomicznych – alternatywna nazwa naukowa taksonu podana jest w drugiej pozycji[4][12]:

Remove ads

Morfologia

Thumb
Rogownica kutnerowata
Thumb
Cerastium gibraltaricum
Pokrój
Rośliny zielne zwykle do 15 cm wysokości[5], zwykle owłosione (nierzadko srebrzyście), także gruczołowato, rzadko nagie. Łodygi u nasady czasem nieco drewniejące, często skupione, tworzą różnej wielkości kępy[11]. U bylin płożą się i zwykle korzenią w węzłach[10].
Liście
Naprzeciwległe, jajowate, eliptyczne, lancetowate[11] do równowąskich. Z 1 do 5 wiązkami przewodzącymi[10].
Kwiaty
Skupione w szczytowy kwiatostan w formie luźnej lub gęstej wierzchotki, rzadko kwiaty są pojedyncze. Działki kielicha są wolne, w liczbie 5, rzadko 4. Płatki korony są zwykle białe, w liczbie 5, rzadko 4, a rzadko brak ich zupełnie. Na szczycie płatki są zwykle głęboko wcięte, rzadko całobrzegie. Pręciki w liczbie 10, rzadko 5 lub 3. Zalążnia górna, jednokomorowa, z licznymi zalążkami[11]. Szyjek słupka jest 5 (u gatunków wyodrębnionych w rodzaj Dichodon, a dawniej tu zaliczanych są trzy szyjki)[13].
Owoce
Cylindryczne, żółknące podczas dojrzewania torebki zawierające liczne nasiona[11]. Często nieco wygięte[10]. Zwykle schowane w trwałym kielichu[11]. Otwierają się 10 ząbkami (u gatunków wyodrębnionych w rodzaj Dichodon, a dawniej tu zaliczanych ząbków jest 6)[13]. Ząbki są zwykle nieco zagięte, czasem proste lub odgięte. Nasiona są kuliste lub nerkowate, bocznie nieco ścieśnione[11], pomarańczowe do brązowych[10].
Remove ads

Systematyka

Podsumowanie
Perspektywa
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), w którym klasyfikowany jest do podrodziny Alsinoideae i plemienia Alsineae[12]. Rodzaj jest monofiletyczny, ale po korekcie polegającej na odłączeniu gatunków tworzących dawniej podrodzaj Dichodon, współcześnie wyodrębnianych w rodzaj Dichodon (Bartl. ex Rchb.) Rchb.[14] Rodzaj Cerastium (w wąskim ujęciu, odpowiadającym tradycyjnie wyróżnianemu podrodzajowi Cerastium) okazał się siostrzany względem rodzaju menchia Moenchia, podczas gdy gatunki z rodzaju Dichodon są siostrzane względem rodzaju mokrzycznik Holosteum[13][14][15], ewentualnie zajmują pozycję bazalną w obrębie tej grupy rodzajów, z kolejno oddzielającymi się rodzajami Holosteum, Moenchia i Cerastium[16].

Wykaz gatunków[4][8][9]
  • Cerastium afromontanum T.C.E.Fr.
  • Cerastium akiyoshiense Kadota
  • Cerastium aleuticum Hultén
  • Cerastium alexeenkoanum Schischk.
  • Cerastium alpinum L. – rogownica alpejska
  • Cerastium alsinifolium Tausch
  • Cerastium amanum P.H.Davis
  • Cerastium andinum Benth.
  • Cerastium apuanum Parl.
  • Cerastium arabidis E.Mey. ex Fenzl
  • Cerastium araraticum Rupr.
  • Cerastium arcticum Lange
  • Cerastium argenteum M.Bieb.
  • Cerastium argentinum (Pax) F.N.Williams
  • Cerastium armeniacum Gren.
  • Cerastium arvense L. – rogownica polna
  • Cerastium atlanticum Durieu
  • Cerastium axillare Correll
  • Cerastium azerbaijanicum Poursakhi, Assadi & F.Ghahrem.
  • Cerastium azoricum Hochst. ex Seub.
  • Cerastium baischanense Y.C.Chu
  • Cerastium banaticum (Rochel) Heuff. – rogownica banacka
  • Cerastium barberi B.L.Rob.
  • Cerastium beeringianum Cham. & Schltdl.
  • Cerastium behmianum Muschl.
  • Cerastium bialynickii Tolm.
  • Cerastium biebersteinii DC. – rogownica Biebersteina
  • Cerastium × blyttii Baenitz
  • Cerastium boissierianum Greuter & Burdet
  • Cerastium borisii Zakirov
  • Cerastium brachypetalum Desp. ex Pers. – rogownica drobnokwiatowa
  • Cerastium brachypodum (Engelm. ex A.Gray) B.L.Rob. ex Britton
  • Cerastium brevicarpicum Rusby
  • Cerastium × brueggerianum Dalla Torre & Sarnth.
  • Cerastium bulgaricum Uechtr.
  • Cerastium cacananense Möschl
  • Cerastium candicans Wedd.
  • Cerastium candidissimum Correns
  • Cerastium capense Sond.
  • Cerastium capillatum I.V.Sokolova
  • Cerastium carinthiacum Vest
  • Cerastium caucasicum Fisch. ex Ser.
  • Cerastium chlorifolium Fisch. & C.A.Mey.
  • Cerastium comatum Desv.
  • Cerastium commersonianum Ser.
  • Cerastium consanguineum Wedd.
  • Cerastium crassipes Bartl.
  • Cerastium crassiusculum Klokov
  • Cerastium cuatrecasasii Sklenár
  • Cerastium cuchumatanense D.A.Good
  • Cerastium cylindricum Poursakhi & Assadi
  • Cerastium dagestanicum Schischk.
  • Cerastium danguyi J.F.Macbr.
  • Cerastium davuricum Fisch. ex Spreng.
  • Cerastium decalvans Schloss. & Vuk. – rogownica naga
  • Cerastium deschatresii Greuter, N.Böhling & Ralf Jahn
  • Cerastium dichotomum L.
  • Cerastium dicrotrichum Fenzl ex Rohrb.
  • Cerastium diffusum Pers.
  • Cerastium dinaricum Beck & Szyszyl.
  • Cerastium dominici Favarger
  • Cerastium elbrusense Boiss.
  • Cerastium elongatum Pursh
  • Cerastium emesenum Mouterde
  • Cerastium eriophorum Kit. ex Schult. – rogownica watowata
  • Cerastium falcatum (Gren.) Bunge ex Fenzl
  • Cerastium fastigiatum Greene
  • Cerastium filifolium Vest
  • Cerastium fischerianum Ser.
  • Cerastium floccosum Benth.
  • Cerastium fontanum Baumg. – rogownica źródlana
  • Cerastium fragillimum Boiss.
  • Cerastium furcatum Cham. & Schltdl.
  • Cerastium gibraltaricum Boiss.
  • Cerastium glabratum Hartm.
  • Cerastium glomeratum Thuill. – rogownica skupiona
  • Cerastium gnaphalodes Fenzl
  • Cerastium gracile Dufour
  • Cerastium grandiflorum Waldst. & Kit. – rogownica wielkokwiatowa
  • Cerastium guatemalense Standl.
  • Cerastium haussknechtii Boiss. & Hausskn.
  • Cerastium hemschinicum Schischk. – rogownica armeńska
  • Cerastium hieronymi Pax
  • Cerastium hintoniorum B.L.Turner
  • Cerastium holosteoides Fr. – rogownica pospolita
  • Cerastium humifusum Cambess.
  • Cerastium ibukiense (Ohwi) Kadota
  • Cerastium igoschiniae Pobed.
  • Cerastium illyricum Ard.
  • Cerastium imbricatum Kunth
  • Cerastium inflatum Gren.
  • Cerastium julicum Schellm.
  • Cerastium junceum Möschl
  • Cerastium juniperorum Standl. & Steyerm.
  • Cerastium kasbek Parrot
  • Cerastium krylovii Schischk. & Gorczak.
  • Cerastium kunthii Briq.
  • Cerastium lacaitae Barberis, Bechi & Miceli
  • Cerastium lanceolatum (Poir.) Volponi
  • Cerastium latifolium L. – rogownica szerokolistna
  • Cerastium lazicum Boiss.
  • Cerastium ligusticum Viv.
  • Cerastium limprichtii Pax & K.Hoffm.
  • Cerastium lineare All.
  • Cerastium lithospermifolium Fisch.
  • Cerastium longifolium Willd.
  • Cerastium macranthum Boiss.
  • Cerastium macrocalyx Buschm.
  • Cerastium madagascariense Pax
  • Cerastium madrense S.Watson
  • Cerastium malyi (T.Georgiev) Niketic
  • Cerastium maximum L.
  • Cerastium meridense Linden & Planch.
  • Cerastium meyerianum Rupr.
  • Cerastium microspermum C.A.Mey.
  • Cerastium moesiacum Friv.
  • Cerastium mollissimum Poir.
  • Cerastium morrisonense Hayata
  • Cerastium mucronatum Wedd.
  • Cerastium multiflorum C.A.Mey.
  • Cerastium nanum Muschl.
  • Cerastium nemorale M.Bieb.
  • Cerastium neoscardicum Niketic
  • Cerastium nigrescens (H.C.Watson) Edmondston ex H.C.Watson
  • Cerastium novoguinense Gilli
  • Cerastium nutans Raf.
  • Cerastium obovatum Larrañaga
  • Cerastium octandrum Hochst. ex A.Rich.
  • Cerastium odessanum Klokov
  • Cerastium oreades Schischk.
  • Cerastium orithales Schltdl.
  • Cerastium × oxoniense Druce
  • Cerastium papuanum Schltr. ex Mattf.
  • Cerastium parvipetalum Hosok.
  • Cerastium parvum (Pedersen) M.T.Sharples & E.A.Tripp
  • Cerastium pauciflorum Steven ex Ser.
  • Cerastium pedunculare Bory & Chaub.
  • Cerastium pedunculatum Gaudin
  • Cerastium perfoliatum L.
  • Cerastium peruvianum Muschl.
  • Cerastium pisidicum Ayasligil & Kit Tan
  • Cerastium polymorphum Rupr.
  • Cerastium ponticum Albov
  • Cerastium porphyrii Schischk.
  • Cerastium pospichalii Soldano & F.Conti
  • Cerastium × pseudalpinum Murr
  • Cerastium pumilum Curtis – rogownica drobna
  • Cerastium purpurascens Adams
  • Cerastium purpusii Greenm.
  • Cerastium pusillum Ser.
  • Cerastium qingliangfengicum H.W.Zhang & X.F.Jin
  • Cerastium ramigerum Bartl.
  • Cerastium ramosissimum Boiss.
  • Cerastium rectum Friv.
  • Cerastium regelii Ostenf.
  • Cerastium × richardsonii Druce
  • Cerastium rivulare Cambess.
  • Cerastium rivulariastrum Möschl & Pedersen
  • Cerastium ruderale M.Bieb.
  • Cerastium runemarkii Möschl & Rech.f.
  • Cerastium saccardoanum Diratz.
  • Cerastium scaposum Boiss. & Heldr.
  • Cerastium scaranii Ten.
  • Cerastium schizopetalum Maxim.
  • Cerastium schmalhausenii Pacz.
  • Cerastium selloi Schltdl. ex Rohrb.
  • Cerastium semidecandrum L. – rogownica pięciopręcikowa
  • Cerastium siculum Guss.
  • Cerastium sinaloense D.A.Good
  • Cerastium sinicum Nakai
  • Cerastium smolikanum Hartvig
  • Cerastium soleirolii Ser. ex Duby
  • Cerastium soratense Rohrb.
  • Cerastium sosnowskyi Schischk.
  • Cerastium spathulatum Pers.
  • Cerastium subciliatum Gartner
  • Cerastium subpilosum Hayata
  • Cerastium subspicatum Wedd.
  • Cerastium subtetrandrum (Lange) Murb. – rogownica czterokątna
  • Cerastium subtriflorum (Rchb.) Pancher
  • Cerastium sugawarae Koidz. & Ohwi
  • Cerastium supramontanum Arrigoni
  • Cerastium sventenii Jalas
  • Cerastium sylvaticum Waldst. & Kit. – rogownica leśna
  • Cerastium × symei Druce
  • Cerastium szechuense F.N.Williams
  • Cerastium szowitsii Boiss.
  • Cerastium takasagomontanum Masam.
  • Cerastium taschkendicum Adylov & Vved.
  • Cerastium tatrae Borbás – rogownica Raciborskiego
  • Cerastium terrae-novae Fernald & Wiegand
  • Cerastium texanum Britton
  • Cerastium theophrasti Merxm. & Strid
  • Cerastium thomasii Ten.
  • Cerastium thomsonii Hook.f.
  • Cerastium tianschanicum Schischk.
  • Cerastium tolucense D.A.Good
  • Cerastium tomentosum L. – rogownica kutnerowata
  • Cerastium transsilvanicum Schur – rogownica siedmiogrodzka
  • Cerastium trianae Briq.
  • Cerastium trichocalyx Muschl.
  • Cerastium × triculinum A.Nyár. & Prodan
  • Cerastium tucumanense Pax
  • Cerastium undulatifolium Sommier & Levier
  • Cerastium uniflorum Clairv. – rogownica jednokwiatowa
  • Cerastium utriense Barberis
  • Cerastium vagans Lowe
  • Cerastium velutinum Raf.
  • Cerastium venezuelanum Briq.
  • Cerastium verecundum Ravenna
  • Cerastium verticifolium R.L.Dang & X.M.Pi
  • Cerastium viride A.Heller
  • Cerastium viscatum (Montel.) Jalas
  • Cerastium vourinense Möschl & Rech.f.
  • Cerastium vulcanicum Schltdl.
  • Cerastium wilhelmianum Sklenár
  • Cerastium wilsonii Takeda
  • Cerastium zhiguliense Saksonov
Remove ads

Przypisy

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads