Rodzimowierstwo bałtyjskie
Ruchy rewitalizujące tradycyjną religię Bałtów wśród współczesnych społeczeństw Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ruchy rewitalizujące tradycyjną religię Bałtów wśród współczesnych społeczeństw Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rodzimowierstwo bałtyjskie, rzadziej bałtyjskie neopogaństwo – kategoria autochtonicznych ruchów religijnych, rewitalizujących religię Bałtów wśród współczesnych społeczeństw bałtyjskich (głównie Litwinów i Łotyszy)[1]. Ruchy te sięgają początkami XIX wieku i zostały stłumione pod hegemonią Związku Radzieckiego; po jego upadku wznowiły działalność i rozkwitły wraz z przebudzeniem etnicznej i kulturowej tożsamości ludów bałtyckich, zarówno w ich krajach, jak i wśród społeczności emigrantów bałtyckich. Jednym z pierwszych ideologów odrodzenia religijnego Bałtów był poeta i filozof litewski z Prus, Vydūnas[2].
.PNG)
Dievturība (łotewski wyraz złożony oparty na Dievs „Bóg” plus turēt „trzymać”, „podtrzymywać”, „widzieć”, „zachować”; dosłownie „Bogotrzymanie”[3]) rewitalizuje religię Łotyszy[4][5][6], również wśród społeczności emigrantów łotewskich w Kanadzie i Ameryce[7]. Charakteryzuje się monistycznym podejściem teologicznym do bałtyckiego pogaństwa[8], traktującym wszystkich bogów i boginie oraz całą naturę jako przejawianie się Dievów. Wspólnym poglądem jest to, że Dievy są równocześnie transcendentnym źródłem rzeczywistości, źródłem energii materii i prawem porządkującym Wszechświat[9].
Ruch powstał w 1925 roku, zapoczątkowany przez Ernesta Brastiņša wraz z wydaniem książki zatytułowanej „Odrodzenie łotewskiego Bogotrzymania” (łot. Latvijas Dievtuŗu Draudzi)[10][11]. Po aneksji Łotwy przez Związek Radziecki wyznawcy Dievturīby zostali stłumieni, ale ruch wciąż działał wśród łotewskich uchodźców. Od lat 90. Dievturi został przywrócony na Łotwie i zaczął się ponownie rozwijać; w 2011 roku liczył około 663 zarejestrowanych członków[12].
Druwi (staropruskie słowo oznaczające „wiara”, pokrewne do drzewo[13]; żmudzki: Druwē) jest bałtycką religią rodzimowierczą, odwołującą się do staropruskich korzeni i występującą najczęściej na Litwie. Wyznawcy utrzymują, że istnieją różnice w porównaniu z Romuvą, a także że dokładniej mówiąc Romuva może być uważana za szczególną formę Druwi[14].
Religia jest przede wszystkim reprezentowana instytucjonalnie przez „Akademię Bałtyjskiego Kapłaństwa Kurono” (lit. Baltųjų žynių mokykla Kurono), założoną w 1995 roku. Szkoli ona dojrzałych moralnie mężczyzn i kobiety od 18 roku życia do Darny jako kapłanów bałtyjskich[15]. Podobnie jak Romuvanie, uznają Vydūnasa za swojego ojca założyciela. Teologia Druwi ma charakter monistyczny[14].
.PNG)
Romuva jest ruchem odrodzenia tradycyjnej religii etnicznej ludów bałtyckich, rewitalizującym praktyki religijne Litwinów przed ich chrystianizacją. Romuva deklaruje kontynuację żyjących bałtyjskich tradycji pogańskich, które przetrwały w folklorze i obyczajach[16][17][18].
Romuva działa przede wszystkim na Litwie, ale istnieją także zgromadzenia wyznawców w Australii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych[19] i Anglii[20]. Romuvanie przebywają również w Norwegii[21]. Praktykowanie Romuvy jest postrzegane przez wielu zwolenników jako forma dumy kulturowej, wraz z kultywowaniem tradycyjnych form sztuki, przekazywaniem folkloru bałtyjskiego, uprawianiem tradycyjnych świąt, graniem tradycyjnej muzyki bałtyjskiej, śpiewaniem tradycyjnych Dain lub hymnów i piosenek, a także aktywizmem ekologicznym i opieką nad miejscami świętymi[22].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
