Richard Chamberlain

George Richard Chamberlain (ur. 31 marca 1934 w Beverly Hills, zm. 29 marca 2025 w Waimānalo^[1]) – amerykański aktor i piosenkarz, idol nastolatków w latach 60. XX wieku.

Richard Chamberlain

Richard Chamberlain (1964)
Imię i nazwisko	George Richard Chamberlain
Data i miejsce urodzenia	31 marca 1934 Beverly Hills
Data i miejsce śmierci	29 marca 2025 Waimānalo
Zawód	aktor, piosenkarz
Lata aktywności	1958–2019
Podpis aktora

Trzykrotny laureat Złotego Globu: jako najlepszy gwiazdor telewizyjny 1963 za rolę lekarza Jamesa Kildare’a w serialu NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1961–1966)^[2], za rolę majora Johna Blackthorne / Anjin-sana w miniserialu NBC Szogun (Shogun, 1980) i za rolę księdza Ralpha de Bricassarta w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983). Ponadto był czterokrotnie nominowany do nagrody Emmy (1975, 1981, 1983, 1985)^[3]. W 1998 odebrał nagrodę specjalną Telekamery przyznawaną przez redakcję „Tele Tygodnia” dla najpopularniejszej gwiazdy zagranicznej. W 2005 znalazł się na siódmym miejscu listy „25 największych idoli nastolatków” magazynu „TV Guide”^[4].

29 lutego 2000 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7020 Hollywood Boulevard^[5][6].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Beverly Hills^[7] jako drugi syn śpiewaczki Elsy Winnifred (von Benzon; z domu Matthews) i Charlesa Axioma Chamberlaina, fabrykanta / sprzedawcy^[8]. Jego rodzice byli aktywnymi i długoletnimi stałymi członkami Anonimowych Alkoholików i Alanon^[9]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego i miała korzenie niemieckie, irlandzkie i walijskie^[10]. Wychowywał się ze starszym bratem Billem (ur. 1926). W 1952 ukończył szkołę średnią w Beverly Hills. Uczęszczał potem na kierunek Sztuki Stosowanej w Pomona College w Clermont w stanie Kalifornia, gdzie występował w przedstawieniach studenckich w grupach teatralnych i zdecydował, że aktorstwo to jego prawdziwe powołanie. Po dwóch latach służby wojskowej w Korei (zdobył stopień sierżanta) powrócił do Hollywood^[11]. W latach 1957–58 uczęszczał na kurs aktorski pod kierunkiem Jeffa Coreya.

Kariera

Po raz pierwszy na małym ekranie wystąpił w jednym z odcinków serialu Alfred Hitchcock przedstawia (Alfred Hitchcock Presents, 1959). Rok później zadebiutował na kinowym ekranie w dramacie kryminalnym Tajemnica fioletowej rafy (The Secret of the Purple Reef, 1960) u boku Petera Falka. Światowy rozgłos zyskał dzięki tytułowej roli lekarza Jamesa Kildare w serialu NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1961−1966)^[12], za którą otrzymał Złoty Glob w kategorii „Najlepszy gwiazdor telewizyjny 1963”, a w 2003 roku był nominowany do kalifornijskiej nagrody TV Land.

W 1966 wystąpił na scenie Broadwayu w musicalu Trumana Capote’a Śniadanie u Tiffany’ego (Breakfast at Tiffany’s)^[13] z Mary Tyler Moore, a następnie zagrał w spektaklach: Noc iguany (The Night of the Iguana, od 16 grudnia 1976 do 20 lutego 1977), Seans (Blithe Spirit, 1987), My Fair Lady w roli profesora Higginsa (od 9 grudnia 1993 do 1 maja 1994) i Dźwięki Muzyki (The Sound of Music, od 12 marca 1998 do 20 czerwca 1999), a także podróżował ze spektaklem Monty Python Spamalot i trafił na Off-Broadway w przedstawieniu Joy^[14][15].

Richard Chamberlain (1982)

Zapadł w pamięć jako Oktawian August w ekranizacji sztuki Williama Szekspira Juliusz Cezar (Julius Caesar, 1970) z tytułową rolą Johna Gielguda i Charltonem Hestonem w roli Marka Antoniusza. Wcielił się w szekspirowskiego Hamleta w jednym z odcinków serialu CBS Hallmarkowa Sala Sławy (Hallmark Hall of Fame, 1970).

W 1965 zagrał główną rolę w melodramacie Radość o poranku (Joy In The Morning), w którym zaśpiewał też tytułową piosenkę^[16]. Odniósł sukces w adaptacjach powieści Aleksandra Dumasa w reżyserii Richarda Lestera – Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers, 1973), Czterej muszkieterowie (The Four Musketeers, 1974) i Powrót muszkieterów (The Return of the Musketeers, 1989) jako Aramis oraz Hrabia Monte Christo (The Count of Monte Cristo, 1975) jako nieskazitelnie uczciwy i dość naiwny młody marynarz-idealista Edmund Dantes. Zwrócił na siebie uwagę w kinowych produkcjach takich jak Płonący wieżowiec (The Towering Inferno, 1974) Johna Guillermina ze Steve’em McQueenem i Paulem Newmanem, musicalu Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976) w roli księcia Edwarda i Ostatnia fala (The Last Wave, 1977) Petera Weira.

Został laureatem nagrody Złotego Globu za kreację angielskiego żeglarza majora Johna Blackthorne/Anjin-sana w miniserialu NBC Szogun (Shogun, 1980) oraz za rolę księdza Ralpha de Bricassarta w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983).

W swoim dorobku ma także rolę łowcy przygód w filmie Kopalnie króla Salomona (King Solomon’s Mines, 1985) i jego sequelu Allan Quatermain i zaginione miasto złota (Allan Quatermain and the Lost City of Gold, 1987) z Sharon Stone, postać Giacomo Casanovy w komedii telewizyjnej Casanova (1987) z Faye Dunaway i nominowaną do nagrody Emmy kreację tajemniczego Jasona Bourne, który ulega amnezji w telewizyjnej adaptacji powieści szpiegowskiej Roberta Ludluma ABC Tożsamość Bourne’a (The Bourne Identity, 1988) z Jaclyn Smith. Wystąpił potem w roli hawajskiego lekarza Daniela Kulani w serialu CBS Szpital pod palmami (Island Son, 1989–1990) i powrócił jako Ralph de Bricassart w sequelu CBS Ptaki ciernistych krzewów: Stracone lata (The Thorn Birds: The Missing Years, 1996).

Pojawił się również w serialach: NBC Dotyk anioła (Touched by an Angel, 2000), sitcomie ABC Para nie do pary (Will & Grace, 2005), Warner Bros. Bez skazy (Nip/Tuck, 2006) i ABC Gotowe na wszystko (Desperate Housewives, 2007) oraz Bracia i siostry (Brothers & Sisters, 2010).

W 2003 ukazała się jego autobiografia pt. Shattered Love: A Memoir^[17].

Był na okładkach magazynów takich jak „TV Guide”, „Teen Screen”, „People”, „Ekran”, „Film” i „Teen”.

Życie prywatne

Spotykał się z Sharon Hugueny (1962), Chris Noel (1964–1965) i Joan Marshall (1965–1966)^[18]. Pomimo wielu ról, w których grał romantycznego heteroseksualistę, w autobiografii, wydanej w 2003, otwarcie przyznał się do swojej orientacji homoseksualnej^[19]. W latach siedemdziesiątych poznał swojego życiowego partnera Martina Rabbetta, z którym w latach 1975–2010 był w związku^[20] (potwierdzonym w prywatnej ceremonii w gronie znajomych^[21]) i zamieszkał na Hawajach. W grudniu 1989, francuski magazyn dla kobiet „Nous Deux” ujawnił jego homoseksualną orientację, co zostało potwierdzone przez aktora dopiero we wspomnianej już autobiografii^[22].

Zajmował się także malarstwem. W obrazach „Age and Wisdom” («Wiek i mądrość»), „Somewhere Within” («Gdzieś wewnątrz nas») można odnaleźć odbicie filozofii ich twórcy. Wiosną 2010 aktor opuścił Hawaje i powrócił do Los Angeles.

Śmierć

Zmarł 29 marca 2025 w swoim domu w Waimānalo na Hawajach w następstwie powikłań po udarze mózgu na 2 dni przed 91 urodzinami^[23].

Filmografia

• 1959: Alfred Hitchcock przedstawia (serial TV, 1 odcinek) jako Clay Pine
• 1960: Rescue 8 (serial TV, 1 odcinek)
• 1960: Bourbon Street Beat (serial TV, 1 odcinek) jako Dale Wellington
• 1960: Mr. Lucky (serial TV, 1 odcinek) jako Alec
• 1960: Gunsmoke (serial TV, 1 odcinek) jako Pete
• 1960: Thriller (serial TV, 1 odcinek) jako Larry Carter
• 1960: Riverboat (serial TV, 1 odcinek) jako por. Dave Winslow
• 1960: The Secret of the Purple Reef jako Dean Christophe
• 1961: The Deputy (serial TV, 1 odcinek) jako Jerry Kirk
• 1961: Whispering Smith (serial TV, 1 odcinek) jako Chris Harrington
• 1961: A Thunder of Drums jako por. Porter
• 1961–1966: Doktor Kildare (serial TV, 191 odcinków) jako tytułowy dr James Kildare
• 1963: Odcienie honoru jako David Mitchell
• 1963: The Eleventh Hour (serial TV, 1 odcinek) jako dr James Kildare
• 1965: Radość o poranku jako Carl Brown
• 1967: The Red Skelton Show (serial TV, 1 odcinek) jako Clarence Narrow
• 1968: Portret damy (serial TV, 6 odcinków) jako Ralph Touchett
• 1968: Petulia jako David Danner
• 1968: Hold On: It's the Dave Clark Five (film TV) jako Doktor
• 1969: Wariatka z Chaillot jako Roderick
• 1970: Juliusz Cezar jako Octavius Caesar
• 1970: ITV Saturday Night Theatre (serial TV, 1 odcinek) jako Hamlet
• 1971: Kochankowie muzyki jako Piotr Iljicz Czajkowski
• 1972: The Woman I Love (film TV) jako król Edward VIII
• 1972: Lady Caroline Lamb jako lord Byron
• 1973: Trzej muszkieterowie jako Aramis
• 1974: Bal kapitański (film TV) jako F. Scott Fitzgerald
• 1974: The Little Mermaid (krótkometrażowy) – głos narratora
• 1974: Czterej muszkieterowie jako Aramis
• 1974: The Lady's Not for Burning (film TV) jako Thomas Mendip
• 1974: Płonący wieżowiec jako Roger Simmons
• 1975: Hrabia Monte Christo (film TV) jako Edmond Dantes
• 1975: The Christmas Messenger (krótkometrażowy) jako Christmas Messenger
• 1976: Pantofelek i róża jako książę Edward
• 1977: Człowiek w żelaznej masce jako król Ludwik XIV/Philippe
• 1977: Ostatnia fala jako David Burton
• 1978: Rój jako dr Hubbard
• 1978: Great Performances (serial TV, 1 odcinek) – w kilku rolach, m.in. jako Anton Czechow
• 1978: The Good Doctor (film TV)
• 1978–1979: Centennial (mini-serial TV, 12 odcinków) jako Alexander McKeag
• 1980: Szogun (film TV) jako pilot żaglowca, mjr John Blackthorne
• 1980: Szogun (mini-serial TV) jako pilot żaglowca, mjr John Blackthorne/Anjin-san
• 1982: Morderstwo przez telefon jako Nat Bridger
• 1983: Ptaki ciernistych krzewów (mini-serial TV, 4 odcinki) jako ojciec Ralph de Bricassart
• 1983: Cook & Peary: The Race to the Pole (film TV) jako Frederick Cook
• 1985: Wallenberg (film TV) jako tytułowy Raoul Wallenberg
• 1985: Kopalnie króla Salomona jako Allan Quatermain
• 1985: The Miracle (film TV)
• 1986: Sen o Dzikim Zachodzie (mini-serial TV, 3 odcinki) jako John Charles Fremont
• 1986: Nowa seria Alfred Hitchcock przedstawia (serial TV, 1 odcinek) jako Clay Medwck
• 1986: Allan Quatermain i zaginione miasto złota jako Allan Quatermain
• 1987: Casanova (film TV) jako tytułowy Giacomo Casanova
• 1988: Tożsamość Bourne’a (mini-serial TV, 2 odcinki) jako tytułowy Jason Bourne
• 1989: Powrót muszkieterów jako Aramis
• 1989–1990: Syn wyspy (serial TV, 19 odcinków) jako dr Daniel Kulani
• 1991: Sprawdzian miłości (film TV) jako Ross Colburn
• 1991: Noc myśliwego (film TV) jako Harry Powell
• 1993: Arktyczne piekło (film TV) jako kpt. John Couch
• 1995: Drapieżny ptak jako Jonathan Griffith
• 1996: Ptaki ciernistych krzewów: Stracone lata (film TV) jako ojciec Ralph de Bricassart
• 1997: The Lost Daughter (film TV) jako Andrew McCracken
• 1997: Tyle zim bez ciebie (film TV) jako Dane Corvin
• 1997: River Made to Drown In jako Thaddeus MacKenzie
• 1999: Sekrety milionerki (mini-serial TV) jako Bernard Lafferty
• 2000: Pawilon jako Huddlestone
• 2000: Dotyk anioła (serial TV, 1 odcinek) – w podwójnej roli: Jack Clay, Everett Clay
• 2002: The Drew Carey Show (serial TV, 2 odcinki) jako Maggie Wick
• 2005: Will & Grace (serial TV, 1 odcinek) jako Clyde
• 2006: Przekręt jako James Whittaker Wright III
• 2006: Czarnobrody (mini-serial TV, 3 odcinki) jako gubernator Charles Eden
• 2006: Scoundrels, Scallywags, and Scurvy Knaves (krótkometrażowe video)
• 2006: Bez skazy (serial TV, 1 odcinek) jako Arthur Stiles
• 2007: Państwo młodzi: Chuck i Larry jako radny Banks
• 2007: Strength and Honour jako Denis O’Leary
• 2007: Gotowe na wszystko jako Glen Wingfield
• 2010: Chuck (serial TV, 2 odcinki) jako Adelbert De Smet
• 2010–2011: Bracia i siostry (serial TV, 5 odcinków) jako Jonathan Byrold
• 2010–2012: Uczciwy przekręt (serial TV, 2 odcinki) jako Archie Leach
• 2011: The Perfect Family jako monsignor Murphy
• 2011: Thundercats – Zigg (głos)
• 2011: We Are the Hartmans jako Hartman
• 2015: Liga Sprawiedliwości: Bogowie i potwory (video) – Highfather (głos)
• 2017: The Black Ghiandola (krótkometrażowy) jako przerażający lekarz-onkolog
• 2017: Twin Peaks (serial TV, 1 odcinek) jako Bill Kennedy
• 2018: Nightmare Cinema jako dr Mirari
• 2019: Finding Julia jako Igor
• 2020: Echoes of the Past jako wiekowy komendant Tenner

Dyskografia

Albumy

• 1962: Richard Chamberlain Sings
• 1964: Joy in the Morning
• 1989: Greatest Hits^[24]

Single

• 1962: „Theme from Dr. Kildare (Three Stars Will Shine Tonight),” Metro-Goldwyn-Mayer
• 1962: „Love Me Tender,” Metro-Goldwyn-Mayer
• 1963: „All I Have to Do Is Dream/Hi-Lilli, Hi-Lo,” Metro-Goldwyn-Mayer
• 1963: „Blue Guitar,” Metro-Goldwyn-Mayer
• 1963: „Hi-Lili, Hi-Lo”
• 1963: „I Will Love You”
• 1963: „(They Long to Be) Close to You"
• 1963: „True Love”
• 1964: „Joy in the Morning”
• 1964: „Rome Will Never Leave You”
• 1976: „Secret Kingdom” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
• 1976: „He Danced With Me/She Danced With Me” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
• 1976: „What a Comforting Thing to Know” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
• 1976: „Why Can’t I Be Two People?” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
• 1976: „Bride-Finding Ball” z Pantofelek i róża (The Slipper and the Rose, 1976)
• 1991: „Haleakala: How Maui Snared The Sun” (Tone Poem), muz. Dan Welcher, z Honolulu Symphony (z Haleakala: How Maui Snared The Sun/Clarinet Concerto)

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Produkcja
1963	Złoty Glob	Najlepszy gwiazdor telewizyjny	Doktor Kildare (1962)
1981	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Szogun (1980)
1982	Kataloński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sitges	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Ostatnia fala (1977)
1984	Złoty Glob	Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym	Ptaki ciernistych krzewów (1983)
1985	Nagroda „Bravo”	Złota statuetka Bravo Otto dla najlepszej gwiazdy telewizyjnej[25]	—