Receptor 5-HT3

Receptor 5-HT₃, receptor serotoninowy 3 – receptor jonotropowy składający się z pięciu jednostek, kodowanych u człowieka genem 5HTR3A, należący do rodziny receptorów serotoninowych.

Funkcja

Receptor jonotropowy 5-HT₃ należy do rodziny receptorów „Cys-loop”, do której należą zbliżone do niego budową receptor nikotynowy, glicynowy i GABA_A. Gen HTR3A w locus 11q23.1-q23.2 koduje białko podjednostki receptora jonotropowego dla serotoniny (5-hydroksytryptaminy). Funkcjonalny receptor jest homopentamerem, złożonym z pięciu identycznych podjednostek 5-HT_3A lub heteropentamerem, składającym się z 5-HT_3A i podjednostek innego typu (5-HT_3B, 5-HT_3B, 5-HT_3D albo 5-HT_3E).

Rozmieszczenie

Receptor 5-HT₃ występuje w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Wydaje się, że postsynaptyczne receptory 5-HT₃ pośredniczą w szybkim pobudzeniu interneuronów w korze nowej, ciele migdałowatym i hipokampie. Presynaptyczne receptory 5-HT₃ mogą modulować uwalnianie innych neuroprzekaźników.

Znaczenie w farmakologii

Antagonisty receptora 5-HT₃, tzw. setrony (ondansetron, granisetron i inne) znajdują zastosowanie w medycynie jako leki przeciwwymiotne. Niektóre z nich stosowane są również w zespole jelita drażliwego^[1]. Działanie na receptor 5-HT₃ wykazują też niektóre leki prokinetyczne. Leki przeciwdepresyjne wykazujące antagonizm 5-HT₃ to mirtazapina, mianseryna i nowszy lek o modulującym wpływie na przekaźnictwo serotoninergiczne – wortioksetyna.

Agonisty

• alfa-metyltryptamina
• bufotenina
• chlorofenylobiguanid
• etanol
• ibogaina
• fenylbiguanid
• chipazina
• RS-56812
• SR-57227
• wareniklina^[2]
• YM-31636

Antagonisty

• alosetron
• AS-81
• granisetron
• ondansetron
• tropisetron
• batanopryd
• metoklopramid
• renzapryd
• zakopryd
• mianseryna
• mirtazapina
• klozapina
• kwetiapina
• olanzapina
• lamotrygina
• memantyna
• mentol^[3]
• wortioksetyna

Modulator allosteryczny

• 5-chloroindol

Genetyka

Odkryto wiele polimorfizmów pojedynczego nukleotydu w ludzkim genie HTR3A. Stwierdzono zależność między wariantem C178T w UTR genu a zachorowaniem na zaburzenie afektywne dwubiegunowe^[4].

Przypisy

1. A.J. Thompson, S.C. Lummis. The 5-HT3 receptor as a therapeutic target. „Expert Opin Ther Targets”. 11 (4), s. 527-540, 2007. DOI: 10.1517/14728222.11.4.527. PMID: 17373882.
2. Y.S. Mineur, M.R. Picciotto. Nicotine receptors and depression: revisiting and revising the cholinergic hypothesis. „Trends Pharmacol Sci”. 31 (12), s. 580-586, 2010. DOI: 10.1016/j.tips.2010.09.004. PMID: 20965579.
3. A. Ashoor, J.C. Nordman, D. Veltri, K.H. Yang i inni. Menthol inhibits 5-HT3 receptor-mediated currents. „J Pharmacol Exp Ther”. 347 (2), s. 398-409, 2013. DOI: 10.1124/jpet.113.203976. PMID: 23965380.
4. B. Niesler, T. Flohr, M.M. Nöthen, C. Fischer i inni. Association between the 5' UTR variant C178T of the serotonin receptor gene HTR3A and bipolar affective disorder. „Pharmacogenetics”. 11 (6), s. 471-475, 2001. PMID: 11505217.

Linki zewnętrzne

• N.M. Barnes et al.: 5-HT3A - 5-HT3 receptors. IUPHAR/BPS Guide to PHARMACOLOGY. [dostęp 2016-09-01].