Remove ads
Radzikowice (niem. Stephansdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa[4].
Ten artykuł od 2022-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
| wieś | |
 Kościół św. Bartłomieja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
402[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-300[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ONY |
| SIMC |
0500464 |
Położenie na mapie gminy Nysa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nyskiego  | |
 50°30′40″N 17°16′38″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Przez miejscowość przepływa rzeka Cielnica, dopływ Nysy Kłodzkiej.
W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Raczikovicz w liczbie wsi lokowanych na prawie polskim iure polonico[5][6].
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1291. Wykaz udokumentowanych stanowisk archeologicznych informuje o śladach osadnictwa w miejscowości oraz jej najbliższej okolicy istniejących o wiele wcześniej niż podają to źródła pisane. Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu neolitu, okresów osadnictwa z epoki brązu, a także z okresów wczesnego i późnego średniowiecza. W zachodniej części wsi odnaleziono ślady grodziska.
W latach 60. i 90. XX w. na terenie dzisiejszego cmentarza znaleziono zabytki kultury łużyckiej. W trakcie budowy zakładu paszowego odnaleziono 1224 srebrne monety z okresu XVI i XVII wieku. W 2004 pod mostem, nieopodal kościoła, odnaleziono moździerze i bomby z czasów II wojny światowej[potrzebny przypis].
Według spisu w 1939 Radzikowice (ówczesny Stephansdorf) zamieszkiwało 556 osób[potrzebny przypis].
Miejscowość znacznie ucierpiała w związku z przejściem I Frontu Ukraińskiego. W ramach operacji „opolskiej” wojska radzieckie rozpoczęły natarcie na Nysę z kierunku Grodkowa. W wyniku nalotów w dniach 15–17 marca zniszczeniu uległo wiele obiektów mieszkalnych, kościół oraz lotnisko[potrzebny przypis].
Na terenie miejscowości istniał niegdyś klasztor (do 1991), urząd pocztowy, mleczarnia, młyn, karczma, kawiarnia oraz szkoła (do początku lat 90. XX wieku).
Remove ads
_Kapliczka.JPG)
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół par. pod wezwaniem św. Bartłomieja, gotycko-renesansowy. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1335 r. – XIV w. Obecny pochodzi z XIV wieku, przebudowany około 1600 i 1679. Został uszkodzony w czasie działań wojennych w 1945 (m.in. uszkodzeniu uległa wieża). Wnętrze kościoła zdobią liczne rzeźby m.in. XVIII-wieczna, barokowa postać Chrystusa Zmartwychwstałego, Matka Boska z Dzieciątkiem, barokowy krucyfiks oraz barokowo-ludowa figura św. Jana Nepomucena. Pod warstwą tynku znajdują się malowidła o treści religijnej. Częściowo odkryte w latach 60. XX wieku. 26 lipca 2009 biskup pomocniczy Paweł Stobrawa poświęcił dwa nowe dzwony ofiarowane przez parafian oraz rodzinę Jana Podpory. Są one uzupełnieniem dla trzeciego dzwonu poświęconego w 1524; kościół znajduje się w centralnej części wsi
- cmentarz
- ogrodzenie: kamienny mur z przełomu XVI i XVII wieku z dwiema bramkami, otacza kościół
- dom nr 5, z poł. XIX wieku
Inne zabytki:
Remove ads
W latach 1927–1939 istniało lotnisko obsługujące loty pasażerskie, pocztowe, prowadzono także szkolenia Luftwaffe. Loty pasażerskie na trasie Gliwice – Nysa – Jelenia Góra – Berlin odbywały się 2–3 razy w tygodniu[potrzebny przypis].
Po 1936 lotnisko zaczęło nabierać militarnego charakteru poprzez organizację szkółki pilotażu, a po 1939 nabrało charakteru typowo wojskowego. Nigdy nie miało ono znaczenia strategicznego. Na początku II wojny światowej stacjonował tu dywizjon rozpoznawczy Grupy Armii Południe, a po 16 września 1939 lotnisko było lotniskiem pomocniczym lotniska w Starym Grodkowie. Na początku lutego 1945 na lotnisku stacjonowała jednostka Schlachtgeschwader 2 „Immelmann“ z Grupy Armii Środek, której dowódcą był Hans-Ulrich Rudel. Po przejściu I Frontu Ukraińskiego w toku Operacja górnośląskiej i natarcia na Nysę od strony północnej – lotnisko oraz zgromadzony sprzęt uległy znacznym zniszczeniom[potrzebny przypis].
Po zakończeniu wojny lotnisko zostało zdemilitaryzowane i przekazane na rzecz Skarbu Państwa. 6 października 1954 na lotnisku wylądował samolot, na pokładzie którego znajdował się prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński[potrzebny przypis], który następnie został przewieziony do klasztoru franciszkanów w Prudniku-Lesie, gdzie został osadzony.
Po 1945 było miejscem organizacji VI Rajdu Dziennikarzy i Pilotów w 1966. Na początku lat 80. XX wieku wykorzystywane przez wojsko jako miejsce manewrów. Obecnie obszar byłego lotniska jest użytkowany częściowo rolniczo i sukcesywnie dewastowany przez dzierżawcę[potrzebny przypis].
Remove ads
W 1876 powstała stacja kolejowa wraz z bocznicą kolejową. Linia została uroczyście otwarta 12 czerwca 1876[potrzebny przypis] i połączyła wcześniej istniejące odcinki na linii Goświnowice – Nysa. Stacja obsługiwała transport towarowy oraz osobowy. W związku ze wzrostem zapotrzebowania na transport ludzi oraz towarów jeszcze przed rokiem 1900 dobudowano drugi tor. Przy końcu II wojny światowej tory obsługiwały około 8 par pociągów, dodatkowo dwa połączenie pośpieszna relacji Gliwice-Legnica. Po wojnie ruch na trasie w pełni przywrócono po 1947. Z końcem lat 80. XX wieku planowano w zelektryfikować odcinek, jednak do tego nie doszło. Najbardziej prestiżowym połączeniem, jakie przebiegało przez stację w Radzikowicach, było połączenie Katowice – Berlin (lata 60.–80. XX wieku). Ostatecznie przystanek zamknięto z początkiem 2004, zachowując ruch na trasie. W związku z budową obwodnicy dom dróżnika oraz budynki gospodarcze zostały przeznaczone do rozbiórki[potrzebny przypis].
Na terenie miejscowości istniały kiedyś: mleczarnia, młyn, poczta, kuźnia, zajazd, kawiarnia. Obecnie żadna z tych instytucji już nie działa. Obecnie do największych zakładów należy zaliczyć: AgroAs (dawny Unipasz), Cezart oraz firmy zajmujące się robotami ziemnymi, usługi dźwigowe oraz kilka innych drobnych firm usługowo-wytwórczych[potrzebny przypis].
We wsi znajduje się tor motocrossowy, świetlica, boisko z wysokim ogrodzeniem oraz przedszkole (oddział w Radzikowicach). W ramach planowanego rozwoju przestrzeni pod prowadzenie działalności gospodarczej władze gminy Nysa utworzyły we współpracy z Wałbrzyską Specjalną Strefą Ekonomiczna, „Regionalny Park Przemysłowy” Radzikowice-Goświnowice o powierzchni docelowej ok. 250 ha (z czego 156 ha jest objęta statusem Specjalnej Strefy Ekonomicznej)[8].
Remove ads
- Zniszczenia spowodowane przejściem I Frontu Ukraińskiego
- 26 maja 2007 r. wioskę nawiedziła powódź. Spływająca po ulewnym deszczu woda zalała domostwa położone nad brzegiem rzeki Cielnica[potrzebny przypis].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads