Polskie Łąki
wieś w województwie kujawsko-pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Polskie Łąki – (niem. Groß Lonk, 1942-1945 Großlonk) wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Bukowiec.
| wieś | |
 Kościół neogotycki z lat 1864-1865. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
101–107 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
281[1] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
86-122[2] |
| Tablice rejestracyjne |
CSW |
| SIMC |
0080648 |
Położenie na mapie gminy Bukowiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego  | |
 53°24′19″N 18°13′17″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 281 mieszkańców[1]. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Bukowiec.
Dawna nazwa miejscowości brzmiała Łąkie: (około 1400 roku) Lenka, Lanka, (1534 rok) Launky, (1583 rok) Lankie, (lata: 1668, 1780) Łąkie. Później do nazwy Łąkie dodano przymiotnik Polskie dla odróżnienia od drugiej miejscowości zasiedlonej przez kolonistów niemieckich pod koniec XVIII wieku. Niemieckojęzyczna nazwa Polnisch Lonk zamieniono w roku 1873 na Gross Lonk.
Wieś była położona na zachód od Jeziora Piaseczno, około roku 1880 w znacznej części już osuszonego, w okolicy jeszcze lesistej. Jezioro w roku 1913 już całkowicie osuszone i przekształcone w łąkę.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1277, w tym czasie była własnością książęcą. Przypuszcza się, że miejscowość była znacznie starsza, W roku 1295 książę Mściwój II przekazał wieś benedyktynkom z Chełmna. Na początku XV we wsi były 22 łany i urzędował sołtys. Później, czasie reformacji wieś przeszła w ręce prywatne, a kościół zamieniono na spichlerz, który popadł w ruinę. W roku 1570 wieś licząca 12 łanów należała do trzech właścicieli: Andrzeja Pawłowskiego – 2 łany, Kwirynusa Kalkszteina – 4 łany, Rafała Łąckiego – 6 łanów. Ponadto we wsi zamieszkiwało 6 zagrodników, komornik, rzemieślnik a także istniała karczma. W roku 1615 ksieni benedyktynek chełmińskich Magdalena Mortęska wykupiła wieś za 3 tys. zł z rąk Jakuba Ostrowickiego i pani Łąckiej płacąc jej 15 tys. zł. W roku 1616 przekazała klasztorowi w Bysławku, filii Chełmna. W roku 1649 we wsi stał dwór szlachecki i zamieszkiwało 6 rodzin chłopskich. Po sekularyzacji klasztoru benedyktyńskiego w Chełmnie w roku 1821 rząd pruski we wsi osiedlał sprowadzanych osadników w zamian za czynsz. Na początku lat osiemdziesiątych XIX w. wieś miała powierzchnię 3680 mórg, stały 28 domy, 77 budynków gospodarczych i zamieszkiwały 134 osoby (67 katolików, 167 ewangelików). We wsi istniała szkoła, najbliższy urząd pocztowy znajdował się w Terespolu.
Po I wojnie światowej wieś zamieszkiwały 294 osoby, poczta mieściła się w Korytowie. 3 września 1939 z Polskich Łąk w kierunku Bukowca wyszło natarcie 3 Dywizji Pancernej Wermachtu (3.DP) na pozycje 16 Pułku Ułanów. Podczas walk odznaczyła się bateria 11 Dywizjonu Artylerii Konnej pod dowództwem kpt. Pasturczaka, niszcząc pojazd pancerny i kilka czołgów (niektóre relacje podają, że 3.DP straciła pod Bukowcem 8 czołgów). 16 Pułk Ułanów został rozbity przez lotnictwo niemieckie. Okupanci hitlerowscy w październiku 1939 aresztowali dwóch księży i 18 mieszkańców wsi. Po pewnym czasie część uwięzionych została uwolniona, śmierć ponieśli duchowni. We wsi zachował się cmentarz ewangelicki.
Remove ads
.jpg)
Parafia miała powstać za biskupa włocławskiego Albierza (1275–1283). Za najbardziej prawdopodobna datę przyjmuje się rok 1277, kiedy to książę Mściwój II wyłączył wieś z parafii w Świekatowie. Istnienie łąkiewskiej parafii potwierdza spis kolektorów świętopietrza z roku 1398. Podczas wojen krzyżackich kościół został poważnie zniszczony. Parafia utraciła samodzielność i została włączona do parafii Poledno. Łąkie należała do tej parafii jeszcze w 1534 roku. Po zajęciu tamtejszego kościoła przez innowierców, Łąkie zostało przyłączone do parafii Przysiersk, w 1570 roku wieś należała do owej parafii. Około 1584 wieś ponownie stała się parafią katolicką, a w miejscu zrujnowanej świątyni wzniesiono nową, drewnianą. Parafia obejmowała, oprócz Łąkie, Więckowo, Bukowiec, Gołuszyce, Korytowo i Różannę. Początkowo nie ustanowiono proboszcza a posługę duszpasterską pełnił niejaki Orłowski, franciszkanin konwentualny z Chełmna. Patronat nad kościołem sprawowali dziedzice Łąkiego: Kalkstein, Pawłowski oraz Łącki. W świetle wizytacji kościelnej z roku 1686 w Łąkie znajdował się drewniany kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła, do którego dobudowano dzwonnicą z dwoma dzwonami. Około roku 1740 wzniesiono nowy, mały, drewniany kościół z ceglanymi stopniami prowadzącymi do ołtarza głównego. Wybudował go ówczesny zarządca parafii Kacper Pierzchalski, proboszcz gruczański z pomocą benedyktynek z Chełmna. W roku 1746 proboszczem był Jan Hypowski, a liczbę wiernych określono na 224 osoby. Obok kościoła istniała plebania, posiadająca dwa ogrzewane pomieszczenia oraz budynki gospodarcze: spichlerz i oborę. W parafii od roku 1753 istniało bractwo modlących się za dusze czyśćowe, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską. W tym czasie proboszczem był Jan Kręciszewski, który następnie przeszedł do Jeżewa. W roku 1780 prawo patronatu należało do benedyktynek chełmińskich. Parafią kierował Antoni Bartholtz, dziekan świecki i proboszcz z Przysierska, jego pomocnikiem, zwanym także kapelanem, był Stefan Idziński, zakonnik franciszkański. Przy kościele działała szkoła, funkcję nauczyciela spełniał miejscowy organista. W skład parafii wchodziły wsie: Łąkie, Korytowo, Stążki, Różanna, Branica, Gołuszyce, Więckówka, folwark Grabowiec. Teren parafii zamieszkiwało 300 katolików, 129 akatolików, 2 Żydów, a innowiercy mieli swoją kaplicę.
Po sekularyzacji klasztoru benedyktyńskiego w Chełmnie w roku 1821 parafię przyłączona do kościoła w Przysiersku. Stan taki trwał do roku 1862, kiedy to przywrócono parafię w Łąkach. W latach 1864–1865 wzniesiono nowy ceglany kościół, którego kolatorem był biskup chełmiński i rząd pruski. Początkowo nie powoływano proboszcza. Zarząd nad parafią sprawował proboszcz z Przysierska. W roku 1884 proboszczem był ksiądz Paweł Jankowski, parafia liczyła 731 osób. Do roku 1821 parafia łąkiewska należała do dekanatu świeckiego, archidiakonatu pomorskiego była, diecezji włocławskiej. W tym roku (1821) papież Pius VII dokonał reorganizacji Kościoła w państwie pruskim. Polskie Łąki włączono do wraz z dekanatem świeckim do zreorganizowanej diecezji chełmińskiej. Stan taki przetrwał do roku 1992. Rozwiązano wówczas diecezję chełmińska i utworzono trzy nowe. Polskie Łąki należące do dekanatu gruczeńskiego weszły w skład diecezji pelplińskiej. Obecnie parafia znajduje się w dekanacie Lubiewo. W skład parafii wchodzą: Polskie Łąki, Gawroniec, Korytowo, Łaszewo, Różanna, Tuszynki, Stążki. Parafia liczy ponad 1800 osób.
Kościół
Kościół zbudowany z czerwonej cegły w stylu neogotyckim jednonawowy, na rzucie prostokąta. Krótkie prezbiterium zostało zamknięte trójbocznie z przybudówkami po bokach, przeznaczonymi na zakrystie. Nawa czteroprzęsłowa, szersza i wyższa, od zachodu z wtopioną w korpus wieżą. Polichromia wykonana w roku 1910 przez Henryka Jaguszewskiego z Koronowa, w roku 1969 poddana renowacji. Dwa zabytkowe barokowe feretrony z XVIII w.: Niepokalane Serce Maryi i Serce Jezusa. Ołtarz główny inspirowany wzorami wczesnorenesansowymi. W części środkowej znajduje się figura Matki Bożej z dzieciątkiem, po bokach figury biskupów. W nastawie ołtarza głównego tabernakulum wykonane z surowego drewna przez miejscowego artystę rzeźbiarza Jana Żyrka w latach 80. XX wieku. Ołtarz posoborowy wykonany przez tegoż artystę pod koniec lat 70. XX wieku. Eklektyczne ołtarze boczne: Matki Bożej Częstochowskiej i Pana Jezusa. Przy bocznej ścianie nawy drewniana ambona przyścienna o cechach neoromańskich na czterech filarach. Chrzcielnica i ambonka wolnostojąca wykonana przez Jana Żyrka. Organy neoklasycystyczne o siedmiu rejestrach zbudowane przez W. Sauera we Frankfurcie nad Odrą, w roku 1999 dokonano ich kapitalnego remontu. W latach 1980–1982 wybudowano nową ceglana dzwonnicę. Jest to dwukondygnacyjny budynek. Na parterze znajdują się pomieszczenia służące celom katechetycznym. W górnej kondygnacji umieszczono trzy dzwony. Zostały odlane w ludwisarni Zbigniewa Felczyńskiego z Taciszowa. Największy Bartłomiej (waga 450 kg), średni Izydor (260 kg), najmniejszy 'Maryja' (130 kg). Dzwony zostały poświęcone w roku 1995 przez ks. biskupa Jana Bernarda Szlagę, ordynariusza pelplińskiego.
Przed wojną istniała drewniana dzwonnica z trzema dzwonami. Jeden z nich odlany został w roku 1588 i miał napis: DEVS MEMOR FVIT NOSTRI ET BENEDIXIT NOBIS. Na początku II wojny światowej parafianie mieli ukryć je na bagnach, a po wojnie odnaleziono tylko jeden i do tego uszkodzony. Według innej wersji zabrali je Niemcy i wywieźli do Fordonu, skąd odzyskał jeden ks. Jerzy Petta. Po prowizorycznej naprawie służył do lat 90. XX wieku.
Proboszczowie i administratorzy parafii
- ks. Paweł Jankowski, proboszcz parafii Przysierski, administrator w latach 1884–1918
- ks. Alojzy Repiński, proboszcz w latach 1918–1939
- ks. Władysław Megger, wikariusz w roku 1939
- ks. Boleslaw Łosiński, proboszcz w latach 1939/1940–1958
- ks. Józef Knyba, proboszcz w latach 1958–1974
- ks. Grzegorz Zdrojewski, wikariusz administrator w roku 1974
- ks. Czesław Więcławek, wikariusz administrator w latach 1974–1976
- ks. Jerzy Petta, proboszcz w latach 1976–1981
- ks. Zygmunt Kowalski, proboszcz w latach 1981–2001
- ks Piotr Krupiński, proboszcz w latach 2001–2003
- ks. Romuald Demski, proboszcz od roku 2003
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads