Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polska na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1936 – występ kadry sportowców reprezentujących Polskę na igrzyskach olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen w 1936 roku.
| ||||||
| Kod MKOl |
POL | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1936 Garmisch-Partenkirchen | ||||||
| Chorąży | ||||||
| Liczba zawodników |
20 w 9 konkurencjach w 6 dyscyplinach | |||||
| ||||||
W zawodach olimpijskich wzięło udział 20 polskich sportowców, którzy zaprezentowali się w 9 konkurencjach w 6 dyscyplinach sportowych. W polskim składzie byli również zawodnicy rezerwowi, a także uczestnicy biegu patrolowego na 30 km – konkurencji pokazowej na tych igrzyskach.
Reprezentanci Polski nie wywalczyli w Garmisch-Partenkirchen żadnego medalu. Największym osiągnięciem Polaków było piąte miejsce Stanisława Marusarza w konkursie skoków narciarskich. Był to najlepszy rezultat indywidualny w historii dotychczasowych startów reprezentacji Polski na zimowych igrzyskach olimpijskich. Za piąte miejsce Polska otrzymała dwa punkty do klasyfikacji punktowej. Marusarz zajął również siódme miejsce w konkursie kombinacji norweskiej. Sukcesem w Garmisch-Partenkirchen zakończył się także występ reprezentantów Polski w hokeju na lodzie, którzy co prawda zajęli dopiero dziewiąte miejsce w turnieju olimpijskim, ale odnieśli pierwsze w historii swoich olimpijskich startów zwycięstwo, pokonując reprezentację Łotwy.
Był to czwarty występ reprezentacji Polski na zimowych igrzyskach olimpijskich i siódmy start olimpijski, wliczając w to letnie występy.
Polski Komitet Olimpijski został powołany w 1919 roku pod nazwą Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich[1], w tym samym roku został uznany przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski[2]. PKOl wysyłał reprezentacje na wszystkie igrzyska olimpijskie począwszy od 1924 roku[1].
Występ reprezentacji Polski na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen był czwartym w zimowych edycjach igrzysk i siódmym, wliczając w to letnie igrzyska. W poprzednich zimowych występach reprezentacja Polski liczyła: 7 sportowców na igrzyskach w Chamonix[3], 27 sportowców w Sankt Moritz[4] i 15 w Lake Placid[5]. W dotychczasowych startach żaden Polak nie zdobył medalu zimowych igrzysk olimpijskich. Najbliżej podium byli polscy hokeiści w Lake Placid, którzy zajęli czwarte miejsce w turnieju[6] i jako jedyni zdobyli punkty (trzy) do klasyfikacji punktowej zimowych igrzysk olimpijskich[7][8]. Ponadto miejsca w czołowej dziesiątce zawodów olimpijskich zajęli: Leon Jucewicz (ósme miejsce w wieloboju podczas igrzysk w Chamonix[9]), polscy hokeiści (ósme miejsce w turnieju w Sankt Moritz[10][11]) oraz Bronisław Czech (dziesiąte miejsce w kombinacji norweskiej w Sankt Moritz i siódme w Lake Placid)[12][6].
W okresie między igrzyskami olimpijskimi w Lake Placid a igrzyskami w Garmisch-Partenkirchen odbyły się trzy edycje mistrzostw świata FIS w konkurencjach narciarstwa klasycznego. W niemal wszystkich konkurencjach klasycznych występowali reprezentanci Polski[13]. Podczas mistrzostw świata w Innsbrucku w 1933 roku debiut w imprezie tej rangi zanotował Stanisław Marusarz, który, w związku z bojkotem mistrzostw przez zawodników norweskich, był upatrywany jako jeden z faworytów do zdobycia medalu[14]. Ostatecznie medalu nie zdobył, jednak osiągnięte przez niego szóste miejsce w konkursie kombinacji norweskiej było najlepszym rezultatem polskiej reprezentacji w Innsbrucku. Polska sztafeta, która wystąpiła w składzie: Bronisław Czech, Stanisław Karpiel, Andrzej Marusarz i Stanisław Marusarz, zajęła siódme miejsce. Ponadto ósme miejsce w konkursie skoków narciarskich zajął Izydor Gąsienica-Łuszczek[15]. W Innsbrucku odbyły się również mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim, jednak bez udziału Polaków[16].
Na mistrzostwach w Sollefteå w 1934 roku polska sztafeta, występująca w takim samym składzie jak rok wcześniej, zajęła piąte miejsce w biegu, a Stanisław Marusarz był siódmy w zawodach kombinacji norweskiej[17]. Podczas kolejnych mistrzostw świata, w 1935 roku w Wysokich Tatrach, Marusarz ponownie był uważany za jednego z pretendentów do zdobycia medalu w konkursie skoków narciarskich. W pierwszej serii konkursowej, podczas lądowania złamał jednak nartę, co przełożyło się na niższe noty sędziowskie[18]. W efekcie zajął czwartą pozycję, tracąc 0,4 punktu do brązowego medalisty Alfa Andersena[19]. Miejsce w czołowej dziesiątce zawodów w Wysokich Tatrach zajął jeszcze Bronisław Czech, który był dziewiąty w kombinacji norweskiej. Ponadto polska sztafeta biegowa, startująca w składzie: Bronisław Czech, Michał Górski, Marian Woyna Orlewicz i Stanisław Marusarz, zajęła siódme miejsce w stawce dziesięciu sztafet[20]. W mistrzostwach świata w narciarstwie alpejskim w 1934 i 1935 roku polscy zawodnicy nie odnieśli sukcesów[21][22].
W okresie od poprzednich igrzysk olimpijskich zorganizowano również cztery edycje mistrzostw świata w łyżwiarstwie szybkim w wieloboju. W 1933 roku w Trondheim ani w 1934 roku w Helsinkach nie wystąpił żaden reprezentant Polski[23][24]. W kolejnych dwóch edycjach – w 1935 roku w Oslo oraz w 1936 roku, w rozegranych tuż przed igrzyskami mistrzostwami w Davos, zaprezentował się Janusz Kalbarczyk. W Oslo był piętnasty, a w Davos trzynasty[25][26].
Odbyły się również trzy edycje mistrzostw świata w hokeju na lodzie. W 1933 roku na mistrzostwach w Czechosłowacji polska reprezentacja odniosła jedno zwycięstwo (1:0 przeciwko reprezentacji Belgii) i w klasyfikacji końcowej zajęła siódme miejsce, ex aequo z Węgrami (po zremisowanym meczu o siódme miejsce)[27]. W mistrzostwach w 1934 roku we Włoszech Polacy nie wzięli udziału[28], a w 1935 roku w Szwajcarii zajęli dziesiąte miejsce w turnieju. Odnieśli jedno zwycięstwo (12:2) nad Belgią, dzięki czemu zajęli pierwsze miejsce w „grupie pocieszenia” i zagrali z Niemcami o dziewiąte miejsce. Mecz ten zakończył się jednak porażką Polaków 1:5[29].
Tuż przed wyjazdem na igrzyska w Garmisch Partenkirchen, upatrywany przez niemiecką prasę jako jeden z faworytów do zdobycia medalu olimpijskiego w skokach narciarskich Stanisław Marusarz[30] zachorował na grypę i trafił do szpitala. Jego wyjazd na igrzyska był zagrożony, zawodnik sam podjął decyzję o tym, by nie rezygnować ze startu olimpijskiego, mimo sprzeciwu lekarzy i 39-stopniowej gorączki. Na peron, z którego zawodnicy wyjeżdżali do Garmisch-Partenkirchen, Marusarz pojechał niemal bezpośrednio ze szpitalnego oddziału, więc z pominięciem treningów przedolimpijskich[31].
W zawodach olimpijskich wzięło udział 20 polskich sportowców[32], którzy wystąpili w dziewięciu konkurencjach w sześciu dyscyplinach sportowych[33]. W polskim składzie było również czterech rezerwowych hokeistów i dwóch rezerwowych narciarzy, którzy ostatecznie nie wystąpili w zawodach[34][35][36]. Polska wystawiła także czwórkę zawodników w patrolu wojskowym[37][38], będącym na tych igrzyskach dyscypliną pokazową[39]. W patrolu wojskowym było również dwóch zawodników rezerwowych[34].
Rolę chorążego reprezentacji Polski podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Garmisch-Partenkirchen, przeprowadzonej 6 lutego 1936 roku pod skocznią Große Olympiaschanze[40], pełnił Bronisław Czech[41]. Reprezentacja Polski weszła na stadion olimpijski jako 19. w kolejności, pomiędzy ekipami z Austrii i Rumunii[42]. Rolę attaché reprezentacji pełnił M. Przybylski[43].
W zawodach olimpijskich w biegach narciarskich podczas igrzysk w Garmisch-Partenkirchen zaprezentowało się czterech polskich zawodników. Zajęli oni siódme miejsce w biegu sztafetowym, indywidualnie największym osiągnięciem było 22. miejsce Michała Górskiego w biegu na 18 km[35].
Rezerwowymi zawodnikami w polskim składzie byli Jan Bochenek i Jerzy Ustupski[44]. Przed igrzyskami Ustupski złamał żebra. Ta kontuzja wyeliminowała go całkowicie z występu olimpijskiego i ostatecznie nie pojechał na igrzyska[45].
| Konkurencja | Zawodnik | Czas | Strata | Miejsce |
|---|---|---|---|---|
| Bieg indywidualny mężczyzn 18 km techniką klasyczną |
Bronisław Czech | 1:25:55 | 11:17 | 33.[46] |
| Michał Górski | 1:23:11 | 8:33 | 22.[46] | |
| Stanisław Karpiel | 1:27:31 | 12:53 | 42.[46] | |
| Marian Woyna Orlewicz | 1:25:27 | 10:49 | 32.[46] | |
| Bieg indywidualny mężczyzn 50 km techniką klasyczną |
Stanisław Karpiel | 4:06:26 | 36:15 | 26.[47] |
| Sztafeta mężczyzn 4 × 10 km techniką klasyczną |
Michał Górski Marian Woyna Orlewicz Stanisław Karpiel Bronisław Czech |
46:37 42:55 44:35 44:43 2:58:50 |
17:17 |
6.[48] 6.[49] 7.[50] 7.[51] 7.[52] |
W styczniu 1936 roku kapitan związkowy Polskiego Związku Hokeja na Lodzie ogłosił 12-osobowy skład hokejowej reprezentacji Polski na igrzyska olimpijskie w Garmisch-Partenkirchen. Bezpośrednio przed igrzyskami reprezentacja olimpijska rozegrała mecz z Węgrami w Budapeszcie, a następnie wzięła udział w turnieju międzynarodowym w Arosie, skąd bezpośrednio udała się do Garmisch-Partenkirchen[53].
Rezerwowymi polskiej drużyny hokejowej byli Franciszek Głowacki, Zbigniew Kasprzak, Tadeusz Sachs i Władysław Lemiszko. Nie wystąpili oni w żadnym meczu na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen[36][34][53]. Sachs, będący wówczas kapitanem związkowym reprezentacji Polski, nie wystąpił w turnieju olimpijskim m.in. z powodu niechęci do nazistowskiego państwa, jakim był organizator igrzysk[54].
W turnieju ostatecznie wystąpiło jedenastu polskich hokeistów: Józef Stogowski, Henryk Przeździecki, Witalis Ludwiczak, Kazimierz Sokołowski, Czesław Marchewczyk, Adam Kowalski, Andrzej Wołkowski, Edmund Zieliński, Władysław Król, Mieczysław Kasprzycki i Roman Stupnicki[36][34].
Trenerami reprezentacji Polski na igrzyskach w 1936 roku byli Aleksander Tupalski i Lucjan Kulej[55].
| 6 lutego 1936 | Kanada  |
8:1 |  Polska |
Rießersee |
| Godzina: 14:30 | K. Farmer W. Kitchen W. Thomson W. Thomson W. Thomson K. Farmer D. Neville W. Thomson |
(5:0, 2:1, 1:0) | H. Murray (samobójczy) | Sędzia główny:  Schmidt Sędziowie liniowi: Bischof |
| 7 lutego 1936 | Austria  |
2:1 | Polska |
Olympia-Kunsteis-Stadion |
| Godzina: 14:30 | F. Demmer O. Nowak |
(0:0, 0:0, 2:1) | A. Kowalski | Sędzia główny:  Loicq Sędziowie liniowi: Kreisel |
| 8 lutego 1936 | Polska |
9:2 |  Łotwa |
Olympia-Kunsteis-Stadion |
| Godzina: 09:00 | E. Zieliński A. Kowalski A. Wołkowski R. Stupnicki A. Wołkowski A. Kowalski E. Zieliński Cz. Marchewczyk A. Wołkowski |
(1:0, 4:0, 4:2) | J. Bebris A. Petersons |
Sędzia główny: Schmidt Sędziowie liniowi:  Lator |
Polacy wystąpili w trzech meczach rundy pierwszej – w dwóch pierwszych spotkaniach ponieśli porażkę, w trzecim zwyciężyli. Wygrana 9:2 nad Łotyszami była pierwszym zwycięstwem odniesionym przez polską reprezentację na zimowych igrzyskach olimpijskich[57].
Reprezentacja Polski zajęła trzecie miejsce w grupie, wobec czego nie awansowała do drugiej rundy i zajęła dziewiąte miejsce w turnieju olimpijskim, ex aequo z zespołami Włoch, Francji i Japonii[58].
Zawody w kombinacji norweskiej składały się z biegu narciarskiego na 18 km techniką klasyczną, rozegranego 12 lutego, oraz z przeprowadzonych dzień później dwóch serii skoków na mniejszej z olimpijskich skoczni – Kleine Olympiaschanze w Garmisch-Partenkirchen[59]. W zawodach wzięło udział czterech polskich reprezentantów. Najlepszy wynik uzyskał Stanisław Marusarz, który w biegu był 18., a w skokach 3. i 4., co przełożyło się na siódme miejsce w końcowej klasyfikacji[60].
| Konkurencja | Zawodnik | Biegi | Skok 1 | Skok 2 | Nota łączna | Strata | Miejsce | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Czas | Nota | Miejsce | Skok | Nota | Miejsce | Skok | Nota | Miejsce | |||||
| Konkurs indywidualny mężczyzn bieg na 18 km + skocznia normalna |
Bronisław Czech | 1:25:55 | 181,9 | 23.[61] | 46,0 | 96,1 | 15. | 45,5 | 97,0 | 15.[62] | 375,0 | 55,3 | 16.[63] |
| Andrzej Marusarz | 1:31:30 | 153,4 | 36.[61] | 46,0 | 94,5 | 17. | 47,0 | 97,6 | 12.[62] | 345,5 | 84,8 | 32.[63] | |
| Stanisław Marusarz | 1:25:27 | 184,4 | 18.[61] | 51,0 | 104,5 | 3. | 50,0 | 104,4 | 4.[62] | 393,3 | 37,0 | 7.[63] | |
| Marian Woyna Orlewicz | 1:25:27 | 184,4 | 18.[61] | 41,0 | 88,6 | 29. | 43,0 | 90,8 | 33.[62] | 363,8 | 66,5 | 24.[63] | |
W biegach łyżwiarskich na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen wystąpił jeden reprezentant Polski, Janusz Kalbarczyk[64]. Pierwszą konkurencją, w której się zaprezentował, był bieg na 5000 m, przeprowadzony 12 lutego. Kalbarczyk zajął w nim 12. miejsce[65]. W drugim starcie, w biegu na 10 000 m[64], rozegranym 14 lutego[66]. Kalbarczyk wystąpił w 13. biegu z amerykańskim zawodnikiem, Robertem Petersenem. Amerykanin nie ukończył biegu, a Polak uzyskał czas 17 min 54 s, co dało mu 9. miejsce w klasyfikacji w gronie 28 zawodników. Uzyskany przez Kalbarczyka czas był nowym rekordem Polski[67].
| Konkurencja | Zawodnik | Czas | Strata | Miejsce |
|---|---|---|---|---|
| Bieg indywidualny mężczyzn 5000 m |
Janusz Kalbarczyk | 8:47,7 | 28,1 | 12.[65] |
| Bieg indywidualny mężczyzn 10 000 m |
Janusz Kalbarczyk | 17:54,0 | 29,7 | 9.[66] |
W debiutującej na igrzyskach olimpijskich konkurencji – kombinacji alpejskiej, złożonej ze zjazdu i dwóch przejazdów w slalomie[68], wzięło udział trzech reprezentantów Polski[69]. Zawody odbyły się w dniach 7–9 lutego 1936 roku na stokach Kreuzeck (zjazd) i Gudiberg (slalom)[70]. Najlepszy wynik z Polaków uzyskał najbardziej wszechstronny polski olimpijczyk, startujący zarówno w konkurencjach klasycznych, jak i alpejskich – Bronisław Czech, który uplasował się na 20. miejscu[69].
| Konkurencja | Zawodnik | Zjazd | Slalom | Łącznie | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Czas | Punkty | Miejsce | Przejazd 1 | Przejazd 2 | Czas łączny | Punkty | Miejsce | Punkty | Strata | Miejsce | ||||
| Czas | Miejsce | Czas | Miejsce | |||||||||||
| Kombinacja alpejska mężczyzn[69][71][72][73] | Bronisław Czech | 5:46,4 | 82,97 | 20. | 1:30,4 | 17. | 1:42,9 | 26. | 3:13,3 | 75,84 | 19. | 79,41 | 19,84 | 20. |
| Fedor Weinschenck | 6:26,0 | 74,46 | 35. | 1:56,6 | 38. | 2:21,2 | 33. | 4:17,8 | 56,87 | 33. | 65,67 | 33,58 | 32. | |
| Karol Zając | 6:20,6 | 75,51 | 34. | 1:35,0 | 23. | 1:42,5 | 25. | 3:17,5 | 74,23 | 23. | 74,87 | 24,38 | 28. | |
W ostatnim dniu igrzysk olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen, 16 lutego 1936 roku, na skoczni Große Olympiaschanze rozegrano otwarty konkurs skoków narciarskich, w którym wzięło udział trzech reprezentantów Polski[40]. Najlepszy rezultat osiągnął, upatrywany jako jeden z faworytów[30], choć osłabiony w efekcie niedawno przebytej grypy[31], Stanisław Marusarz, który zajął piąte miejsce w rywalizacji skoczków[40]. Był to najlepszy w startach Polaków występ indywidualny na zimowych igrzyskach olimpijskich[8], a zarazem pierwsza dla reprezentacji Polski pozycja punktowana w zawodach indywidualnych podczas zimowych igrzysk[74]. Jednocześnie osiągnięty przez Marusarza wynik był najlepszym rezultatem polskiego skoczka narciarskiego uzyskanym na igrzyskach olimpijskich aż do igrzysk w Sapporo w 1972 roku, kiedy mistrzem olimpijskim został Wojciech Fortuna[75].
| Konkurencja | Zawodnik | Seria 1 | Seria 2 | Nota łączna | Strata | Miejsce | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Skok | Nota | Miejsce | Skok | Nota | Miejsce | |||||
| Konkurs indywidualny mężczyzn skocznia duża |
Bronisław Czech | 62,5 | 95,2 | 35.[76] | 63,5 | 97,8 | 30.[77] | 193,0 | 39,0 | 33.[78] |
| Andrzej Marusarz | 66,0 | 102,6 | 16.[76] | 66,0 | 101,1 | 23.[77] | 203,7 | 28,3 | 21.[78] | |
| Stanisław Marusarz | 73,0 | 109,4 | 7.[76] | 75,5 | 112,2 | 5.[77] | 221,6 | 10,4 | 5.[78] | |
Patrol wojskowy był dyscypliną pokazową na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen. Rozegrano bieg na dystansie 30 km[79], w którym Polacy zajęli ostatnie, dziewiąte miejsce. Przed zawodami kontuzji doznał podstawowy członek polskiego zespołu – Józef Zubek. W związku z tym w biegu patrolowym zastąpił go zawodnik rezerwowy – Trzebunia, będący w znacznie słabszej dyspozycji od pozostałych polskich zawodników. Uzyskał najsłabszy czas biegu, efektem czego była strata do pozostałych zespołów[37]. Poza Trzebunią wystąpili zawodnicy z podstawowego składu: Władysław Żytkowicz, Jan Pydych i Adam Rzepka[38][37][34].
Drugim rezerwowym zawodnikiem w polskiej ekipie był Izydor Łuszczek[34].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
