Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piotr Kunda (ur. 3 września 1897 w Słonimcach, zm. 22 września 1939 w Łomiankach) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Piotr Kunda jako kapitan 21 pp | |
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
03 września 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 września 1939 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1939 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
14 pułk piechoty |
Stanowiska |
dowódca kompanii |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa
|
Odznaczenia | |
|
Urodzony w miejscowości Słonimce (powiat prużański) jako syn Leona. W Gorkach koło wsi Mohylowce ukończył sześcioklasową szkołę agronomiczną. 30 października 1914 r. wstąpił do armii rosyjskiej[1] i po ukończeniu szkoły wojskowej w Moskwie został mianowany w dniu 14 listopada 1915 r. na stopień chorążego. W toku służby awansował kolejno do stopni: podporucznika (31 lipca 1916 r.), porucznika (3 listopada 1916 r.) i sztabskapitana (28 lipca 1917 r.). Do 1 kwietnia 1918 r. służył jako oficer w armii carskiej, a po wybuchu rewolucji w Rosji - do końcowych miesięcy 1920 roku pełnił służbę w formacjach antybolszewickich[2].
W dniu 6 grudnia 1920 r. wstąpił ochotniczo (w stopniu porucznika) do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 14 pułku piechoty. Na mocy dekretu Naczelnego Wodza[uwaga 1] został, jako żołnierz byłej armii rosyjskiej i byłych oddziałów białoruskich, przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu porucznika piechoty, z zaliczeniem do rezerwy armii i równoczesnym powołaniem do służby czynnej[1]. Na dzień 1 czerwca 1921 r. pełnił, nadal w randze porucznika, służbę w 14 pułku piechoty z Włocławka[3]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1701. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. Pozostawał wówczas wciąż oficerem 14 pułku piechoty[4]. W roku 1922 ukończył 5-miesięczny Kurs Doszkolenia w warszawskiej Szkole Podchorążych Piechoty[2].
Piotr Kunda został następnie przeniesiony do 45 pułku piechoty z Równego[5][6], służąc w którym zajmował w 1923 roku – 1521. lokatę[7], a w roku 1924 – 660. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty[8]. Z dniem 15 września 1925 r. został przeniesiony służbowo na VI-ty 3-miesięczny kurs normalny do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu[9]. Rozporządzeniem opublikowanym w dniu 23 grudnia 1926 r. Minister Spraw Wojskowych przeniósł, w korpusie oficerów piechoty, por. Piotra Kundę z 45 pp do 21 pułku piechoty z Warszawy[10], na stanowisko oficera materiałowego. Pozostając oficerem 21 pułku piechoty został w dniu 19 marca 1928 r. awansowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego na stopień kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 50. lokatą wśród oficerów piechoty[11][12]. W roku 1928 ukończył w Warszawie dwutygodniowy kurs psychotechniczny, a od 22 czerwca 1929 r. objął stanowisko kwatermistrza warszawskiego pułku[2]. W roku 1930 zajmował 1556. lokatę wśród wszystkich kapitanów korpusu piechoty, a jednocześnie 44. lokatę w swoim starszeństwie[13]. Jako oficer 21 pułku piechoty[14] zajmował w roku 1932 już 39. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[15].
W toku swej służby w 45 pułku piechoty Strzelców Kresowych i 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy” kapitan Kunda, jako długoletni dowódca Szkoły Podoficerskiej, położył wybitne zasługi na polu szkolnictwa wojskowego. Przyczynił się również do rozwoju piśmiennictwa wojskowego poprzez opracowanie książek „Podręcznik drużynowego” i „Uczeń w obozie P.W.”. Jego zdolności organizacyjne i pracowitość wykazane na stanowisku kwatermistrza 21 pp przyczyniły się do podniesienia gospodarki tegoż pułku na wyższy poziom[2].
Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych ogłoszonym w dniu 11 kwietnia 1933 r. przeniesiono kpt. Kundę z 21 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[16].
Kapitan Piotr Kunda został skierowany do batalionu KOP „Wołożyn” i przydzielony, rozkazem Nr 19 Dowództwa KOP z dnia 27 kwietnia 1933 r., na stanowisko dowódcy 2 kompanii (zatwierdzony na tym stanowisku został rozkazem dziennym Batalionu Wołożyn Nr 127 z dnia 6 czerwca 1933 r.). Z dniem 3 sierpnia 1933 roku rozpoczął szkolenie w rembertowskim Centrum Wyszkolenia Piechoty na trzyipółmiesięcznym XXII kursie unifikacyjno-doskonalącym dla kapitanów. W trakcie pobytu na kursie, w dniu 21 września 1933 r., wyznaczony został na stanowisko dowódcy kompanii szkolno-strzeleckiej[uwaga 3] batalionu KOP „Wołożyn”[uwaga 4], którą to funkcję objął w dniu 25 listopada 1933 r. (już po ukończeniu kursu). W okresie od dnia 25 kwietnia 1934 r. do dnia 16 czerwca 1934 r. przebywał na II sześciotygodniowym kursie taktyczno-strzeleckim w Rembertowie[uwaga 5]. Kpt. Kunda został w marcu 1934 r. członkiem komisji powołanej do przeprowadzenia dochodzenia administracyjnego w sprawie uszkodzonego uzbrojenia. Ponadto w dniu 21 marca 1934 r. został wyznaczony na prezesa Rady Nadzorczej Spółdzielni batalionu „Wołożyn”[uwaga 6]. Rozkazem dowódcy pułku KOP „Wołożyn” został z dniem 24 listopada 1934 r. przesunięty do dowództwa tegoż pułku, na stanowisko referenta do spraw wyszkolenia[uwaga 7]. Stanowisko referenta do spraw wyszkolenia pułku objął ostatecznie w dniu 3 grudnia 1934 roku[uwaga 8]. W dniu 25 listopada 1935 r. został wyróżniony odznaką pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”. Rozkazem dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 9 czerwca 1936 r.[uwaga 9] został przeniesiony do Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu, w której wyznaczono go dowódcą kompanii szkolnej strzeleckiej. W Centralnej Szkole Podoficerskiej KOP stawił się ostatecznie w dniu 25 lipca 1936 r. i objął wyznaczone stanowisko[uwaga 10]. Podczas nieobecności komendanta CSP KOP, ppłk. Józefa Kalandyka, często zastępował go w obowiązkach (po raz pierwszy już w dniu 31 lipca 1936 roku). W dniu 30 lipca 1936 r. został wyznaczony przez dowódcę CSP KOP członkiem komisji odbiorczej filmu wyszkoleniowego pt. „Patrol”[uwaga 11]. Awansowany do stopnia majora został ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 r. i 64. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. Od 18 marca 1937 r. został pełniącym obowiązki Komendanta CSP KOP, a od dnia 19 marca tegoż roku zajmował jednocześnie stanowisko Komendanta Garnizonu Osowiec[uwaga 12]. Rozkazem dowódcy KOP z dnia 19 kwietnia 1937 r. został mianowany Zastępcą Komendanta Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP. Z dniem 27 lipca 1937 r. komendant CSP KOP przesunął go na to stanowisko[uwaga 13]. Podczas służby w KOP-ie zajmował na dzień 1 lipca 1933 r. – 1195. lokatę łączną na liście starszeństwa kapitanów piechoty (była to 37. lokata w starszeństwie)[18], a w dniu 5 czerwca 1935 r. – 988. lokatę wśród wszystkich kapitanów korpusu piechoty (była to jednocześnie 31. lokata w starszeństwie)[19]. W październiku 1937 roku ogłoszono jego przeniesienie z Korpusu Ochrony Pogranicza[uwaga 14] na stanowisko dowódcy I batalionu w 14 pułku piechoty z Włocławka. Z dniem 20 listopada 1937 roku, po powrocie z urlopu wypoczynkowego, mjr Kunda odszedł z Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP do swego nowego miejsca przydziału[uwaga 15].
W dniu 22 listopada 1937 roku major Piotr Kunda objął stanowisko dowódcy I batalionu 14 pp i zajmował je do dnia swej bohaterskiej śmierci pod Łomiankami[20][21]. W okresie swej służby we włocławskim pułku ukończył kurs dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[22] . Na dzień 23 marca 1939 r. nadal zajmował 64. lokatę wśród majorów piechoty ze swego starszeństwa[23]. W dniu 10 lipca 1939 r. jego batalion (wzmocniony działonem artylerii piechoty i plutonem pionierów) wymaszerował na dywizyjny poligon do miejscowości Józefat. Zwiększające się zagrożenie ze strony Niemiec spowodowało, że 10 sierpnia batalion wyruszył w okolice Jabłonowa (rejon Zbiczna), gdzie przystąpił do budowy umocnień polowych i zasieków, które zostały nazwane „odcinkiem Jabłonowo”. 20 sierpnia batalion przesunięto w rejon Świecia nad Osą i rozpoczęto wykonywanie prac fortyfikacyjnych. Tutaj nadzór nad umacnianiem odcinka objął ppłk dypl. Włodzimierz Brayczewski – nowo mianowany dowódca 14 pułku piechoty[24]. W dniu 25 sierpnia transportem kolejowym wysłano uzupełnienie dla I batalionu (w tym I pluton kompanii ppanc). Oddział mjr. Kundy wszedł w skład Oddziału Wydzielonego „Jabłonowo” ppłk. Jana Szewczyka (d-cy 208 pprez.), a stanowisko dowodzenia batalionu rozwinęło się w folwarku Świecie[25]. Na dzień poprzedzający rozpoczęcie działań wojennych, stanowisko dowodzenia majora Kundy znajdowało się na wzgórzu 104[26].
Wczesnym rankiem 1 września 1939 roku (o godzinie 5:20) jego batalion, jako pierwszy z pododdziałów 14 pułku piechoty, wszedł w styczność ogniową z nieprzyjacielem[27][28]. Na czele I batalionu 14 pułku piechoty mjr Kunda wziął udział w kampanii wrześniowej. Dowodził batalionem podczas walk nad rzeką Osą i jeziorem Mełno, podczas odwrotu za Wisłę i w bitwie nad Bzurą[29]. 11 września 1939 r. dowodzony przez niego pododdział brał udział w zdobyciu dworu Walewice[30], następnie walczył pod Głownem. 18 września z pozostałościami 14 pułku piechoty uczestniczył, pod dowództwem mjr. Łobzy, w nieudanym natarciu na przeprawę Biała Góra[31], po którym żołnierze pułku rozproszyli się. W końcowym okresie bitwy nad Bzurą objął w Puszczy Kampinoskiej dowództwo nad zebranymi oddziałami (grupa piechoty z 14 pp, kilkudziesięciu kawalerzystów z 8 psk oraz I dywizjon 16 pal). 20 września podporządkował swój oddział napotkanemu gen. bryg. Mikołajowi Bołtuciowi, z którym dotarł do Modlina. Następnie gen. Bołtuć ruszył do Palmir bronić składnicy uzbrojenia i zabrał ze sobą oddział mjr. Kundy, który uważał za najbardziej wartościowy pośród maszerującego z nim wojska[uwaga 16]. Po dotarciu do Palmir generał wyprowadził z nich około 2 tysięcy żołnierzy i skierował się z tym wojskiem na Warszawę, lecz już pod Łomiankami zgrupowanie to zostało zaskoczone przez Niemców. 22 września 1939 r. pod miejscowością Łomianki mjr Piotr Kunda wziął udział w swej ostatniej walce. Natarciem dowodził osobiście gen. Bołtuć, lecz mimo bohaterskiej postawy Polaków ich oddziały zostały rozbite (w bitwie tej Niemcy posiadali przygniatającą przewagę ognia artylerii i karabinów maszynowych). Podczas tego krwawego starcia poległ, prowadząc swych żołnierzy do ataku, mjr Kunda – dowódca ostatniego walczącego oddziału 14 pp[uwaga 17]. Wraz z nim zginęli: generał Bołtuć, pułkownik Tadeusz Parafiński, major Józef Juniewicz, mjr Leszek Lubicz-Nycz oraz wielu innych oficerów i żołnierzy[uwaga 18]. Bitwa ta była jednocześnie kresem istnienia 14 pułku piechoty[34].
Za swą postawę podczas kampanii wrześniowej został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari przez władze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie (Dz.Pers. NW PSZ nr 3 z 25 VII 1947 roku)[35]. W dniu 1 lipca 1945 r. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, gen. dyw. Tadeusz Bór-Komorowski, zatwierdził pośmiertny awans mjr. Kundy do stopnia podpułkownika służby stałej piechoty[uwaga 19] z dniem 1 stycznia 1946 roku[36][37].
Piotr Kunda spoczął w kwaterze wojennej cmentarza w Kiełpinie.
Żoną majora Piotra Kundy była Natalia Jadwiga z Kowalskich, z którą rozwiódł się w 1936 roku (rozwód nastąpił na podstawie orzeczenia Konsystorza Wileńskiego Ewangelicko-Reformowanego z dnia 26 czerwca 1936 roku). Mieli córkę Danutę.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.