Polski Kontyngent Wojskowy w Bośni i Hercegowinie

Polski Kontyngent Wojskowy w Bośni i Hercegowinie (PKW Bośnia i Hercegowina) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony do działań operacyjnych w ramach sił NATO IFOR i SFOR, od 2004 EUFOR Althea Unii Europejskiej, na terenie Bośni i Hercegowiny. Jednostka Wojskowa 2059 (PJW) i 4810 (PKW).

Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie
POLBAT (1996–2000, 2003–2005)

NATO IFOR (1996)  NATO SFOR (1996–2004) UE EUFOR Althea (od 2004)
Bośnia i Hercegowina
Historia
Państwa wystawiające	Polska
Państwa mandatowe	Albania (2004–2007)  Bośnia i Hercegowina  Kosowo (2004–2014)  Macedonia (2004–2014)  Serbia (2007–2008)  Serbia i Czarnogóra (2004–2006)
Decyzja o użyciu	5 grudnia 1995
Rozpoczęcie misji	5 lutego 1996
Liczba zmian	52: 1 IFOR 15 SFOR 11 EUFOR Althea 25 EUFOR/MTT
Dowódcy
Pierwszej zmiany	ppłk Marek Żerdecki
Obecnej zmiany	ppłk Dominik Kasperek
Konflikt zbrojny
Wojna w Bośni i Hercegowinie
Organizacja
Typ	operacyjny (do 2010), szkoleniowy (od 2010)
Podporządkowanie	NORDPOLBDE → NPBG → MNBG → MNTF-N → MNBN → EUFOR
Skład	zespół obserwacyjno-łącznikowy, zespół doradczy, 2 zespoły szkoleniowe
Liczebność	ok. 670 żołnierzy (1996–1997) ok. 500 żołnierzy (1997–2000) ok. 300 żołnierzy (2000–2005) ok. 200 żołnierzy (2005–2010) ok. 50 żołnierzy (od 2010)
Dyslokacja	Jelah, Pecz, Teslić, Žepče (1996–2000), Doboj (od 2000), Tuzla (od 2005), Sarajewo (od 2007)

PKW Bośnia i Hercegowina na przestrzeni lat nosił m.in. następujące oficjalne nazwy^[a]:

• 1995–1996: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Implementacyjnych w Bośni i Hercegowinie,
• 1996–1998: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Stabilizacyjnych w Bośni i Hercegowinie,
• od 2014: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie.

Historia

IFOR

14 listopada 1995 strony wojny domowej w Bośni i Hercegowinie zawarły układ w Dayton – porozumienie pokojowe kończące konflikt. Na jego mocy wojska serbskie i bośniacko-chorwackie wstrzymały działania bojowe i rozpoczęły demilitaryzację. Nad wprowadzeniem w życie zapisów układu miały czuwać działające na podstawie mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ Siły Implementacyjne – IFOR, dowodzone przez NATO. Przejęły one odpowiedzialność od nieskutecznych Sił Ochronnych ONZ – UNPROFOR.

Polska, aspirująca do członkostwa w NATO, była żywotnie zainteresowania uczestnictwem w IFOR: 6 listopada 1995 Sekretarz generalny NATO otrzymał list w tej sprawie. Po wyrażeniu zgody Rada Ministrów uchwałą z 5 grudnia 1995 r. podjęła decyzję o utworzeniu kontyngentu wojskowego do misji – tym samym polskie jednostki po raz pierwszy wzięły udział w operacji wojskowej w strukturach północnoatlantyckich.

Strefa odpowiedzialności (AOR) POLBN

W przeciwieństwie do pododdziałów z krajów nordyckich, jednostkę SZ RP w IFOR nie stanowił Polski Batalion w siłach pokojowych ONZ (został on wycofany w grudniu 1995). Liczący ok. 670 żołnierzy polski kontyngent utworzono na bazie 16 batalionu powietrznodesantowego 6 Brygady Desantowo-Szturmowej, jednostki zgłoszonej w styczniu 1995 r. do programu Partnerstwo dla Pokoju. Pierwszą grupę oficerów wysłano do Danii w celu sformowania dowództwa wspólnej brygady już październiku 1995, 20 grudnia rozpoczęto jej przerzut do Bośni. Reszta PKW, po kilkutygodniowych przygotowaniach, pięcioma transportami kolejowymi wyruszyła do Bośni (19 stycznia grupa przygotowawcza, 29, 30 i 31 zasadnicza część batalionu)^[1].

5 lutego 1996 r. 624-osobowy polski batalion (POLBAT lub POLBN) oficjalnie rozpoczął misję. Operacyjnie został podporządkowany Brygadzie Nordycko-Polskiej (NORDPOLBDE), wchodzącej w skład Wielonarodowej Dywizji Północ/Task Force Eagle (na bazie amerykańskiej 1 Dywizji Pancernej). Do zadań batalionu należały:

• zabezpieczenie wyborów we wrześniu 1996 roku,
• zapewnienie bezpieczeństwa cywilom i siłom międzynarodowym,
• demilitaryzacja podporządkowanego rejonu,
• obsadzenie posterunków i punktów kontrolnych,
• wsparcie pomocy humanitarnej.

Polskie pododdziały stacjonowały w miejscowościach Teslić, Žepče i Jelah, na pograniczu Federacji Bośni i Hercegowiny i Republiki Serbskiej (Narodowy Element Zaopatrzenia (NSE) w ramach Nordycko-Polskiej Grupy Zaopatrzenia rozlokowano na Węgrzech w mieście Pecz). Ze względu na charakter działań kompanie szturmowe wyposażono w 10 wozów bojowych BWP-1 (1 ksz) i 42 wozy opancerzone BRDM-2 (2 i 3 ksz)^[2].

SFOR

Mandat IFOR-u wygasł 20 grudnia 1996 r. i w związku z faktem niewypełnienia wszystkich postanowień traktatu na jego miejsce powołano Siły Stabilizacyjne – SFOR. Wojska NATO na terenie Bośni i Hercegowiny zredukowano z ok. 60 tys. do 32 tys. żołnierzy. Zmniejszeniu uległ także PKW: do ok. 500 żołnierzy, w tym 443 w POLBAT. Polski kontyngent ponownie bazował na 16 batalionie powietrznodesantowym. Zakres pełnionych zadań pozostał zbliżony, z większym naciskiem na stabilizację sytuacji w terenie.

W ramach ćwiczeń Dynamic Response 98 na przełomie marca i kwietnia 1998 do Bośni i Hercegowiny skierowany został Odwód Strategiczny Dowódcy Sił SFOR – 18 batalion desantowo-szturmowy (chwilowo na terenie Bośni znajdowało się ok. 1000 polskich żołnierzy)^[3].

Postępująca normalizacja sytuacji na terenie Bośni i Hercegowiny i utworzenie sił wielonarodowych KFOR w Kosowie (w skład których weszła Polska Jednostka Wojskowa (PJW) Odwodu Strategicznego) skutkowały zmniejszeniem liczebności SFOR oraz zmianami w strukturze organizacyjnej. 5 stycznia 2000 Brygadę Nordycko-Polską oficjalnie zredukowano do formy Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej (NORDPOLGB), stanowiącej odpowiednik wzmocnionego batalionu^[4]. W wyniku tych zmian redukcji uległ polski kontyngent, który został także dyslokowany w miejscowości Doboj, gdzie doszło do unifikacji z batalionem duńskim w ramach grupy bojowej. Do Doboju został także przeniesiony NSE po rozwiązaniu Nordycko-Polskiej Grupy Zaopatrzenia w węgierskim Peczu^[5].

W ramach ćwiczeń Dynamic Response 2001 na przełomie kwietnia i maja 2001 polski kontyngent został wzmocniony 2 kompanią zmechanizowaną ze składu 10 batalionu zmechanizowanego 10 Brygady Kawalerii Pancernej nowej PJW Odwodu Strategicznego. Po przeprowadzeniu ćwiczeń kompanię skierowano do wzmocnienia kontyngentu w Kosowie^[6]. Do ostatnich ćwiczeń z tego cyklu z udziałem PJW OS, Dynamic Response 2002 we wrześniu 2002 skierowano już tylko elementy sztabowe, które na czas szkolenia przejęły dowództwo nad polskimi kompaniami NORDPOLBG^[7].

W styczniu 2003 nastąpiła kolejna restrukturyzacja Sił Stabilizacyjnych: wielonarodowe dywizje zostały zredukowane do stopnia brygad. Zmiany dotyczyły także Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej: 5 stycznia 2003 została oficjalnie przekształcona w Wielonarodową Grupę Bojową (MNBG), współtworzoną przez kontyngent polski, portugalski i słoweński. W rezultacie MNGB tworzyły dwa oddzielne bataliony piechoty (polski i portugalski)^[8].

EUFOR

2 grudnia 2004 Unia Europejska przejęła od NATO odpowiedzialność za nadzór wdrożenia z porozumienia z Dayton – SFOR został zastąpiony przez EUFOR Althea^[9]. Nastąpiła restrukturyzacja sił pokojowych, obejmująca m.in. Polski Kontyngent Wojskowy. W związku z rozwiązaniem Wielonarodowej Grupy Bojowej i utworzeniem w ramach Sił Zadaniowych Północ (MNTF-N) polsko-portugalsko-tureckiego Batalionu Manewrowego, trzon PKW stanowiła kompania manewrowa w Camp Eagle Base w miejscowości Tuzla. Do zadań kompanii należało:

• zapewnienie bezpieczeństwa władzom lokalnym w celu implementacji porozumień z Dayton,
• utrzymywanie obecności wojskowej, w tym prowadzenie patroli,
• ochrona żołnierzy i pracowników EUFOR, w tym VIP-ów i zespołów obserwacyjno-łącznikowych^[10].

Drugi element PKW stanowiły zespoły obserwacyjno-łącznikowe, mające na celu:

• monitorowanie bieżącej sytuacji,
• utrzymywanie kontaktów cywilno-wojskowych.

Żołnierze PKW na patrolu

W 2007 w ramach redukcji sił pokojowych UE i dostosowania struktury EUFOR do sytuacji na terenie misji:

• 26 kwietnia 2007 nastąpiło rozwiązanie sił zadaniowych i przekazanie ich zadań Wielonarodowemu Batalionowi Manewrowemu (MNMB). Polski element batalionu stanowiła kompania manewrowa, wystawiana przez Żandarmerię Wojskową,
• 27 czerwca 2007 nastąpiło przekazanie bazy wojskowej Camp Eagle Base w Tuzli Siłom Zbrojnym BiH. Kompania manewrowa i Narodowy Element Zaopatrzenia zostały przeniesione do bazy Camp Butmir pod Sarajewem^[11].

1 grudnia 2010 r. Polski Kontyngent Wojskowy EUFOR Althea oficjalnie przekazał dowodzenie Polskiemu Kontyngentowi Wojskowemu EUFOR/MTT (Mobile Training Teams) – wiązało się z redukcją polskich sił zbrojnych na terenie Bośni i Hercegowiny (górny limit ustalono na 50 żołnierzy i pracowników) i zmianą zadań. Obejmują one:

• szkolenie Sił Zbrojnych Bośni i Hercegowiny i doradztwo w zakresie tworzenia zdolności wojskowych (w ramach zespołów szkoleniowych)
• współpracę cywilno-wojskową (w ramach zespołów obserwacyjno-łącznikowych),
• udzielanie pomocy humanitarnej.

Ostatecznie zakończyło to etap stabilizacyjny w historii kontyngentu, a rozpoczęło doradczo-szkoleniowy^[12].

Ponadto w latach 2003–2014 (po rezygnacji z utrzymywania PJW OS) polskie kontyngenty wojskowe w siłach międzynarodowych w Bośni i Hercegowinie (SFOR, EUFOR) oraz Kosowie (KFOR) mogły się wzajemnie posiłkować w sytuacji zagrożenia. Ze względu na zmianę charakteru zadań PKW EUFOR/MTT nie ma takich zdolności.

Oprócz kontyngentu wojskowego, w Bośni i Hercegowinie w latach 1997–2011 stacjonował także Polski Kontyngent Policyjny.

Struktura organizacyjna

IFOR

Struktura organizacyjna I zmiany PKW IFOR/SFOR:

• Dowództwo PKW – POLBN (polski batalion operacyjny) (Teslić)
  • 1 kompania szturmowa (Žepče)
  • 2 kompania szturmowa (Jelah)
  • 3 kompania szturmowa (Jelah)
  • kompania dowodzenia (Teslić)
  • kompania wsparcia (Žepče)
  • kompania zaopatrzenia (Teslić)
  • pluton łączności (Teslić)
  • pluton medyczny (Teslić)
  • pluton remontowy (Jelah)
  • pluton saperów (Teslić)
• Narodowy Element Zaopatrzenia (Pecz)
• żandarmeria wojskowa MP Coy NORDPOLBDE (Doboj)
• personel w HQ IFOR/SFOR, MNDN, NORDPOLBDE (Sarajewo, Tuzla, Doboj)^[13]

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
I[14]	02.1996	02.1997	ppłk Marek Żerdecki	6 BDSz: 16 bpd	ok. 670

SFOR

Struktura organizacyjna II-VI zmiany PKW SFOR:

• Dowództwo PKW – POLBAT (polski batalion operacyjny) (Teslić)
  • 1 kompania szturmowa (Žepče)
  • 2 kompania szturmowa (Jelah)
  • kompania dowodzenia (Teslić)
  • kompania logistyczna (Teslić)
  • pluton medyczny (Teslić)
• Narodowy Element Zaopatrzenia (Pecz)
• personel w HQ SFOR, MNDN, NORDPOLBDE (Sarajewo, Tuzla, Doboj)^[15]

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność	Struktura
II[14]	02.1997	01.1998	ppłk Edward Gruszka	6 BDSz: 16 bpd	ok. 500
III[14]	01.1998	07.1998
IV[14]	07.1998	02.1999	ppłk Tadeusz Sapierzyński
V[14]	02.1999	07.1999
VI	07.1999	02.2000	ppłk Krzysztof Motacki	6 BDSz: 6 bdsz

Struktura organizacyjna PKW w ramach Nordycko-Polskiej Grupy Bojowej SFOR:

• Dowództwo PKW - NORDPOLBG (nordycko-polska grupa bojowa) (Doboj)
  • 1 kompania piechoty (Doboj)
  • 2 kompania piechoty (Doboj)
  • kompania logistyczna (część) (Doboj)
  • kompania żandarmerii wojskowej (część) (Doboj)
• Narodowy Element Zaopatrzenia (Doboj)
• personel w HQ SFOR, MNDN, HQ Coy i CIMIC (Sarajewo, Tuzla, Doboj)^[16]

Struktura organizacyjna PKW w ramach Wielonarodowej Grupy Bojowej SFOR:

• Dowództwo PKW – POLBAT (polski batalion operacyjny) (Doboj)
  • 1 kompania piechoty (Doboj)
  • 2 kompania piechoty (Doboj)
  • kompania dowodzenia (Doboj)
  • kompania logistyczna (Doboj)
• Narodowy Element Zaopatrzenia (Doboj)
• personel w HQ SFOR, MNTFN, MNBG (Sarajewo, Tuzla, Doboj)^[17]

EUFOR Althea

Struktura organizacyjna II-XII zmiany PKW EUFOR:

• Dowództwo PKW (Tuzla → Sarajewo)
  • kompania manewrowa (Tuzla → Sarajewo)
  • Zespół Operacyjno-Łącznikowy (Lukavac → Doboj)
  • Zespół Operacyjno-Łącznikowy (Teslić – Banja Vrućica)
  • Narodowy Element Zaopatrzenia (Tuzla → Sarajewo)
  • personel w HQ EUFOR, MNTFN/MNBN (Sarajewo)^[10]

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian EUFOR:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
II	02.2005	07.2005	ppłk Jarosław Grygierczyk	6 BDSz	ok. 200
III	07.2005	01.2006	ppłk Adam Stępień
IV	01.2006	07.2006
V	07.2006	01.2007	ppłk Krzysztof Tytko
VI	01.2007	07.2007	ppłk Paweł Skuza	7 BOW
VII	07.2007	01.2008	ppłk Grzegorz Parol	2 pa
VIII	01.2008	07.2008	ppłk Dariusz Pałaczyński	2 BZ
IX	07.2008	01.2009	ppłk Grzegorz Parol	2 pa
X	01.2009	08.2009	ppłk Tomasz Adamczyk	7 BOW
XI	08.2009	02.2010	ppłk Krzysztof Krawczak
XII	02.2010	12.2010	ppłk Robert Majdecki	5 pa

EUFOR/MTT

Struktura organizacyjna I-VII zmiany PKW EUFOR/MTT:

• Dowództwo PKW (Sarajewo)
  • Mobilny Zespół Szkoleniowy nr 1 – MTT-1 (Doboj)
  • Mobilny Zespół Szkoleniowy nr 2 – MTT-2 (Trawnik)
  • Mobilny Zespół Szkoleniowy nr 3 – MTT-3 (Tuzla)
  • Mobilny Zespół Szkoleniowy nr 4 – MTT-4 (Banja Luka)
  • Zespół Operacyjno-Łącznikowy (Doboj)
  • Zespół Operacyjno-Łącznikowy (Teslić – Banja Vrućica)
  • Narodowy Element Wsparcia (Sarajewo)
  • personel w HQ EUFOR, RCC-C (Sarajewo)^[18]

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
I[19]	01.12.2010	30.07.2011	ppłk Dariusz Pałaczyński	2 BZ	ok. 40–50
II[20]	30.07.2011	29.01.2012	mjr Jacek Chamera
III[20]	29.01.2012	05.09.2012	ppłk Jacek Zienkowicz
IV[21]	05.09.2012	06.03.2013	ppłk Tomasz Adamczyk	7 BOW
V[22]	06.03.2013	19.09.2013	mjr Mirosław Zyber
VI[22]	19.09.2013	10.03.2014	ppłk Jarosław Jalowski
VII[23]	10.03.2014	15.09.2014	ppłk Krzysztof Karczewski
VIII[23]	15.09.2014	15.03.2015	mjr Andrzej Szybisty	2 BZ

Struktura organizacyjna PKW EUFOR/MTT od IX zmiany:

• Dowództwo PKW (Sarajewo)
  • Zespół Łącznikowo-Obserwacyjny – LOT (Doboj)
  • Zespół Szkoleniowy – transport i ruch wojsk – MTT-1 (Doboj)
  • Zespół Szkoleniowy – LL EAT (Sarajewo)
  • Zespół Doradczy – EAT (Banja Luka)
  • personel w HQ EUFOR, LCC i Międzynarodowej Grupie ŻW (IMP) (Sarajewo)^[24]

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
IX[25]	15.03.2015	10.09.2015	ppłk Zygmunt Głogowski	2 BZ	ok. 40–50
X[25]	10.09.2015	15.03.2016	ppłk Roman Kociński	7 BOW
XI[26]	15.03.2016	20.09.2016	ppłk Paweł Jędryczka	17 BZ
XII[26]	20.09.2016	21.03.2017	ppłk Tomasz Stachera
XIII[27]	21.03.2017	19.09.2017	ppłk Dariusz Huryń
XIV[27]	19.09.2017	23.03.2018	ppłk Wojciech Luzak
XV[28]	23.03.2018	25.09.2018	ppłk Tomasz Adamczyk	7 BOW
XVI[28]	25.09.2018	26.03.2019	ppłk Jarosław Bondalski	8 pplot
XVII[29]	26.03.2019	21.10.2019	ppłk Paweł Jędryczka	17 BZ
XVIII[29]	21.10.2019	28.04.2020	ppłk Grzegorz Pawełko	23 pa
XIX[30]	28.04.2020	28.10.2020	ppłk Arkadiusz Rożnowski	11 pa
XX[30]	28.10.2020	13.05.2021	ppłk Tomasz Kocikowski	15 pplot
XXI[31]	13.05.2021	12.11.2021	ppłk Radosław Kozielewicz	21 BSP
XXII[31]	12.11.2021	30.05.2022	ppłk Marcin Samburski
XXIII[32]	30.05.2022	25.11.2022	ppłk Wojciech Adamowicz	11 pa
XXIV[33]	25.11.2022	25.05.2023	ppłk Wojciech Turowski	16 pl
XXV[34]	25.05.2023	27.11.2023	ppłk Marcin Michalec	4 pplot
XXVI[35]	27.11.2023	20.05.2024	ppłk Dominik Kasperek
XXVII[36]	20.05.2024		ppłk Roman Osiński	15 pplot

Odznaczenia za udział w kontyngencie

• 
  Baretka medalu NATO za IFOR i SFOR
• 
  Baretka medalu za EUFOR Althea
• 
  Baretka medalu XVI zmiany PKW EUFOR Althea
• 
  Baretka odznaki PKW EUFOR/MTT oraz PKW EUFOR Althea
• 
  Baretka medali XIX i XXIII zmiany PKW EUFOR Althea
• 
  Baretka medalu XXV zmiany PKW EUFOR Althea
• 
  Baretka medalu XXVII zmiany PKW EUFOR Althea

Kontyngent w kulturze masowej

Żołnierze PKW IFOR byli głównymi bohaterami filmu wojennego Demony wojny według Goi z 1998 w reżyserii Władysława Pasikowskiego. Przedstawia on całkowicie fikcyjną akcję ratunkową polskich żołnierzy, przy tym realizatorzy popełnili kilka błędów merytorycznych w stosunku do polsko-nordyckiej brygady, określonej jako „Polsko-Nordycki Kontyngent IFOR” (od nazwy, poprzez czas i miejsce stacjonowania wojsk po wyposażenie Polaków)^[37].

Polscy żołnierze pojawili się również w filmie sensacyjnym The Peacemaker z 1997, gdzie w krótkiej scenie dokonali rewizji w domu bośniackiego terrorysty (ponownie przedstawiono ich ze złym wyposażeniem)^[37].

Uwagi

1. Formalne nazwy kontyngentu:

   • 1995–1996: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Implementacyjnych w Bośni i Hercegowinie,
   • 1996–1998: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Stabilizacyjnych w Bośni i Hercegowinie,
   • 1999: Polska Jednostka Wojskowa w Siłach Stabilizujących w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 1999 r. nr 1, poz. 1),
   • 2000–2003: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Stabilizujących w Republice Bośni i Hercegowiny (M.P. z 1999 r. nr 41, poz. 622),
   • 2004: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Stabilizujących w Republice Bośni i Hercegowiny, w Kosowie w Serbii i Czarnogórze, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2003 r. nr 59, poz. 922),
   • 2004–2005: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Republice Bośni i Hercegowiny (M.P. z 2004 r. nr 51, poz. 863),
   • 2005–2006: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie, Kosowie w Serbii i Czarnogórze, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2005 r. nr 50, poz. 686),
   • 2007: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie, Kosowie w Republice Serbii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2006 r. nr 83, poz. 833),
   • 2007–2008: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie, Kosowie w Republice Serbii i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii (M.P. z 2007 r. nr 86, poz. 928),
   • 2008–2014: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie oraz w Republice Kosowo i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii (M.P. z 2008 r. nr 88, poz. 770),
   • od 2014: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2014 r. poz. 1071).

Przypisy

1. Ciechanowski 2010 ↓, s. 249-256.
2. Ciechanowski 2010 ↓, s. 259.
3. Ciechanowski 2010 ↓, s. 267-268.
4. One missiom, one team. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
5. Nordic-Polish Support Group (NSG) leaves Hungary. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
6. The Polish strategic reserve on the field again. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
7. Six nations, one mission. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
8. Same missiom, another team. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
9. NATO ends SFOR mission. SFOR. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
10. Kulczycki 2011 ↓, s. 37.
11. Baza Eagle Base przekazana Siłom Zbrojnym Republiki Bośni i Hercegowiny. WojskoPolskie.pl. [dostęp 2020-02-26]. (pol.).
12. PKW EUFOR ALTHEA. Ministerstwo Obrony Narodowej. [dostęp 2020-02-26]. (pol.).
13. Ciechanowski 2010 ↓, s. 255.
14. Ciechanowski 2010 ↓, s. 299.
15. Ciechanowski 2010 ↓, s. 266-267.
16. Polish Bivouac. SFOR. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
17. Gaj i Zuziak 2011 ↓, s. 68.
18. Kulczycki 2011 ↓, s. 38.
19. Kalendarium wydarzeń 2010 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
20. Kalendarium wydarzeń 2011 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
21. Kalendarium wydarzeń 2012 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
22. Kalendarium wydarzeń 2013 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
23. Kalendarium wydarzeń 2014 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
24. PKW Bośnia na stronie wojsko-polskie.pl. www.wojsko-polskie.pl. [dostęp 2020-02-06]. (pol.).
25. Kalendarium wydarzeń 2015 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
26. Kalendarium wydarzeń 2016 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
27. Kalendarium wydarzeń 2017 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
28. Kalendarium wydarzeń 2018 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
29. Kalendarium wydarzeń 2019 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
30. Kalendarium wydarzeń 2020 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
31. Kalendarium wydarzeń 2021 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
32. Kalendarium wydarzeń 2022 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
33. JerzyJ. Bocian JerzyJ., 25 listopada 2022 r. w bazie Camp Butmir, żołnierze oraz pracownicy wojska Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Bośni i Hercegowinie wzięli udział w uroczystej zbiórce związanej z oficjalnym przekazaniem dowodzenia pomiędzy XXIII a XXIV zmianą PKW EUFOR ALTHEA [online], wojsko-polskie.pl, 25 listopada 2022 [dostęp 2022-11-28] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-28].
34. Kalendarium wydarzeń 2023 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
35. Przekazanie dowodzenia w PKW EUFOR [online], polska-zbrojna.pl, 27 listopada 2023 [dostęp 2024-01-15].
36. Przekazania dowodzenia w Polskim Kontyngencie Wojskowym EUFOR Althea [online], defence24.pl, 22 maja 2024 [dostęp 2024-05-24].
37. Polska broń w filmach. KMF. [dostęp 2011-02-18].

Zobacz multimedia związane z tematem: Polski Kontyngent Wojskowy w Bośni i Hercegowinie

Bibliografia

• Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990–1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
• Krzysztof Gaj, Janusz Zuziak. Wojsko polskie w międzynarodowych misjach pokojowych (1953–2011). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. Nr 5 (238), 2011. Grzegorz Jasiński – redaktor naczelny. Warszawa: Wojskowe Centrum edukacji Obywatelskiej. ISSN 1640-6281.
• Marek Kulczycki. Polska w kształtowaniu europejskiego systemu bezpieczeństwa - aspekt militarny. „Zeszyty Naukowe WSOWL”. Nr 3 (161), 2011. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. ISSN 1731-8157.
• PKW Bośnia na stronie wojsko-polskie.pl. www.wojsko-polskie.pl. [dostęp 2020-02-06]. (pol.).