Polski Kontyngent Wojskowy w Kosowie

Polski Kontyngent Wojskowy w Kosowie (PKW Kosowo, PKW KFOR) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony do udziału w NATO-wskich KFOR (Kosovo Force) w ramach operacji Joint Guardian od 1999 roku.

Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Republice Kosowa i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii oraz w Bośni i Hercegowinie
POLBAT (1999-2000)
POLUKRBAT (2000-2010)

NATO KFOR
Kosowo
Historia
Państwa wystawiające	Polska
Państwa mandatowe	Albania (2000-2007)  Bośnia i Hercegowina (od 2004)  Jugosławia (1999-2003)  Kosowo  Macedonia Północna (od 2000)  Serbia (2007-2008)  Serbia i Czarnogóra (2004-2006)
Decyzja o użyciu	18 czerwca 1999 M.P. z 1999 r. nr 22, poz. 308
Rozpoczęcie misji	6 lipca 1999
Liczba zmian	50
Dowódcy
Pierwszej zmiany	ppłk Roman Polko
Obecnej zmiany	ppłk Wojciech Budzisz
Konflikt zbrojny
Wojna w Kosowie
Organizacja
Typ	operacyjny
Podporządkowanie	MNB-E → MNTF-E → MNBG-E
Skład	Kompanie: 3 manewrowe, dowodzenia, logistyczna, wsparcia, NSE (do 2000), kompanie: 2 manewrowe, dowodzenia, logistyczna, wsparcia, ZŁ-M, NSE (do 2010), kompania manewrowa, ZŁ-M, NSE (od 2010)
Liczebność	ok. 800 żołnierzy (1999-2000) ok. 500-550 żołnierzy (2000-2005) ok. 300 żołnierzy (2005-2010) ok. 250 żołnierzy (od 2010)
Dyslokacja	Kačanik (1999-2006), Uroševac (2006-2014), Novo Selo (od 2014)

PKW Kosowo na przestrzeni lat nosił m.in. następujące oficjalne nazwy^[a]

• 1999–2000: Polska Jednostka Wojskowa w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Federacyjnej Republice Jugosławii (PJW KFOR),
• od 2019: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Republice Kosowa i Republice Macedonii Północnej oraz w Bośni i Hercegowinie.

Historia

POLBAT

Pod koniec lat 90 XX wieku Armia Wyzwolenia Kosowa rozpoczęła wojnę partyzancką, co zmusiło rząd jugosłowiański do wysłania dodatkowych sił. Wojna w Kosowie z biegiem czasu przekształciła się we wzajemne czystki etniczne. W celu zapobiegnięcia dalszemu rozlewowi krwi cywilów NATO rozpoczęło operację Allied Force, mającą na celu wymuszenie poprzez ataki lotnicze wycofania przez Serbów ich jednostek. Ostatecznie 9 czerwca 1999 wszystkie strony konfliktu podpisały porozumienie o rozbrojeniu partyzantów, wycofaniu się regularnych jednostek i zastąpieniu ich przez międzynarodowe Siły Kosowskie (Kosovo Force – KFOR) pod dowództwem NATO.

Polska 18 czerwca 1999 zdecydowała się wysłać wzmocniony, ponad 800 osobowy 18 Bielski Batalion Desantowo-Szturmowy, będący Polską Jednostką Wojskową Odwodu Strategicznego Naczelnego Dowódcy SZ NATO w Europie (PJW OS SACEUR) pod dowództwem ppłk. Romana Polko. Pięcioma transportami kolejowymi został on przewieziony na pogranicze kosowsko-macedońskie, gdzie na otwartym polu zorganizowano bazę – nazwaną później Camp White Eagle (Obóz Orzeł Biały) – około 10 km na północ od miejscowości Kačanik (NSE stacjonował w Camp Bison w pobliżu lotniska Petrovec, znajdującego się 20 km od stolicy Macedonii Skopje). Natychmiast po przybyciu w rejon misji polski kontyngent (PJW KFOR – POLBAT) przejął odpowiedzialność za przydzieloną strefę. Jego zadania polegały na:

• zapewnieniu bezpieczeństwa cywilom i siłom międzynarodowym
• demilitaryzacji podporządkowanego rejonu,
• patrolowaniu granicy i utrzymywaniu punktów granicznych,
• wsparciu pomocy humanitarnej^[1].

Polski batalion był stopniowo wzmacniany:

• 18 września litewskim plutonem piechoty^[2],
• 27 listopada ukraińską 37 samodzielną kompanią^[3],
• zespołem specjalnym 1 Batalionu 10th Special Forces Group (z Böblingen koło Stuttgartu)^[4].

POLUKRBAT

W lipcu 1999 ze strony ukraińskiego ministerstwa obrony wyszła inicjatywa zaangażowania w KFOR wspólnej jednostki wojskowej Polsko-Ukraińskiego Batalionu Sił Pokojowych (POLUKRBAT). Stosowne porozumienie techniczne między resortami obrony zostało wypracowane w trakcie spotkania w Jaworowie 25-26 kwietnia 2000 i podpisane 9 czerwca 2000. POLUKRBAT został przetransportowany do Kosowa od 28 czerwca do 15 lipca 2000, przejmując zadania i strefę odpowiedzialności od POLBAT-u. Batalion liczył ok. 850-900 żołnierzy z Polski, Ukrainy i Litwy (pluton w polskiej kompanii)^[5]. Do 2009 roku polski wkład w POLUKRBAT KFOR wystawiała 21 Brygada Strzelców Podhalańskich.

Mimo zakończenia wojny w Kosowie sytuacja w tej prowincji nadal była niestabilna i w ciągu kolejnych lat wielokrotnie występowała konieczność interwencji ze strony polskich żołnierzy:

• w marcu-kwietniu 2000 na terenie Kosowa przeprowadzono ćwiczenia Dynamic Response, w których wzięła udział nowa PJW Odwodu Strategicznego, wystawiana przez 10 Batalion Zmechanizowany. Po ich zakończeniu pozostały one jednak w Kosowskiej Mitrowicy, gdyż doszło tam do poważnych rozruchów serbsko-albańskich i miejscowe siły KFOR pod dowództwem francuskim były niewystarczające do ustabilizowania sytuacji. Polski batalion przejął południową część miasta, do listopada 2000 obsadzając posterunkami brzeg rzeki Ibar. Jego zadania polegały na patrolowaniu obszaru i zapewnieniu bezpieczeństwa Serbom (tym samym na terenie Kosowa stacjonowały dwa polskie bataliony: 18 bdsz i 10 bz)^[6],

• w październiku-listopadzie 2000 POLUKRBAT zapobiegał zamieszkom w swojej strefie i przeprowadził operacje konfiskaty broni i amunicji kosowskich Albańczyków,
• między styczniem a sierpniem 2001 miał miejsce albańsko-macedoński konflikt w Tetowie w północno-zachodniej Macedonii. Strefa operacyjna POLUKRBATU obejmowała gminy na pograniczu kosowsko-macedońskim i zaistniała konieczność wzmocnienia polskiego kontyngentu: do Kosowa ponownie skierowano jednostkę specjalną GROM^[7], a po ćwiczeniu Dynamic Response 2001 w kwietniu 2001 2 kompania zmechanizowana PJW OS SACEUR aż do września 2001 pozostawała w Kosowie jako część PKW KFOR^[8]. Po drugiej stronie granicy stacjonował Polski Kontyngent Wojskowy w Macedonii (wystawiony przez 1 Pułk Specjalny Komandosów).

W 2006 nastąpiła redukcja i restrukturyzacja KFOR: wielonarodowe brygady przeformowano w wielonarodowe siły zadaniowe (Wielonarodowa Brygada Wschód stała się Wielonarodowymi Siłami Zadaniowymi Wschód). W tym czasie przeprowadzono redukcję PKW z ok. 500 do ok. 300 żołnierzy i pracowników wojska. 28 sierpnia 2006 zlikwidowano Camp White Eagle i Polacy, Litwini i część Ukraińców musiała się przebazować do Camp Bondsteel w Uroševacu, czyli głównej bazy sił zbrojnych USA w Kosowie^[9].

W maju 2007 roku POLUKRBAT na jeden miesiąc wydzielił na północ Kosowa polską kompanię zmotoryzowaną, która wraz z oddziałami amerykańskimi i czeskimi tworzyła Siły Zadaniowe Ibar (TF Ibar), podlegające francuskim Wielonarodowym Siłom Zadaniowym Północ (MNTF North)^[10].

26 czerwca 2009 na mocy decyzji litewskiego rządu o wycofaniu swoich wojsk z sił KFOR nastąpiło oficjalne pożegnanie litewskiego plutonu piechoty, wchodzącego w skład polskiej kompanii zmotoryzowanej POLUKRBAT. Litewski kontyngent stacjonował w Kosowie przez 10 lat^[11].

Po 2010

Polscy żołnierze KFOR

W 2010 została przeprowadzona kolejna restrukturyzacja Kosovo Force: wielonarodowe siły zadaniowe zostały zastąpione zredukowanymi liczebnie wielonarodowymi grupami bojowymi (Wielonarodowe Siły Zadaniowe Wschód stały się Wielonarodową Grupą Bojową Wschód). W rezultacie od XXII zmiany polski kontyngent funkcjonował w nowej formie, w której najważniejszymi różnicami wobec poprzedniej były:

• likwidacja POLUKRBAT-u: polskie i ukraińskie kompanie podporządkowano bezpośrednio dowództwu grupy bojowej (w tym czasie rozwiązano też Polsko-Ukraiński Batalion na terenie kraju),
• redukcja polskiego kontyngentu z ok. 300 do ok. 250 żołnierzy i pracowników wojska,
• przeformowanie polskie kontyngentu do kompanii manewrowej (zmotoryzowanej), zespołu łącznikowo-monitorującego i Narodowego Elementu Wsparcia^[12].

W nowej strukturze zmieniły się zadania polskiej kompanii manewrowej – od 2010 nie kontroluje już całej podporządkowanej strefy, a stanowi mobilną grupę szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych, okresowo obsadzającą wybrane posterunki: m.in. w styczniu 2011 PKW KFOR ponownie wydzielił kompanię manewrową na północ Kosowa, gdzie przejęła od podległej francuskiej Wielonarodowej Grupie Bojowej Północ (MNBG North) kompanii tureckiej Camp Nothing Hill, w którym rotacyjnie służyła do końca listopada 2011 (w tym czasie, zwłaszcza w lipcu, dochodziło do licznych zamieszek przygranicznych)^[13].

Od 2014 główne siły PKW stacjonują w bazie Camp Novo Selo, przemianowej później na Camp Maréchal de Lattre de Tassigny w okolicach Mitrowicy^[14].

Ponadto w latach 2003-2014 (po rezygnacji z utrzymywania PJW OS) polskie kontyngenty wojskowe w siłach międzynarodowych w Bośni i Hercegowinie (SFOR, EUFOR) oraz Kosowie (KFOR) mogły się wzajemnie posiłkować w sytuacji zagrożenia. Ze względu na zmianę charakteru zadań tylko PKW KFOR ma możliwość wsparcia PKW EUFOR/MTT (postanowienia o przedłużeniu użycia kontyngentu ustalają obszar mandatowy także na Bośnię i Hercegowinę).

Oprócz kontyngentu wojskowego, w Kosowie od 1999 stacjonuje także Polski Kontyngent Policyjny.

Struktura organizacyjna

Struktrua organizacyjna I i II zmiany PKW KFOR: Dowództwo PKW – POLBAT (polski batalion operacyjny) 1 kompania szturmowa 2 kompania szturmowa 3 kompania szturmowa kompania dowodzenia kompania logistyczna kompania wsparcia Narodowy Element Zaopatrzenia (NSE) personel w HQ KFOR

Struktura organizacyjna POLBAT w 1999: Dowództwo i sztab POLBAT (polski batalion operacyjny) 1 kompania szturmowa 2 kompania szturmowa 3 kompania szturmowa kompania piechoty kompania dowodzenia kompania logistyczna kompania wsparcia grupa szybkiego reagowania grupa specjalna typu A (ODA)

łącznie ok. 950 żołnierzy ( ok. 800, ok. 100, ok. 30, ok. 10-20).

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
I	07.1999	01.2000	ppłk Roman Polko	6 BDSz: 18 bdsz	ok. 800
II	01.2000	05.2000
	05.2000	07.2000	ppłk Tomasz Bąk

Struktura organizacyjna III-XXI zmiany PKW KFOR: Dowództwo PKW – POLUKRBAT (polsko-ukraiński batalion operacyjny) 1 kompania piechoty zmotoryzowanej – Task Force Fox 2 kompania piechoty zmotoryzowanej – Task Force Hawk kompania dowodzenia (wspólna z Ukrainą) kompania logistyczna (wspólna z Ukrainą) Zespół Łącznikowo-Monitorujący (wspólny ze USA) Narodowy Element Zaopatrzenia (NSE) personel w HQ KFOR

Struktura organizacyjna POLUKRBAT w 2000: Dowództwo i sztab POLUKRBAT (polsko-ukraiński batalion operacyjny) 1 kompania piechoty zmotoryzowanej 2 kompania piechoty zmotoryzowanej 3 kompania piechoty zmotoryzowanej 4 kompania piechoty zmotoryzowanej kompania dowodzenia kompania logistyczna

łącznie ok. 850-900 żołnierzy ( ok. 550, ok. 270-320, ok. 30).

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
III	07.2000	02.2001	ppłk Bogdan Tworkowski	21 BSP: POLUKRBAT	ok. 500-550
IV	02.2001	08.2001
V	08.2001	02.2002	ppłk Józef Matuszyk	21 BSP: 5 bsp
VI	02.2002	08.2002
VII	08.2002	02.2003	ppłk Wojciech Marchwica	21 BSP: POLUKRBAT
VIII	02.2003	09.2003
IX	09.2003	03.2004	ppłk Piotr Sadowski	21 BSP: 1 bsp
X	03.2004	09.2004
XI	09.2004	03.2005	ppłk Ryszard Wróbel	21 BSP: 5 bz
XII	03.2005	09.2005
XIII	09.2005	03.2006	ppłk Jerzy Mizgała	21 BSP: POLUKRBAT	ok. 300
XIV	03.2006	09.2006
XV	09.2006	03.2007	ppłk Paweł Warda	21 BSP: 1 bcz
XVI	03.2007	09.2007	ppłk Zbigniew Ząbek	21 BSP: 5 bz
XVII	09.2007	03.2008	ppłk Zenon Brzuszko	21 BSP: POLUKRBAT
XVIII	03.2008	09.2008	ppłk Arkadiusz Szkutnik	3 pplot
XIX	09.2008	03.2009	ppłk Andrzej Niemiec	21 BSP: 1 bcz
XX	03.2009	09.2009	ppłk Mariusz Gałęziowski	3 BZ
XXI	09.2009	03.2010	ppłk Cezary Pacewicz	4 pplot

Struktura organizacyjna PKW KFOR od XXII zmiany:

• Dowództwo PKW
  • kompania manewrowa
  • Zespół Łącznikowo-Monitorujący
  • Narodowy Element Wsparcia (NSE)
  • personel w HQ KFOR

Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana	Początek	Koniec	Dowódca	Wystawiająca	Liczebność
XXII[15]	27.03.2010	25.09.2010	ppłk Dariusz Kosowski	9 BKPanc	ok. 250
XXIII[15]	25.09.2010	26.05.2011	ppłk Krzysztof Monkiewicz	13 pplot
XXIV[16]	26.05.2011	25.11.2011	ppłk Henryk Bartosiewicz	8 pplot
XXV[16]	25.11.2011	25.05.2012	ppłk Dariusz Adamczyk	11 pa
XXVI[17]	25.05.2012	28.11.2012	ppłk Adam Luzyńczyk	4 pplot
XXVII[17]	28.11.2012	27.05.2013	ppłk Jacek Wera	5 pa
XXVIII[18]	27.05.2013	27.11.2013	ppłk Remigiusz Zieliński	23 pa
XXIX[18]	27.11.2013	26.05.2014	ppłk Tomasz Sawczuk	15 pplot
XXX[19]	26.05.2014	01.12.2014	ppłk Krzysztof Brodecki	11 pa
XXXI[19]	01.12.2014	31.05.2015	ppłk Dariusz Wojtkowiak	8 pplot
XXXII[20]	31.05.2015	30.11.2015	ppłk Arkadiusz Kujawa	15 BZ
XXXIII[20]	30.11.2015	01.06.2016	ppłk Dariusz Dróżdż
XXXIV[21]	01.06.2016	29.11.2016	ppłk Jarosław Radzimierski	23 pa
XXXV[21]	29.11.2016	30.05.2017	ppłk Mariusz Janikowski	4 pplot
XXXVI[22]	30.05.2017	29.11.2017	ppłk Robert Kruz	6 BPD: 6 bpd
XXXVII[22]	29.11.2017	26.06.2018	ppłk Artur Wiatrowski	6 BPD: 16 bpd
XXXVIII[23]	26.06.2018	12.2018	ppłk Piotr Wrona	25 BKPow: 7 bkpow
XXXIX[24]	12.2018	19.06.2019	ppłk Sławomir Skibiński	25 BKPow: 1 bkpow
XL[24]	19.06.2019	04.12.2019	ppłk Piotr Idus	25 BKPow: 25 bdow
XLI[24]	04.12.2019	27.05.2020	ppłk Artur Świątek	25 BKPow: 7 bkpow
XLII[25]	27.05.2020	09.02.2021	ppłk Maciej Bańkowski	25 BKPow: 1 bkpow
XLIII[26]	09.02.2021	04.2021	ppłk Tomasz Neumann	6 BPD: 18 bdsz
	04.2021	28.08.2021	ppłk Jacek Kafka
XLIV[26]	28.08.2021	08.02.2022	mjr Paweł Żak	6 BPD: 6 bdow
XLV[27]	08.02.2022	06.08.2022	ppłk Piotr Szołomicki	6 BPD: 6 bpd
XLVI[27]	06.08.2022	07.02.2023	ppłk Paweł Gandera	19 BZ: 3 bz
XLVII[28]	07.02.2023	03.08.2023	ppłk Marcin Sudek	21 BSP: 22 kbpg
XLVIII[28]	03.08.2023	08.02.2024	ppłk Marcin Kozioł	1 BPanc
XLIX	08.02.2024	05.08.2024	ppłk Łukasz Maciuszko	18 pr
L[29]	05.08.2024		ppłk Wojciech Budzisz	9 pr

Odznaczenia za udział w kontyngencie

• 
  Baretka Medalu NATO za KFOR
• 
  Baretka Medalu NATO nadawanego od 2011 r.
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej PKW KFOR (2015)
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XXXV zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XXXVI zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XXXVII zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XXXIX zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XLI zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XLII zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XLIII zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XLVI zmiany PKW KFOR
• 
  Baretka Odznaki pamiątkowej XLVII zmiany PKW KFOR

Uwagi

1. Formalne nazwy kontyngentu:

   • 1999: Polska Jednostka Wojskowa w Siłach Międzynarodowych w Kosowie (M.P. z 1999 r. nr 22, poz. 308),
   • 2000: Polska Jednostka Wojskowa w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Federacyjnej Republice Jugosławii (M.P. z 1999 r. nr 41, poz. 624),
   • 2000: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Federalnej Republice Jugosławii, Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2000 r. nr 20, poz. 414),
   • 2001–2003: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Federalnej Republice Jugosławii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2000 r. nr 43, poz. 839),
   • 2004: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Serbii i Czarnogórze, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii, Republice Albanii i Republice Bośni i Hercegowiny (M.P. z 2003 r. nr 59, poz. 923),
   • 2005: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Serbii i Czarnogórze, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii (M.P. z 2004 r. nr 56, poz. 928),
   • 2006: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Serbii i Czarnogórze, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2005 r. nr 84, poz. 1204),
   • 2007: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Republice Serbii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i Republice Albanii oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2006 r. nr 90, poz. 937),
   • 2008: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Kosowie w Republice Serbii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2007 r. nr 100, poz. 1089),
   • 2009–2014: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Republice Kosowo i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2008 r. nr 97, poz. 835),
   • 2015–2019: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Republice Kosowa i Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2014 r. poz. 1221),
   • od 2019: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Międzynarodowych w Republice Kosowa i Republice Macedonii Północnej oraz w Bośni i Hercegowinie (M.P. z 2019 r. poz. 600).

Przypisy

1. Ciechanowski 2010 ↓, s. 276.
2. Ciechanowski 2010 ↓, s. 277.
3. Marek Żyła. Polish-Ukrainian military units in years 1991-2018. „Security and Defence Quarterly”. Nr 5 (22), s. 141, 2018. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej. ISSN 2300-8741.
4. Armando Ramirez: From Bosnia to Baghdad: The Evolution of US Army Special Forces from 1995-2004. Monterey: Naval Postgraduate School, 2004, s. 10.
5. Spotkanie prezydenta RP z Batalionem Polsko-Ukraińskim w Kosowie. BBN. [dostęp 2020-03-31]. (pol.).
6. Magdalena Leszkiewicz. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej w budowaniu bezpieczeństwa i pokoju w Kosowie. „Security, Economy & Law”. Nr 4 (18), s. 186, 2017. Kraków: Naukowo-Wydawniczy Instytut Badań Bezpieczeństwa i Obronności Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „Apeiron” w Krakowie. ISSN 2353-0669.
7. GROM w Kosowie. RMF.FM. [dostęp 2020-03-31]. (pol.).
8. Kronika 10 BKPanc: rok 2001. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
9. Wizyta gen. dyw. Mieczysława STACHOWIAKA w PKW Kosowo. WojskoPolskie.pl. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-06)]. (pol.).
10. Nowa baza PKW w Kosowie. WojskoPolskie.pl. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-06)]. (pol.).
11. Litewski kontyngent opuszcza Kosowo. WojskoPolskie.pl. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-06)]. (pol.).
12. XXII zmiana PKW KFOR. [dostęp 2013-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-29)].
13. XXIV zmiana PKW KFOR. [dostęp 2017-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-15)].
14. XXXI zmiana PKW KFOR w Kosowie rozpoczęła misję. WojskoPolskie.pl. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-06)]. (pol.).
15. Kalendarium wydarzeń 2010 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
16. Kalendarium wydarzeń 2011 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
17. Kalendarium wydarzeń 2012 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
18. Kalendarium wydarzeń 2013 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
19. Kalendarium wydarzeń 2014 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
20. Kalendarium wydarzeń 2015 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
21. Kalendarium wydarzeń 2016 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
22. Kalendarium wydarzeń 2017 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
23. Kalendarium wydarzeń 2018 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
24. Kalendarium wydarzeń 2019 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
25. Kalendarium wydarzeń 2020 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
26. Kalendarium wydarzeń 2021 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
27. Kalendarium wydarzeń 2022 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
28. Kalendarium wydarzeń 2023 – zmiany organizacyjne. Jednostki Wojskowe. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
29. L zmiana rozpoczęła działalność. wojsko-polski.pl. [dostęp 2024-08-06].

Zobacz multimedia związane z tematem: Polski Kontyngent Wojskowy w Kosowie

Bibliografia

• Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990–1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
• Oficjalna strona XXII Zmiany PKW KFOR. [dostęp 2010-02-06]. (pol.).
• Oficjalna strona XXIV Zmiany PKW KFOR. [dostęp 2012-05-31]. (pol.).
• PKW Kosowo na stronie Dowództwa Operacyjnego. [dostęp 2009-09-09]. (pol.).

Zobacz też

• Polska Jednostka Wojskowa w Albanii
• Polski Kontyngent Wojskowy w Macedonii