Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Jeden z sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, odpowiedzialny za utrzymanie bezpieczeństwa międzynarodowego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jeden z sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, odpowiedzialny za utrzymanie bezpieczeństwa międzynarodowego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (Rada Bezpieczeństwa ONZ, RB ONZ) – jeden z sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych (jej istnieniu i kompetencjom poświęcono rozdziały: V, VI i VII KNZ).
Na Radzie Bezpieczeństwa ciąży główna odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Podobnie jak Zgromadzenie Ogólne, może ona nakładać sankcje na państwa członkowskie.
Rada Bezpieczeństwa składa się z pięciu stałych członków oraz dziesięciu niestałych, wybieranych na dwa lata zgodnie z kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 Europy Wschodniej).
Chińska Republika Ludowa została członkiem stałym Rady Bezpieczeństwa w 1971 roku. Do tego czasu Chiny były reprezentowane przez Republikę Chińską (Tajwan). Do 1991 roku członkiem stałym RB był Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
W skład Rady Bezpieczeństwa wchodzą obecnie:
Od 1993 roku rozważana jest reforma Rady Bezpieczeństwa, ale jak dotychczas nie osiągnięto żadnych rezultatów[2]. Niektóre państwa członkowskie domagają się rozszerzenia RB, twierdząc, że przyczyni się to do poprawienia jego demokratycznego i reprezentatywnego deficytu. Jednakże w debatach na ten temat powstały rozbieżności dotyczące m.in.: liczby nowych członków, ich statusu (stali czy niestali), prawa weta. Kandydatami do stałego członkostwa są: Brazylia, Indie, Japonia i Niemcy (G4). W przypadku niespełnienia ich żądań, zagroziły zredukowaniem wkładu finansowego lub wojskowego. Również kraje afrykańskie wyraziły potrzebę swojej stałej reprezentacji w Radzie, aby zakończyć hegemonię północnych państw uprzemysłowionych w tym ważnym organie ONZ[3].
W grudniu 2004 roku ówczesny sekretarz generalny Kofi Annan zaproponował dwa modele powiększenia RB do 24 członków. Model A proponuje dodanie 6 nowych stałych członków bez prawa weta i 3 niestałych na dwuletnie kadencje. Model B tworzy nową kategorię ośmiu miejsc odnawialnych co 4 lata i jedno miejsce nieodnawialne na kadencję 2 lat[4][5].
Rada podejmuje uchwały większością 9 głosów spośród 15 członków. Wśród uchwał wyróżnia się uchwały dotyczące spraw proceduralnych oraz uchwały dotyczące innych spraw. W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są zgodne głosy członków stałych. Jednak w drodze zwyczaju wykształciła się zasada, że uchwała zostaje przyjęta także w wypadku, gdy żaden z członków stałych nie wyrazi sprzeciwu (pierwszy przypadek takiej interpretacji, niezgodnej z literalnym brzmieniem art. 27 Karty Narodów Zjednoczonych, miał miejsce w 1950 r. w związku z interwencją ONZ w Korei). Do zawetowania rezolucji potrzeba więc determinacji jednego z członków stałych lub 7 głosów innych państw. Ten sposób głosowania jest powszechnie krytykowany, swą słabość ujawnił m.in. w trakcie kryzysu irackiego 2003, proponuje się więc, by wprowadzić tzw. podwójne weto (co najmniej 2 członków permanentnych musiałoby zagłosować przeciw, by decyzja nie weszła w życie).
Rada Bezpieczeństwa przedkłada Zgromadzeniu Ogólnemu sprawozdania coroczne lub specjalne (art. 24 ust. 3), w art. 26 zobowiązano ją zaś do poczynienia szczególnych kroków prowadzących do kontroli zbrojeń.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
