Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

lista w projekcie Wikimedia Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
Remove ads
Remove ads

Członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych – w skład Rady Bezpieczeństwa ONZ wchodzi obecnie 15 członków, w tym 5 stałych oraz 10 niestałych. Członkowie niestali wybierani są na okres 2 lat, co roku skład połowy z nich jest odnawiany. W celu zapewnienia geograficznej reprezentatywności, określona liczba miejsc jest zarezerwowana dla każdej z pięciu nieoficjalnych regionalnych grup państw członkowskich ONZ. W latach 1946–1965 Rada Bezpieczeństwa liczyła 11 członków (5 stałych i 6 niestałych).

Thumb
Posiedzenie Rady Bezpieczeństwa ONZ

Do pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa należą: Chińska Republika Ludowa (ChRL), Francja, Rosja, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania[1]. W latach 1946–1971 miejsce Chin zajmowała Republika Chińska, jednakże po tym czasie utraciła członkostwo w ONZ na rzecz ChRL. W latach 1946–1991 stałym członkiem był ZSRR, którego sukcesorem została Rosja.

Mandat niestałych członków Rady Bezpieczeństwa najdłużej pełniły: Japonia (22 lat), Brazylia (20 lat) i Argentyna (18 lat). Polska była członkiem RB sześć razy, zasiadając w niej w sumie przez dziesięć lat, ostatni raz w latach 2018–2019.

Remove ads

Skład Rady Bezpieczeństwa ONZ

Podsumowanie
Perspektywa

Okres 1946–1965

W latach 1946–1965 Rada Bezpieczeństwa składała się z 11 członków (5 stałych i 6 niestałych). Niestali członkowie wybierani byli według klucza geograficznego. Każda z pięciu istniejących nieoficjalnych grup regionalnych miała zagwarantowaną określoną liczbę miejsc w RB:

W późniejszym okresie do powyższych ustaleń wprowadzono pewne modyfikacje i dopuszczono do kilku wyjątków. Od 1956 w skład Grupy Europy Wschodniej wchodziły również państwa azjatyckie. W 1961 Liberia zajęła miejsce przeznaczone dla Grupy Europy Zachodniej, w latach 1963–1964 Maroko zajmowało miejsce zarezerwowane dla Bliskiego Wschodu, a w latach 1964–1965 Wybrzeże Kości Słoniowej miejsce dla Wspólnoty Narodów.

Okres od 1966

Thumb
Grupy regionalne ONZ:

     Grupa Afrykańska

     Grupa Azjatycka

     Grupa Europy Wschodniej

     Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów

     Grupa Europy Zachodniej i Innych

     Członkowie ONZ niebędący w żadnej z grup

     Państwa i terytoria poza ONZ

Przemiany polityczne, jakie zaszłe na przestrzeni pierwszych 20 lat istnienia ONZ, w tym dekolonizacja w Azji i Afryce, doprowadziły do zwiększenia liczby członków organizacji i wymusiły zmianę struktury Rady Bezpieczeństwa oraz zasad podziału miejsc dla poszczególnych regionów świata. Jesienią 1965 wybory do RB odbyły się już według nowych zasad. Do trzech niestałych członków, którzy w 1966 mieli rozpocząć drugi rok swojej kadencji, wybrano siedmiu nowych, w tym dwóch na okres roku dla zachowania zasad rotacji.

W celu zapewnienia równomiernego uczestnictwa każdej z części świata w pracach Rady Bezpieczeństwa, jej 10 niestałych członków jest wybieranych w oparciu o zasadę geograficznej reprezentatywności. W tym celu państwa członkowskie ONZ są podzielone na 5 nieoficjalnych grup regionalnych, którym przypada określona liczba miejsc[2]:

  • Grupa Afrykańska (African Group) – 3 miejsca
  • Grupa Azji i Pacyfiku (Asia-Pacific Group) – 2 miejsca
  • Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów (Group of Latin American and Caribbean Countries – GRULAC) – 2 miejsca
  • Grupa Europy Zachodniej i Innych (Western European and Others Group – WEOG) – 2 miejsca (przynajmniej jedno z nich musi zajmować państwo z Europy Zachodniej)
  • Grupa Europy Wschodniej (Eastern European Group – EEG) – 1 miejsce

Dodatkowo, od 1968 jedno z niestałych miejsc w RB musi zajmować państwo arabskie, wybierane naprzemiennie z grupy afrykańskiej i azjatyckiej.

Podział niestałych miejsc pomiędzy grupy regionalne ONZ z uwzględnieniem czasu elekcji:

Grupa regionalnaLata nieparzysteLata parzyste
Grupa Afrykańska1 miejsce2 miejsca
Grupa Azjatycka1 miejsce
Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów
Grupa Europy Zachodniej i Inne Grupy2 miejscabrak
Grupa Europy Wschodniejbrak1 miejsce
Remove ads

Obecni członkowie

Thumb
Członkowie Rady Bezpieczeństwa w 2018 roku

     Członkowie stali

     Członkowie niestali

Rada Bezpieczeństwa od 1966 składa się z 15 członków: 5 stałych oraz 10 niestałych. Niestali członkowie RB są wybierani przez Zgromadzenie Ogólne większością 2/3 głosów. Nowo wybrani członkowie obejmują mandat 1 stycznia kolejnego roku i pełnią go przez 2 lata. Co roku odnawiana jest połowa składu niestałych członków. Możliwy jest powtórny wybór do RB, jednak dopuszczalna jest tylko jedna kadencja z rzędu.

Stali członkowie[1]

Niestali członkowie

Remove ads

Członkowie Rady Bezpieczeństwa według lat

Lata 1946–1965

RokAmeryka ŁacińskaWspólnota NarodówEuropa Wschodnia
i Azja[c]
Bliski WschódEuropa Zachodnia
1946 Brazylia Meksyk[d] Australia Polska Królestwo Egiptu[d] Holandia[d]
1947 Kolumbia Syria Belgia
1948 Argentyna Kanada Ukraińska SRR
1949 Kuba Królestwo Egiptu Norwegia
1950 Ekwador Indie Jugosławia
1951 Brazylia Turcja Holandia
1952 Chile Pakistan Grecja
1953 Kolumbia Liban Dania
1954 Brazylia Nowa Zelandia Turcja
1955 Peru Iran Belgia
1956 Kuba Australia Jugosławia[e]
1957 Kolumbia Filipiny[d]Królestwo Iraku Irak Szwecja
1958 Panama Kanada Japonia
1959 Argentyna Tunezja Włochy
1960 Ekwador Cejlon Polska[e]
1961 Chile Turcja[d] Zjednoczona Republika Arabska Liberia[f][e]
1962 Wenezuela Ghana Rumunia[e] Irlandia[d]
1963 Brazylia Filipiny[d] Maroko[g] Norwegia
1964 Boliwia Wybrzeże Kości Słoniowej[h] Czechosłowacja[e]
1965 Urugwaj Malezja[d] Jordania Holandia

Lata od 1966

RokAfryka
* przedstawiciel państw arabskich
Azja
* przedstawiciel państw arabskich
Ameryka Łacińska i KaraibyEuropa Zachodnia i Inne GrupyEuropa Wschodnia
1966 Mali Nigeria Uganda[d] Japonia Jordania* Argentyna Urugwaj Holandia Nowa Zelandia[d] Bułgaria
1967 Etiopia Indie Brazylia Kanada Dania
1968 Algieria* Senegal Pakistan Paragwaj Węgry
1969 Zambia Nepal Kolumbia Finlandia Hiszpania
1970 Burundi Sierra LeoneIrak Syria* Nikaragua Polska
1971 Somalia Japonia Argentyna Belgia Włochy
1972 Gwinea Sudan* Indie Panama Jugosławia
1973 Kenia Indonezja Peru Australia Austria
1974 Kamerun MauretaniaIrak Irak* Kostaryka Białoruska SRR
1975 Tanzania Japonia Gujana Włochy Szwecja
1976Benin Benin Libia* Pakistan Panama Rumunia
1977 Mauretania Indie Wenezuela Kanada RFN
1978 Gabon Nigeria Kuwejt* Boliwia Czechosłowacja
1979 Zambia Bangladesz Jamajka Norwegia Portugalia
1980 Niger Tunezja* Filipiny Meksyk NRD
1981 Uganda Japonia Panama Irlandia Hiszpania
1982 Togo Zair Jordania* Gujana Polska
1983 Zimbabwe Pakistan Nikaragua Malta Holandia
1984 Burkina Faso[i] Egipt* Indie Peru Ukraińska SRR
1985 Madagaskar Tajlandia Trynidad i Tobago Australia Dania
1986 Kongo Ghana Zjednoczone Emiraty Arabskie* Wenezuela Bułgaria
1987 Zambia Japonia Argentyna RFN Włochy
1988 Algieria* Senegal Nepal Brazylia Jugosławia
1989 Etiopia Malezja Kolumbia Kanada Finlandia
1990 Wybrzeże Kości Słoniowej Zair Jemen*[j] Kuba Rumunia
1991 Zimbabwe Indie Ekwador Austria Belgia
1992 Republika Zielonego Przylądka Maroko* Japonia Wenezuela Węgry
1993 Dżibuti Pakistan Brazylia Nowa Zelandia Hiszpania
1994 Nigeria Rwanda Oman* Argentyna Czechy
1995 Botswana Indonezja Honduras Niemcy Włochy
1996 Egipt* Gwinea Bissau Korea Południowa Chile Polska
1997 Kenia Japonia Kostaryka Portugalia Szwecja
1998 Gabon Gambia Bahrajn* Brazylia Słowenia
1999 Namibia Malezja Argentyna Kanada Holandia
2000 Mali Tunezja* Bangladesz Jamajka Ukraina
2001 Mauritius Singapur Kolumbia Irlandia Norwegia
2002 Kamerun Gwinea Syria* Meksyk Bułgaria
2003 Angola Pakistan Chile Niemcy Hiszpania
2004 Algieria* Benin Filipiny Brazylia Rumunia
2005 Tanzania Japonia Argentyna Dania Grecja
2006 Ghana Kongo Katar* Peru Słowacja
2007 Południowa Afryka Indonezja Panama Belgia Włochy
2008 Burkina Faso Libia* Wietnam Kostaryka Chorwacja
2009 Uganda Japonia Meksyk Turcja Austria
2010 Gabon Nigeria Liban* Brazylia Bośnia i Hercegowina
2011 Południowa Afryka Indie Kolumbia Niemcy Portugalia
2012 Maroko* Togo Pakistan Gwatemala Azerbejdżan
2013 Rwanda Korea Południowa Argentyna Australia Luksemburg
2014 Czad Nigeria Jordania* Chile Litwa
2015 Angola Malezja Wenezuela Nowa Zelandia Hiszpania
2016 Egipt* Senegal Japonia Urugwaj Ukraina
2017 Etiopia Kazachstan Boliwia Włochy Szwecja
2018 Gwinea Równikowa Wybrzeże Kości Słoniowej Kuwejt* Peru Holandia Polska
2019 Południowa Afryka Indonezja Dominikana Niemcy Belgia
2020 Niger Tunezja* Wietnam Saint Vincent i Grenadyny Estonia
2021  Kenia  Indie  Meksyk  Norwegia  Irlandia
Remove ads

Członkowie Rady Bezpieczeństwa według stażu członkowskiego

Podsumowanie
Perspektywa

Lista państw członkowskich Rady Bezpieczeństwa ONZ według czasu trwania członkostwa, stan na 2021 włącznie.

      Stali członkowie RB ONZ

      Niestali członkowie RB ONZ w 2021

      Byli członkowie ONZ

Staż członkowski w latach [Stan na rok?]PaństwoPierwsza kadencjaOstatnia kadencjaGrupa regionalnaUwagi
74 Francja1946Europa Zachodnia i Inne GrupyStały członek RB ONZ.
74 Rosja1946Europa WschodniaStały członek RB ONZ, w latach 1946–1991 jako ZSRR, od 1991 jako Rosja.
74 Stany Zjednoczone1946Europa Zachodnia i Inne GrupyStały członek RB ONZ.
74 Wielka Brytania1946Europa Zachodnia i Inne GrupyStały członek RB ONZ.
74 ChRL1946AzjaStały członek RB ONZ, w latach 1946–1971 jako Republika Chińska, od 1971 jako Chińska Republika Ludowa.
22 Japonia19582017Azja
20 Brazylia19462011Ameryka Łacińska i Karaiby
18 Argentyna19592014Ameryka Łacińska i Karaiby
15 Indie19502022AzjaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022.
14 Kolumbia19472012Ameryka Łacińska i Karaiby
14 Pakistan19522013Azja
13 Włochy19592017Europa Zachodnia i Inne Grupy
12 Belgia19472020Europa Zachodnia i Inne Grupy
12 Kanada19482000Europa Zachodnia i Inne Grupy
12 Niemcy19772020Europa Zachodnia i Inne GrupyW tym 4 lata jako Republika Federalna Niemiec w granicach sprzed zjednoczenia Niemiec.
11 Polska19462019Europa Wschodnia
11 Egipt19462017AfrykaW tym 2 lata jako Zjednoczona Republika Arabska.
10 Holandia19462018Europa Zachodnia i Inne Grupy
10 Hiszpania19692016Europa Zachodnia i Inne Grupy
10 Peru19552019Ameryka Łacińska i Karaiby
10 Nigeria19662015Afryka
10 Chile19522015Ameryka Łacińska i Karaiby
10 Panama19582008Ameryka Łacińska i Karaiby
10 Australia19462014Europa Zachodnia i Inne Grupy
10 Wenezuela19622016Ameryka Łacińska i Karaiby
9 Norwegia19492022Europa Zachodnia i Inne GrupyNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022.
8 Dania19532006Europa Zachodnia i Inne Grupy
8 Meksyk19462022Ameryka Łacińska i KaraibyNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022.
8 Indonezja19732020Azja
8 Senegal19682017Afryka
8 Szwecja19572018Europa Zachodnia i Inne Grupy
8 Ukraina19482017Europa WschodniaW tym 4 lata jako Ukraińska SRR. Dodatkowo, Ukraińska SRR wchodziła w skład ZSRR przez 45 lat jego obecności w RB ONZ.
8 Tunezja19802021AfrykaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021.
7 Nowa Zelandia19542016Europa Zachodnia i Inne Grupy
7 Rumunia19622005Europa Wschodnia
7 Syria19472003AzjaW tym rok (w 1961) jako członek Zjednoczonej Republiki Arabskiej.
7 Turcja19512010Europa Zachodnia i Inne Grupy
7 Malezja19652016Azja
7 Jugosławia19501989Europa WschodniaPoprzednik Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii, Serbii i Słowenii w ONZ.
6 Algieria19681989Afryka
6 Austria19732010Europa Zachodnia i Inne Grupy
6 Bułgaria19662003Europa Wschodnia
6 Ekwador19501992Ameryka Łacińska i Karaiby
6 Filipiny19572005Azja
6 Gabon19782011Afryka
6 Ghana19862007Afryka
6 Kostaryka19742009Ameryka Łacińska i Karaiby
6 Kuba19561991Ameryka Łacińska i Karaiby
6 Maroko19632013Afryka
6 Portugalia19792012Europa Zachodnia i Inne Grupy
6 Zambia19691988Afryka
6 Jordania19652015Azja
6 Boliwia19642018Ameryka Łacińska i Karaiby
6 Etiopia19672018Afryka
6 Południowa Afryka20072020Afryka
6 Irlandia19622022Europa Zachodnia i Inne GrupyNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022.
5 Kenia19732022AfrykaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022.
5 Uganda19662010Afryka
4 Bangladesz19792001Azja
4 Benin19762005Afryka
4 Burkina Faso19842009AfrykaPrzez pierwszych 7 miesięcy jej członkostwa w 1984 pod nazwą Górna Wolta.
4 Finlandia19691990Europa Zachodnia i Inne Grupy
4 Grecja19522006Europa Zachodnia i Inne Grupy
4 Gujana19751983Ameryka Łacińska i Karaiby
4 Gwinea19722003Afryka
4 Irak19571975Azja
4 Jamajka19792001Ameryka Łacińska i Karaiby
4 Kamerun19742003Afryka
4 Kongo19862007Afryka
4 Liban19532011Azja
4 Libia19762009Afryka
4 Mali19662001Afryka
4 Mauretania19741978Afryka
4 Nepal19691989Azja
4 Nikaragua19701984Ameryka Łacińska i Karaiby
4 Tanzania19752006Afryka
4 Togo19822013Afryka
4 Węgry19681993Europa Wschodnia
4 Wybrzeże Kości Słoniowej19641991Afryka
4 Zair19821991AfrykaOd 1997 pod nazwą Demokratyczna Republika Konga.
4 Zimbabwe19831992Afryka
4 Korea Południowa19962014Azja
4 Rwanda19942014Afryka
4 Urugwaj19652017Ameryka Łacińska i Karaiby
4 Kuwejt19782019Azja
4 Niger19802021AfrykaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021.
4 Wietnam20082021AzjaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021.
3 Czechosłowacja19641979Europa WschodniaPoprzednik Czech i Słowacji w ONZ.
2 Angola20032004Afryka
2 Azerbejdżan20122013Europa WschodniaAzerbejdżańska SRR wchodziła w skład ZSRR w czasie jego obecności RB ONZ.
2 Bahrajn19981999Azja
2 Białoruś19741975Europa WschodniaDo 1991 jako Białoruska SRR.
2 Bośnia i Hercegowina20102011Europa WschodniaSR Bośni i Hercegowiny wchodziła w skład Jugosławii w czasie jej 7-letniej obecności w RB ONZ.
2 Botswana19951996Afryka
2 Burundi19701971Afryka
2 Cejlon19601961AzjaOd 1972 pod nazwą Sri Lanka.
2 Chorwacja20082009Europa WschodniaSR Chorwacji wchodziła w skład Jugosławii w czasie jej 7-letniej obecności w RB ONZ.
2 Czad20142015Afryka
2 Czechy19941995Europa WschodniaCzechy były częścią Czechosłowacji przez 3 lata jej członkostwa w RB ONZ.
2 Dominikana20192020Ameryka Łacińska i Karaiby
2 Dżibuti19931994Afryka
2 Gambia19981999Afryka
2 Gwatemala20122013Ameryka Łacińska i Karaiby
2 Gwinea Bissau19961997Afryka
2 Gwinea Równikowa20182019Afryka
2 Honduras19951996Ameryka Łacińska i Karaiby
2 Iran19551956Azja
2 Jemen19901991AzjaWybrany do RB ONZ jako Jemen Południowy. Po 5 miesiącach członkostwa w 1990 połączył się z Jemenem Północnym, tworząc zjednoczony Jemen.
2 Katar20062007Azja
2 Litwa20142015Europa Wschodnia
2 Luksemburg20132014Europa Zachodnia i Inne Grupy
2 Madagaskar19851986Afryka
2 Malta19831984Europa Zachodnia i Inne Grupy
2 Mauritius20012002Afryka
2 Kazachstan20172018Azja
2 Namibia19992000Afryka
2 Oman19941995Azja
2 Paragwaj19681969Ameryka Łacińska i Karaiby
2 Republika Zielonego Przylądka19921993Afryka
2 Sierra Leone19701971Afryka
2 Singapur20012002AzjaSingapur był częścią Malezji przez kilka miesięcy w czasie jej członkostwa w RB ONZ w 1965.
2 Estonia20202021Europa WschodniaNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021.
2 Słowacja20062007Europa WschodniaSłowacja wchodziła w skład Czechosłowacji w czasie jej 3-letniego członkostwa w RB ONZ.
2 Słowenia19981998Europa WschodniaSR Słowenii była częścią Jugosławii w czasie jej 7-letniego członkostwa w RB ONZ.
2 Somalia19711972Afryka
2 Sudan19721973Afryka
2 Tajlandia19851986Azja
2 Saint Vincent i Grenadyny20202021Ameryka Łacińska i KaraibyNiestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021.
2 Trynidad i Tobago19851986Ameryka Łacińska i Karaiby
2 Wybrzeże Kości Słoniowej20182019Afryka
2 Zjednoczone Emiraty Arabskie19861987Azja
2 NRD19801981Europa WschodniaW 1990 włączona do RFN, która od tego czasu zasiadała w RB ONZ przez 4 lata.
2 Zjednoczona Republika Arabska19611962AfrykaByły członek ONZ, powstały z połączenia się na pewien czas w jeden organizm państwowy Egiptu i Syrii.
1 Liberia19611961Afryka
Remove ads

Uwagi

  1. Miejsce zajmowane do 1971 przez Republikę Chińską.
  2. W skład Grupy Europy Wschodniej od 1956 wchodziły również państwa azjatyckie.
  3. Państwo wybrane tylko na rok.
  4. Rezygnacja z mandatu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.
  5. Liberia w 1961 zajęła miejsce Grupy Europy Zachodniej.
  6. Maroko w latach 1963–1964 zajmowało miejsce przeznaczone dla Bliskiego Wschodu.
  7. Wybrzeże Kości Słoniowej w latach 1964–1965 zajmowało miejsce przeznaczone dla Wspólnoty Narodów.
  8. W czasie wyboru i do sierpnia 1984 pod nazwą Górna Wolta.
  9. W 1989 wybrany został Jemen Południowy. W maju 1990 połączył się z Jemenem Północnym, tworząc zjednoczony Jemen.
Remove ads

Przypisy

Bibliografia

Loading content...

Linki zewnętrzne

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads