Owoc zbiorowy

Owoce zbiorowe – owoce powstające z kwiatów ze słupkowiem apokarpicznym. Powstają z pojedynczego kwiatu, ale zawierającego od kilku do wielu odrębnych słupków. Podczas tworzenia owoców ściany zalążni (owocnie) zrastają się mniej lub bardziej, ewentualnie owoce właściwe pozostają luźne i po dojrzeniu odpadają osobno. Podczas tworzenia owoców u niektórych roślin dno kwiatowe rozrasta się, tworząc owoc pozorny (rzekomy) – w obrębie którego zawarte są owoce właściwe.

Przykłady owoców zbiorowych

• wielomieszkowe (wielomieszek) – z poszczególnych zalążni powstają mieszki osadzone na wspólnym dnie kwiatowym (występują np. u piwoniowatych i wielu jaskrowatych – jaskrów, zawilców, tojadów),
• wieloorzeszkowe – zalążnie dojrzewają jako drobne orzeszki. W przypadku rodzajów, u których zalążnia jest dolna, rozwijające się, mięsiste dno kwiatowe otacza orzeszki i zamyka w swoim wnętrzu (tak jest np. u róży), ewentualnie rozrasta się od środka, wynosząc orzeszki na zewnątrz (tak jest np. u truskawki i poziomki),
• wielopestkowcowe – z poszczególnych zalążni wielosłupkowego kwiatu powstają drobne pestkowce, które zrastają się mięsistymi częściami owocni i osadzone są na jednej wspólnej osi, powstałej z dna kwiatowego (np. malina, jeżyna). W przypadku owoców jabłkowatych (np. jabłoni, gruszy, jarząbu pospolitego) owocnia tworzy wewnątrz owocu pozornego wewnętrzne łuski obrośnięte przez soczyste dno kwiatowe.

Możliwe pomyłki

Wielopestkowce jeżyny i maliny

Wielomieszek jaskra rozłogowego

Zbliżone do owoców zbiorowych są owoce rozpadające się, powstające z pojedynczego słupka powstałego z więcej niż jednego owocolistka Rozpadają się one na jednonasienne człony (np. strąk przewęzisty u seradeli, łuszczyna przewęzista u rzodkwi, wieloniełupka u ślazu, czterodzielna rozłupnia u ogórecznikowatych i jasnotowatych).

Nie należy mylić też owoców zbiorowych z owocostanami, powstającymi z całych kwiatostanów.

Bibliografia

• Benon Polakowski (red.): Botanika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 219. ISBN 83-0109728-0.
• Lesław Przywara: Owoc. W: Encyklopedia biologiczna. Zdzisława Otałęga (red. nacz.). Wyd. tom VIII. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999. Brak numerów stron w książce
• Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Morfologia. Wyd. t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 307-308. ISBN 83-01-10951-3.

Encyklopedie internetowe (rodzaj owocu):

• Britannica: science/aggregate-fruit
• DSDE: flerfoldsfrugt