Niedźwiedzice

Niedźwiedzice (niem. Bärsdorf^[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Chojnów^[5][6].

Zobacz też: Niedźwiedzice w innych znaczeniach tej nazwy.

Niedźwiedzice

wieś
Kościół św. Antoniego w Niedżwiedzicach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	legnicki
Gmina	Chojnów
Liczba ludności (III 2011)	564[1]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-225[2]
Tablice rejestracyjne	DLE
SIMC	0363487
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chojnów Niedźwiedzice
Położenie na mapie Polski Niedźwiedzice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Niedźwiedzice
Położenie na mapie powiatu legnickiego Niedźwiedzice
51°16′58″N 16°02′34″E[3]

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niedźwiedzice, po jej zniesieniu w gromadzie Chojnów. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa legnickiego. Wieś jest siedzibą parafii, do której należy również sąsiednia wieś Goliszów.

Wieś leży niedaleko Chojnowa nad rzeką Skorą. Wieś była zasiedlona już w XIII wieku i należała do możnego rodu Bożywojów. Wieś posiada hodowlane stawy rybne.

Integralne części wsi Niedźwiedzice^[5][6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0363493	Kobiałka	kolonia

Znaczna część mieszkańców wsi to „repatrianci” przybyli w 1945 roku z 2 wsi: Antoniówka i Mazurówka, leżących na terenie gminy Żurawno, w powiecie stryjskim, w województwie stanisławowskim.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

• kościół filialny pw. św. Antoniego Padewskiego z przełomu XV i XVI wieku, przebudowany w 1820 r. Wewnątrz m.in. z późnogotyckim ołtarzem typu szafiastego (tryptyk) z 1494 r. z umieszczoną w podstawie postacią ukrzyżowanego Chrystusa otoczonego klęczącymi męskimi postaciami w zbrojach – uważa się, że postać starca po lewej przedstawia wizerunek rycerza Bożywoja, fundatora ołtarza, a pozostałe osoby, to członkowie jego rodziny; XVI-wieczne renesansowe płyty nagrobne wmurowane w ściany. W ścianę kościoła wmurowanych jest pięć starych kamiennych krzyży. Nazywane są one najczęściej krzyżami pokutnymi, czyli fundowanymi w średniowieczu przez zabójców w wyniku zawieranych przez nich umów pojednawczych z rodziną zabitego, mających zapobiec krwawej zemście. Przypuszczenie to nie ma jednak oparcia w żadnych dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, są krzyżami, czy też kapliczkami pokutnymi^[8], chociaż w rzeczywistości powód ich fundacji może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Niestety legenda o pokutnym (pojednawczym) charakterze krzyży stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźna hipoteza bez żadnych bezpośrednich dowodów.
• zespół pałacowy i folwarczny:
  • pałac, z 1748 r., przebudowany w drugiej połowie XIX w.
  • park, XVIII-XIX w., krajobrazowy z 13 okazami pomnikowych dębów
  • folwark, z czwartej ćwierci XIX w.
    • 4 oficyny mieszkalne
    • dom ogrodnika
    • stajnia
    • dwie obory
    • budynek gospodarczy

inne zabytki przyrody:

• przy kościele rośnie pomnikowa lipa drobnolistna Babcia
• pomnikowa lipa przy cmentarzu.

Przypisy

1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 811 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86634
4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].brak numeru strony
6. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 90. [dostęp 2012-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
8. Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej – historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11–12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32–37, 2010.