Naja

Naja – rodzaj jadowitych węży z rodziny zdradnicowatych (Elapidae).

Naja[1]
Laurenti, 1768[2]
Przedstawiciel rodzaju – kobra środkowoazjatycka (N. oxiana)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Elapoidea
Rodzina	zdradnicowate
Rodzaj	Naja
Typ nomenklatoryczny
Naja lutescens Laurenti, 1768 (= Coluber naja Linnaeus, 1758)
Synonimy
Aspis Wagler, 1830[3] Uraeus Wagler, 1830[3] Tomyris Eichwald, 1831[4] Boulengerina Dollo, 1885[5] Limnonaja K.P. Schmidt, 1923[6] Palaeonaja Hoffstetter, 1939[7] Paranaja Loveridge, 1944[8] Afronaja Wallach, Wüster & Broadley, 2009[9]
Gatunki
zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Egipt, Libia, Tunezja, Algieria, Maroko, Sahara Zachodnia, Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Dżibuti, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Eswatini i Południowa Afryka) oraz w Azji (Oman, Jemen, Arabia Saudyjska, Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, Afganistan, Pakistan, Chiny, Indie, Sri Lanka, Bangladesz, Nepal, Bhutan, Mjanma, Laos, Wietnam, Kambodża, Tajlandia, Malezja, Singapur, Filipiny, Brunei i Indonezja)^[10][11].

Systematyka

Etymologia

• Naja: syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża^[12][9].
• Aspis: gr. ασπις aspis „żmija”^[13]. Gatunek typowy: Coluber naja Linnaeus, 1758.
• Uraeus: gr. ουραιος ouraios „ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[14]. Gatunek typowy: Coluber haje Linnaeus, 1758.
• Tomyris: gr. τομος tomos „ostry, tnący”, od τεμνω temnō „ciąć”^[15]; ουρα oura „ogon”^[14]. Gatunek typowy: Tomyris oxiana Eichwald, 1831.
• Boulengerina: George Albert Boulenger (1858–1937), brytyjski zoolog belgijskiego pochodzenia^[5]. Gatunek typowy: Boulengerina stormsi Dollo, 1886 (= Naja annulata Buchholz & Peters, 1877).
• Limnonaja: gr. λιμνη limnē „bagno”^[16]; syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża. Gatunek typowy: Boulengerina christyi Boulenger, 1904.
• Palaeonaja: gr. παλαιος palaios „starożytny”^[17]; rodzaj Naja Laurenti, 1768. Gatunek typowy: †Palaeonaja romani Hoffstetter, 1939.
• Paranaja: gr. παρα para „blisko, obok”^[18]; rodzaj Naja Laurenti, 1768. Gatunek typowy: Naia anomala Sternfeld, 1917^[a].
• Afronaja: łac. Afer, Afra „afrykański”, od Africa „Afryka”; syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża^[9]. Gatunek typowy: Naja nigricollis Reinhardt, 1843.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

• Naja anchietae
• Naja annulata – kobra wodna^[19]
• Naja annulifera
• Naja arabica
• Naja ashei
• Naja atra – kobra pospolita
• Naja christyi
• Naja guineensis
• Naja haje – kobra egipska^[19]
• Naja kaouthia – kobra nepalska^[19]
• Naja katiensis
• Naja mandalayensis
• Naja melanoleuca – kobra czarnobiała
• Naja mossambica
• Naja multifasciata
• Naja naja – kobra indyjska^[20]
• Naja nana
• Naja nigricincta
• Naja nigricollis – kobra czarnoszyja^[19]
• Naja nivea – kobra przylądkowa^[19]
• Naja nubiae
• Naja oxiana – kobra środkowoazjatycka
• Naja pallida
• Naja peroescobari
• Naja philippinensis
• Naja sagittifera
• Naja samarensis
• Naja savannula
• Naja senegalensis
• Naja siamensis – kobra syjamska
• Naja sputatrix
• Naja subfulva
• Naja sumatrana

Uwagi

1. Podgatunek N. multifasciata.