Moczarnik północny[13] (Mictomys borealis) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Moczarnik północny
| Mictomys borealis |
| (J. Richardson, 1828) |
| Systematyka
|
| Domena
|
eukarionty |
| Królestwo
|
zwierzęta |
| Typ |
strunowce |
| Podtyp |
kręgowce |
| Gromada |
ssaki |
| Podgromada |
żyworodne |
| Infragromada |
łożyskowce |
| Rząd |
gryzonie |
| Podrząd |
Supramyomorpha |
| Infrarząd |
myszokształtne |
| Nadrodzina |
myszowe |
| Rodzina |
chomikowate |
| Podrodzina |
karczowniki |
| Plemię |
lemingi |
| Rodzaj |
Mictomys |
| Gatunek |
moczarnik północny |
| Synonimy |
|
- Arvicola borealis J. Richardson, 1828[1]
- Mictomys innuitus True, 1894[2]
- Synaptomys (Mictomys) dalli Merriam, 1896[3]
- Synaptomys (Mictomys) truei Merriam, 1896[3]
- Synaptomys (Mictomys) wrangeli Merriam, 1896[4]
- Synaptomys (Mictomys) sphagnicola Preble, 1899[5]
- Synaptomys (Mictomys) innuitus medioximus Bangs, 1900[6]
- Synaptomys (Mictomys) bullatus Preble, 1902[7]
- Synaptomys (Mictomys) andersoni J.A. Allen, 1903[8]
- Synaptomys (Mictomys) chapmani J.A. Allen, 1903[9]
|
|
| Podgatunki |
- M. b. borealis (J. Richardson, 1828)
- M. b. artemisiae (R.M. Anderson, 1932)[10]
- M. b. chapmani (J.A. Allen, 1903)
- M. b. dalli (Merriam, 1896
- M. b. innuitus F.W. True, 1894
- M. b. medioximus (Bangs, 1900)
- M. b. smithi R.M. Anderson & Rand, 1943)[11]
- M. b. sphagnicola (Preble, 1899)
- M. b. truei (Merriam, 1896)
|
|
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[12] |
|
| Zasięg występowania |
 |
|
|
Zamknij
Moczarnik północny występuje w Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[14]:
- M. borealis borealis – Terytoria Północno-Zachodnie, skrajnie zachodnio-południowy Nunavut, północno-wschodnia Kolumbia Brytyjska, północna i środkowa Alberta, zachodni Saskatchewan i północna Manitoba, Kanada.
- M. borealis artemisiae – skrajna południowo-środkowa Kolumbia Brytyjska, Kanada.
- M. borealis chapmani – południowo-wschodnia Kolumbia Brytyjska i południowo-zachodnia Alberta, Kanada oraz północno-wschodni Waszyngton, północne Idaho i północno-zachodnia Montana, Stany Zjednoczone.
- M. borealis dalli – środkowa, południowo-środkowa i południowo-zachodnia Alaska, Stany Zjednoczone oraz Jukon i północna i środkowa Kolumbia Brytyjska, Kanada.
- M. borealis innuitus – północny Quebec, Kanada.
- M. borealis medioximus – północno-wschodni Quebec i Labrador, Kanada.
- M. borealis smithi – północne i środkowo-wschodnie Saskatchewan, większa część Manitoby i północne Ontario, Kanada oraz północno-wschodnia Dakota Północna i północno-zachodnia Minnesota, Stany Zjednoczone.
- M. borealis sphagnicola – południowo-wschodni Quebec i Nowy Brunszwik, Kanada oraz Maine i New Hampshire, Stany Zjednoczone.
- M. borealis truei – południowo-wschodnia Alaska, wybrzeże Kolumbii Brytyjskiej i północno-zachodni Waszyngton.
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1828 roki szkocki przyrodnik John Richardson nadając mu nazwę Arvicola borealis[1]. Holotyp pochodził z Wielkiego Jeziora Niedźwiedziego, w dystrykcie Mackenzie, w Kanadzie[15].
Mictomys borealis zazwyczaj umieszczany jest w rodzaju Synaptomys w randze podrodzaju[16][14], jednak analizy z 2023 roku wykazały że Mictomys jest odrębnym rodzajem[17]. Zapisy z plejstocenu umiejscawiają gatunek w Wielkiej Kotlinie, daleko na południe od jego obecnego zasięgu[15]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dziewięć podgatunków[14].
Etymologia
- Mictomys: gr. μικτος miktos ‘mieszany’, od μιγνυμι mignumi ‘mieszać’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[18].
- borealis: łac. borealis ‘północny’, od boreas ‘północny wiatr, półno’, od gr. βορεας boreas ‘północny wiatr, północ’[19].
- artemisiae: botaniczny rodzaj Artemisia Linnaeus, 1763 (bylica), od Artemidy (gr. Ἄρτεμις Artemis, łac. Diana), w greckiej bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności[20][19].
- chapmani: Frank Michler Chapman (1864–1945), amerykański ornitolog, kurator działu ornitologii w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w latach 1908–1942, kolekcjoner[9][21].
- dalli: William Healey Dall (1845–1927), amerykański przyrodnik[3][22].
- innuitus: łac. innuitus ‘kiwanie głową’, od innuo ‘kiwać’[23].
- medioximus: łac. medioximus ‘pośrodku, bardzo środkowy’, forma wyższa od medius ‘środkowy’[6][19].
- smithi: ppor. Ronald Ward Smith (1913–1944), Royal Air Force, kanadyjski zoolog, kolekcjoner[11].
- sphagnicola: późnołac. sphagnos ‘mech’, od gr. σφαγνος sphagnos ‘pachnąca szałwia’[24]; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘mieszkać’[25].
- truei: Frederick William True (1858–1914), amerykański biolog, główny kurator Wydziału Biologii w United States National Museum (obecnie Narodowe Muzeum Historii Naturalnej)[4][26].
Długość ciała (bez ogona) 93–113 mm, długość ogona 17–27 mm; masa ciała 27–35 g[16][27].
Zamieszkuje wilgotne tereny porośnięte turzycami i innymi trawami, które zapewniają gryzoniom schronienie i pożywienie; preferuje łąki i torfowiska, a także tundrę. Jeden podgatunek nietypowo zamieszkuje tereny porośnięte bylicą w południowej Kolumbii Brytyjskiej[12]. W chłodniejszej epoce plejstocenu gryzonie te występowały także w Wielkiej Kotlinie, daleko na południe od współczesnego zasięgu[15].
Zwierzęta te są aktywne przez cały rok. Okres rozrodczy przypada na czas od maja do sierpnia. Ciąża trwa trzy tygodnie, w miocie rodzi się od 2 do 8 młodych (typowo 4). Samica może wydać na świat kilka miotów w ciągu roku, przynajmniej część samic rozmnaża się już w roku urodzenia[12][27].
Moczarnik północny jest uznawany za gatunek najmniejszej troski. Chociaż nigdzie nie jest pospolity, to jego zasięg jest bardzo duży, a wymagania środowiskowe stosunkowo niewielkie[12][27].
F.F. Cassola F.F., Synaptomys borealis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-18] (ang.). Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.). D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Synaptomys (Mictomys) borealis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-18]. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 291. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.). A.G. Hope, K.M. Headlee, Z.H. Olson & B.J. Wiens. Systematics, biogeography and phylogenomics of northern bog lemmings (Cricetidae), cold-temperate rodents of conservation concern under global change. „Systematics and Biodiversity”. 21 (1), s. 2237050, 2023. DOI: 10.1080/14772000.2023.2237050. (ang.). The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- C.H. Merriam. Revision of the lemmings of the genus Synaptomys, with descriptions of new species. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 10, s. 55–64, 1896. (ang.).
- J.A. Allen. Mammals collected in Alaska and northern British Columbia by the Andrew J. Stone Expedition of 1902. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 19 (21), s. 521–567, 1903. (ang.).
- R.M. Anderson. Five New Mammals from British Columbia. „Bulletin”. 70, s. 99–119, 1932. (ang.).
- Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne
(
takson):
