Michał Okurzały

Michał Okurzały (ur. 28 kwietnia 1919 w Białym Potoku, zm. 2 sierpnia 1944 w rejonie wsi Głusiec) – członek Związku Strzeleckiego^[1], kapral ludowego Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej^[2].

Michał Okurzały

kapral
Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1919 Biały Potok
Data i miejsce śmierci	2 sierpnia 1944 Głusiec
Przebieg służby
Lata służby	1940–1944
Siły zbrojne	Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	kompania łączności
Stanowiska	radiotelegrafista
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa bitwa pod Lenino, walki o przyczółki pod Dęblinem i Puławami †
Odznaczenia

Kurhan kaprala Michała Okurzałego w Zajezierzu

Życiorys

Michał Okurzały pochodził z patriotycznej rodziny mieszkającej na Podolu. Podczas II wojny światowej, w październiku 1940 roku powołany został do Armii Czerwonej, w grudniu 1942 roku przeniesiono go w okolice Stalingradu, gdzie wziął udział w obronie miasta^[1]. W 1943 roku zgłosił się do ludowego Wojska Polskiego formowanego w ZSRR, w obozie nad Oką. Uczestniczył w bitwie pod Lenino, jako radiotelegrafista w kompanii łączności 2 pułku piechoty 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Po bitwie pod Lenino służył jako łącznościowiec w baterii dział 76 mm 2 pułku piechoty. Michał Okurzały zginął bez wieści w czasie forsowania Wisły w rejonie Górnego Dęblina, a jego miejsce pochówku jest do dziś nieznane.

Pułkownik w stanie spoczynku Jerzy Lewandowski był świadkiem śmierci Okurzałego. Latem 1944 roku podczas forsowania Wisły pod Dęblinem przez siły 2 pułku piechoty na przyczółku w rejonie wsi Głusiec kierował ogniem polskiej artylerii poprzez radiostację. Okrążony przez Niemców, widząc śmierć kolegów, nie poddał się, lecz skierował ogień na siebie. Zginął, a wraz z nim wielu wrogów. Pułkownik Lewandowski (wówczas również telegrafista w sztabie) znał Okurzałego osobiście i słyszał jego ostatnią rozmowę z dowódcą: „Niemcy nas okrążyli. Atakują ze wszystkich stron. Bijcie na mnie! Niech żyje Polska!”. Według innej wersji, oprócz wspomnianych wyżej słów w meldunku miał także przekazać informacje o śmierci por. Władysława Jakubowskiego^[3].

Upamiętnienie

Imię Michała Okurzałego nosi (nosiło) kilka szkół (między innymi szkoły podstawowe w Tąpkowicach, Zagórowie i Zajezierzu) oraz ulice w wielu polskich miastach.

2 sierpnia 1966 roku Minister Obrony Narodowej nadał imię szeregowego Michała Okurzałego 2 Ośrodkowi Rozpoznania Radioelektronicznego w Przasnyszu^[4][5].

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych – pośmiertnie
• Krzyż Bitwy pod Lenino – pośmiertnie

Przypisy

1. Nasz patron. Szkoła Podstawowa im. Michała Okurzałego w Zagórowie. [dostęp 2022-08-26].
2. Sobczak 1975 ↓, s. 399.
3. Rydłowski 1971 ↓, s. 152.
4. Rozkaz Nr Pf 32/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 sierpnia 1966 r. w sprawie nadania imienia i ustanowienia dorocznego święta 2 Ośrodka Rozpoznania Radioelektronicznego (Dziennik Rozkazów Tajnych MON Nr 8, poz. 38).
5. Leszkowicz 2022 ↓, s. 749.

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Wojskowa, tom II (K – P), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1970.
• Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.
• Jerzy Rydłowski: Żołnierze lat wojny i okupacji. Warszawa: 1971.
• Kazimierz Sobczak: Encyklopedia II wojny światowej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 5372151778223818130001
• PLWABN: 9810705912105606