gatunek ssaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mangusta pręgoszyja[9] (Urva vitticolla) – gatunek ssaka z rodziny mangustowatych (Herpestidae). Gatunek ten występuje w południowej Azji; nie jest zagrożony wyginięciem.
| Urva vitticolla[1] | |||
| (E.T. Bennett, 1835) | |||
 Osobnik sfotografowany w Parku Narodowym Nagarhole w stanie Karnataka w Indiach | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
mangusta pręgoszyja | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1835 roku brytyjski zoolog Edward Turner Bennett na łamach Proceedings of the Zoological Society of London nadając mu nazwę Herpestes vitticollis[2]. Jako miejsce typowe Bennett wskazał „lasy około dwudziestu mil (32 km) śródlądowych z Kolun lub Quilon w kraju Travancore”[2]. Podgatunek inornata po raz pierwszy opisał naukowo w 1941 roku brytyjski zoolog Reginald Innes Pocock, jako miejsce typowe wskazując Chipgeri w północnej Kanarze w Indiach[7]. Wyróżniono dwa podgatunki[10][11][12][13], lecz zachodzi potrzeba ich rewizji taksonomicznej[8].
Mangusta pręgoszyja występuje w połudnmiowej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku[10][8][11][13]:
Znany zasięg został znacznie rozszerzony (około 1400 km w bezpośredniej linii) na północnym wschodzie przez szereg obserwacji (które zostały udokumentowane fotografiami) w Similipal Hills, w stanie Orisa[17].
Wymiary średnie dla osobników z Sri Lanki: długość ciała samców 48,9 cm, samic 46,4 cm, długość ogona samców 32,5 cm, samic 30,4 cm; masa ciała u samców do 3,1 kg, u samic do 1,7 kg[10]. Wymiary średnie dla osobników z Indii: długość ciała samców 52,9 cm, samic 47,4 cm, długość samców ogona 31,5 cm, samic 29,7 cm; masa ciała u samców do 3,4 kg, u samic do 1,7 kg[10]. Duża mangusta, z długimi włosami okrywowymi i pasem na szyi. Sierść na głowie jest koloru stalowoszarego do fioletowo-brązowego, drobno upstrzona kolorem żółtym, najciemniejsza na czole i jaśniejsza na bokach. Przednia część ciała jest czerwonożółta, z brązowymi smugami, tylna część ciała jest pomarańczowoczerwona i lekko szpakowata. Czarny pas przebiega od tyłu ucha wzdłuż boku szyi aż do ramion[10]. Uszy są zaokrąglone i pokryte krótkimi, cienkimi czerwonawo-brązowymi włosami. Podbródek i gardło są tego samego koloru co policzki, ale nieco mniej siwe. Dolna powierzchnia szyi i klatka piersiowa są brązowożółte, a brzuch jest pomarańczowożółty. Podszerstek jest rzadki i koloru bladożółto-brązowego. Włosy grzbietowe są długie o długości 50–60 mm[10]. Włosy po bokach są dłuższe niż 60 mm; czarne i szare są ułożone na przemian z pomarańczowoczerwonymi. Ogólny kolor sierści na ogonie jest pomarańczowoczerwony, z wyjątkiem czarnej końcówki o długości ok. 9 cm; włosy u nasady ogona maja ok. 8 cm długości, ale stają się krótsze się w kierunku wierzchołka. Kończyny przednie, przednia część kończyn tylnych oraz stęp są ciemnopurpurowo-brązowe. Łapy przednie i tylne mają po pięć palców[10]. Czaszka jest duża, prosta i rozwinięta w okolicy czołowej, pysk jest wąski i długi, zęby potężne[10]. Wzór zębowy: I 3/3, C 1/1, P 4/4, 2/2 M = 40[10].
Mangusta pręgoszyja jest gatunkiem samotnym (czasami widywana w parach) prowadzącym prawdopodobnie dzienny tryb życia[10]. Zamieszkuje wiecznie zielone lasy liściaste[10]. Ssak ten obserwowany był na bagnistych polanach i wzdłuż cieków wodnych, a także na plantacjach i wśród otwartych zagajników[10]. W Sri Lance dystrybucja tego ssaka może obejmować nizinny, suchy las jak i obszary wysokogórskie[8]; rzadko obserwowany na obszarach, w których mógłby być niepokojony lub w pobliżu ludzkich siedzib[10]. Występuje do wysokości 2133 m n.p.m.[10].
Skład diety mangusty pręgoszyjej obejmuje małe ssaki, ptaki i ich jaja, gady, owady oraz korzenie[10]. Z powodu jej zwyczaju polowania przy brzegach rzek i występowania wśród bagien i zalanych pól ryżowych sugeruje się, że może pożywiać się również krabami, płazami bezogonowymi oraz rybami[10]. Gatunek ten zaobserwowano podczas żerowania na padłym sambarze jednobarwnym (Rusa unicolor) i zającu czarnoszyim (Lepus nigricollis) oraz podczas poszukiwania pokarmu w miękkiej, wilgotnej glebie na bagnach[10].
Wielkość miotu ocenia się na dwa do trzech młodych[10]. Na Sri Lance zaobserwowano samicę podczas karmienia trzech młodych na suchym skrawku ziemi, pod nawisem mas skalnych[10]. Brak innych informacji[8].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[8]. Na gatunek ten poluje się dla mięsa (spożywają go głównie mniejszości etniczne) i futra (głównie do produkcji pędzli do golenia, pędzli i talizmanów), ale głównym zagrożeniem może być utrata siedlisk[8]. Jest również regularnie zabijany przez psy myśliwskie, a czasami w odwecie za plądrowanie ferm drobiu[8]. W Indiach ssak ten jest rzadki w północnej części jego zasięgu, a najbardziej obfity w południowej Kerali, płaskowyżach Nilgiri i Palni, w pasmie górskim Meghamalai oraz wzgórzach Anamala[10]. W Sri Lance jest dość powszechny w wyższych partiach wzgórz Wyżyny Centralnej, ale wydaje się, że populacja maleje[10]. Mangusta pręgoszyja jest jednak gatunkiem elastycznym i toleruje stosunkowo wysoki stopień zakłóceń[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.