Magik (raper)

Magik, również MC Mag Magnum^{[potrzebny przypis]}, Mag Magik I, Psychotata, Neo, Zmazik, właśc. Piotr Łuszcz (ur. 18 marca 1978 w Jeleniej Górze, zm. 26 grudnia 2000 w Katowicach^[3]) – polski raper i producent muzyczny.

Magik

Mural z wizerunkiem Magika w przejściu podziemnym pod al. W. Roździeńskiego w Katowicach
Imię i nazwisko	Piotr Łuszcz
Pseudonim	Magik[1], Mag Magik I[1], Psychotata[1], Neo[1], Zmazik[1]
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1978 Jelenia Góra
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 2000 Katowice
Przyczyna śmierci	samobójstwo poprzez skok z 9 piętra
Gatunki	hip-hop[2], Hardcore psycho rap
Zawód	raper
Aktywność	1992–2000
Wydawnictwo	S.P. Records, Gigant Records
Powiązania	Michał Marten Marcin Marten Wojciech Alszer Sebastian Salbert Piotr Gutkowski Filip Łuszcz
Zespoły
Kaliber 44 (1993–1998) Paktofonika (1998–2000)

W latach 1993–1998 członek zespołu Kaliber 44, a od 1998 do swojej śmierci członek zespołu Paktofonika, którego był współzałożycielem. Z grupą Kaliber 44 był trzykrotnie nominowany do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w trzech kategoriach.

W 2000 roku popełnił samobójstwo, skacząc z okna na dziewiątym piętrze bloku. Pośmiertnie nagrodzony, w 2001, nagrodą Fryderyka za album Kinematografia grupy Paktofonika w kategorii Album Roku – Hip-Hop. Był także członkiem stowarzyszenia PROPS Entertainment zrzeszającego artystów z Europy i Stanów Zjednoczonych^[4].

W 2011 został sklasyfikowany na ósmym miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu „Machina”^[5]. W 2012 znalazł się na 11. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys^[6].

Życiorys

Rodzina i edukacja

Urodził się 18 marca 1978 w Jeleniej Górze w rodzinie robotniczej. Jego ojciec pracował w hucie, a matka była sprzątaczką^[7][8]. Kiedy miał trzy lata, przeprowadził się z matką i siostrą na Górny Śląsk^[9]. Hip-hopem zainteresował się w 1991, będąc uczniem siódmej klasy szkoły podstawowej^[10]. Początkowo rapował na podwórku i pobliskim boisku z Abradabem^[7][10]. Zgodnie ze słowami jego matki, Łuszcz w okresie nauki w szkole podstawowej często oglądał kanał muzyczny MTV oraz interesował się głównie twórczością czarnoskórych wykonawców i amerykańskim hip-hopem^[11]. Rodzice, zauważywszy pasję syna, kupili mu komputer Commodore 64, na którym tworzył muzykę^[11]. Podkłady do swoich tekstów tworzył również na komputerze domowym Amiga 500^[7][10].

Ukończył Technikum Elektromechaniczne w Zespole Szkół Technicznych im. gen. Sylwestra Kaliskiego w Katowicach^[12]. Po zakończeniu nauki w technikum wielokrotnie podejmował prace dorywcze, nie był jednak w stanie sprostać rygorowi pracy zawodowej i poświęcił się muzyce^[13].

Kaliber 44 (1993–1998)

Osobny artykuł: Kaliber 44.

W 1992 nawiązał współpracę z raperem Jajonaszem, z którym założył grupę Young Rappers^[10]. W 1993 dołączył do grupy Kaliber 44, powstałej z inicjatywy Michała Martena i Marcina Martena^[14]. Zespół zadebiutował w 1996 utworem „Magia i miecz”, który ukazał się na kompilacji pt. S.P. wydanej nakładem wytwórni muzycznej S.P. Records^[10]. W tym samym roku, nakładem S.P. Records, ukazał się pierwszy album grupy pt. Księga Tajemnicza. Prolog^[15], który cieszył się dużą popularnością i uznaniem wśród krytyków, jak i fanów, sprzedając się w nakładzie 200 tys. egzemplarzy, co stanowi drugi najlepiej sprzedający się album hip-hopowy w Polsce^[10]. W ramach promocji albumu zostały zrealizowane teledyski do utworów: Magia i miecz oraz Plus i minus, którego treść dotyczyła obaw Łuszcza przed zarażeniem wirusem HIV^[7]. Członkowie grupy wykonywaną muzykę określili jako hardcore psycho rap^[7][16]. W listopadzie 1997 na kompilacji Hip-Hopla został opublikowany utwór „A może tak, a może nie”, który był zapowiedzią drugiego albumu grupy^[10]. W 1998 roku ukazał się odmienny stylistycznie w stosunku do debiutanckiego album pt. W 63 minuty dookoła świata, promowany utworem „Film”, do którego został zrealizowany teledysk. Drugi album grupy również cieszył się powodzeniem, uzyskał on status złotej płyty^[17]. W tym samym roku, w wyniku nieporozumień na tle artystycznym z pozostałymi członkami grupy, Łuszcz odszedł z grupy Kaliber 44^[10]. Gustaw Szepke, współwłaściciel wydawnictwa Gigant Records, jako przyczynę konfliktu w grupie wskazał zazdrość braci Martenów o umiejętność szybkiego wymyślania zwrotek przez Łuszcza^[1].

Paktofonika (1998–2000)

Osobny artykuł: Paktofonika.

Na początku 1998 w katowickim „Mega Clubie” poznał Sebastiana „Rahima” Salberta, z którym kilka tygodni później założyli zespół Paktofonika z Wojciechem „Fokusem” Alszerem^{[7][18][19][20]}. W październiku 1998 kolektyw napisał pierwsze wspólne piosenki: „Priorytety”, „Ja to ja” i „Gdyby”, a wiosną 2000 podpisał kontrakt płytowy z wytwórnią Gigant Records. Łuszcz następnie wyjechał z Fokusem i Rahimem do Witten, gdzie nagrali utwór „2 kilo” z niemieckimi artystami. Nagrali również freestyle’e, w których uczestniczyli Magik, Fokus, Kams i L.O. 18 grudnia 2000 wydali album pt. Kinematografia, zawierający 16 utworów^[7]. W pochodzącym z albumu utworze „Jestem Bogiem” wykorzystano fragment wulgarnej wypowiedzi telefonicznej anonimowej osoby, która pojawiła się w audycji na żywo w Radiu Maryja, znanej jako Trzy słowa do ojca prowadzącego.

Pomimo sukcesów dochodziło do konfliktów na tle artystycznym pomiędzy Łuszczem a Alszerem^[1].

Śmierć Magika

Fragment nagrobka Piotra Magika Łuszcza na cmentarzu przy ul. Leopolda w Katowicach-Bogucicach

Grób Piotra Magika Łuszcza na cmentarzu przy ul. Leopolda w Katowicach-Bogucicach

26 grudnia 2000^[21], osiem dni po premierze płyty Kinematografia, rankiem o godz. 6:15 Łuszcz wyskoczył z dziewiątego piętra przez okno swojego mieszkania w Katowicach-Bogucicach^[22]. W stanie ciężkim został przetransportowany do szpitala, gdzie ok. godz. 6:45 zmarł^[7]. Domniemaną przesłanką jego działania, zasugerowaną przez „Rahima”^[20], była próba uniknięcia zasadniczej służby wojskowej poprzez symulowanie złego stanu zdrowia psychicznego, które w konsekwencji doprowadziło do rzeczywistego uszczerbku na zdrowiu^[8]. Rahim w wywiadach podawał także opcję, że Magik popełnił samobójstwo, ponieważ cierpiał na depresję maniakalną^[23][24].

Po śmierci Magika niektórzy słuchacze uznali utwór „Plus i minus” Kalibra 44 za zapowiedź późniejszego samobójstwa Łuszcza, a niektórzy doszukiwali się nawet ukrytego znaczenia piosenki, puszczając utwór od tyłu^[25].

Teksty

Był autorem i współautorem kilkudziesięciu tekstów na potrzeby grup Paktofonika i Kaliber 44^[26]. Napisał m.in. utwory „Plus i minus” oraz „Usłysz mój głos”, które również wyprodukował^[26]. Ponadto był autorem tekstów do utworów „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Psychoza”, opublikowanych na albumie Księga Tajemnicza. Prolog Kaliber 44^[26]. Jako producent przy nagraniach grupy współpracował z raperem Jajonaszem, z którym zrealizował m.in. utwory „Bierz mój miecz i masz” i „Do boju Zakon Marii”^[26].

Łuszcz, jak i pozostali członkowie grupy Kaliber 44, zażywał marihuanę, która miała bezpośredni wpływ na zawartość debiutanckiego albumu grupy^[27]. Utwory „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Do boju zakon marii” traktują o stanie odurzenia.

Kaliber 44 pozostaje jedynym zespołem, który spodobał się nobliście literatury: Czesławowi Miłoszowi. Podczas podróży z Wisławą Szymborską, analizował utwór Kalibra o nazwie Film^[28].

Na debiutancki album grupy Paktofonika pt. Kinematografia był współautorem tekstów do utworów: „Rób co chcesz”, „Lepiej być nie może”, „Jestem Bogiem”, „Nie ma mnie dla nikogo”, „Chwile ulotne”, „ToNieMY”, „Ja to ja”, „Gdyby…” i „Priorytety”, poza tym samodzielnie napisał utwory: „Nowiny” i „Wc [Sot]”^[29][12].

Spuścizna

W 2002 ukazał się album Paktofoniki pt. Archiwum kinematografii, na którym zostały opublikowane m.in. nagrania z udziałem Łuszcza, które nie ukazały się na albumie Kinematografia^[30][31]. 21 marca 2003 w katowickim Spodku odbył się pożegnalny koncert zespołu, po którym jego członkowie Fokus i Rahim ogłosili rozwiązanie grupy^[7][32]. Gustaw, właściciel wytwórni muzycznej Gigant Records, opisał rapera jako człowieka, który bez przerwy zajmował się muzyką i nie umiał oddzielić sztuki od rzeczywistości^[33].

O ostatnich dwóch latach życia Łuszcza i zespole Paktofonika opowiada fabularyzowany film Leszka Dawida Jesteś Bogiem (2012)^[34][35][36] ze scenariuszem autorstwa Macieja Pisuka, który to ukazał się 16 grudnia 2008 nakładem oficyny Krytyka Polityczna w książce pt. Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej (ISBN 978-83-61006-49-7)^[37][38]. W tym samym roku do sprzedaży trafiła biografia Paktofoniki pt. Jesteś Bogiem. Historia Paktofoniki (ISBN 978-83-62467-78-5) autorstwa Macieja Pisuka^[39].

Życie prywatne

Mieszkał w Katowicach w dzielnicy Bogucice^[7]. Miał żonę Justynę, którą poznał w 1993 na koncercie rockowym w Mega Clubie w Katowicach^[7][1][13]. Urodził mu się syn Filip^[7], który również został raperem, posługującym się pseudonimami Fejz oraz Fejzjestm^[40].

Dyskografia

Zobacz więcej w artykule Kaliber 44, w sekcji Dyskografia.

Zobacz więcej w artykule Paktofonika, w sekcji Dyskografia.

Kaliber 44 Usłysz nasze demo (1994, demo, wydanie własne) Demo 1995r. (1995, demo, wydanie własne) Księga Tajemnicza. Prolog (1996, S.P. Records, album)[26] Magia i miecz (1996, S.P. Records, singel)[41] W 63 minuty dookoła świata (1998, S.P. Records, album)[42] Film (1998, S.P. Records, singel)[43]

Paktofonika Kinematografia (2000, Gigant Records, album)[29] Jestem Bogiem (2001, Gigant Records, EP)[44] Archiwum kinematografii (2002, Gigant Records, album)[45]

Kompilacje różnych wykonawców S.P. (Kaliber 44 – „Do boju zakon marii”, 1996, S.P. Records)[46] Hip-Hopla (Kaliber 44 – „A może tak, a może nie”, 1997, S.P. Records)[47] Usta miasta kast (Magik – „A robi się to tak…”, 2000, Gigant Records)[48]

Teledyski

Zobacz więcej w artykule Kaliber 44, w sekcji Teledyski.

• Do utworu „Plus i minus” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)
• Do utworu „Magia i miecz” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996)

Nagrody i wyróżnienia

• 1996: Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album roku – muzyka alternatywna za album Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44^[49].
• 1996: Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Fonograficzny debiut roku – Kaliber 44^[49]
• 1998: Nominacja do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii album Album Roku – Rap / Hip-Hop za album W 63 minuty dookoła świata – Kaliber 44^[50].
• 2001: Nagroda polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk w kategorii Album Roku – Hip-Hop za album Kinematografia – Paktofonika^[51].
• 2002: Magazynek, nagroda muzyczna polskiej sceny hiphopowej za całokształt osiągnięć (wraz z grupą Paktofonika)^[32].
• 2023: Popkiller - Śląski raper 30-lecia^{[potrzebny przypis]}.

Filmografia

• „Kielce – Czyli Polski Bronx” (1995, film dokumentalny, reżyseria: Bogna Świątkowska, Marek Lamprecht)^[52][a]
• „Paktofonika. Hip-Hopowa podróż do przeszłości” (2009, reportaż, scenariusz i reżyseria: Marta Dzido, Piotr Śliwowski; wypowiedź archiwalna)^[b]

Uwagi

1. Podany rok 1995 odnosi się do okresu produkcji filmu. Oficjalna premiera obrazu powstałego na rzecz Telewizji Polskiej nigdy się nie odbyła. Projekt został odrzucony ze względu na liczne wulgaryzmy. W 2011 roku produkcja po wcześniejszym dopracowaniu technicznym przez Marka Lamprechta została upubliczniona w Internecie. Odbyło się tego jednak bez wiedzy jego autorów.
2. Produkcja na rzecz TVP Kultura. Współtwórcy: Paweł Matula: montaż, Paweł Majak: zdjęcia, Jacek Gołąb: dźwięk, Piotr Gburek: światło, Łukasz Borzęcki: producent.