Maciej Maleńczuk

Mirosław Maciej Maleńczuk^[1][2][3] (ur. 14 sierpnia 1961^[4] w Wojcieszowie^[5]) – polski wokalista i gitarzysta rockowy, poeta, a także osobowość telewizyjna. We wczesnej fazie swojej twórczości określany mianem „barda Krakowa”^[6]. Uważany za jednego z najbardziej awangardowych i kontrowersyjnych polskich artystów muzycznych^[7][8][9].

Maciej Maleńczuk

Maciej Maleńczuk, „Jazz for Idiots” w Bielsku-Białej (2016)
Imię i nazwisko	Mirosław Maciej Maleńczuk
Data i miejsce urodzenia	14 sierpnia 1961 Wojcieszów
Instrumenty	gitara, banjo, saksofon, EWI
Typ głosu	baryton
Gatunki	pop, rock
Zawód	muzyk, poeta
Aktywność	od 1983
Wydawnictwo	QM Music, Warner Music Poland, Polskie Radio, Sony Music Entertainment Poland
Powiązania	Wojciech Waglewski, Abradab, Fisz, Emade, Sentino, Młody Klakson
Zespoły
Püdelsi, Homo Twist, Psychodancing
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Uczęszczał do kilku szkół podstawowych, następnie do szkoły zawodowej, a później do liceum zawodowego (specjalność obróbka skrawaniem), którego nie ukończył. Jego oficjalny zawód to „ślusarz-spawacz”^[10]. W 1981 skazany został na dwa lata więzienia za odmowę odbycia służby wojskowej^[11]. Karę odbywał w Gdańsku i Stargardzie^[12][13]. Po wyjściu na wolność zaczął grać na gitarze i komponować piosenki, początkowo utrzymane w stylistyce bluesowej^[14]. Przez osiem lat występował jako muzyk uliczny, m.in. w Krakowie i Warszawie^[14].

Maleńczuk i Adam „Nergal” Darski na planie teledysku do utworu „Lucifer” zespołu Behemoth (2011)

W 1986 na zaproszenie Andrzeja „Pudla” Bieniasza trafił do zespołu Püdelsi, którego wokalistą i frontmanem był z przerwami do sierpnia 2005^[15]. Nagrali razem pięć płyt^[16]. W 1993 założył grupę Homo Twist, a w następnym roku wydał pierwszą płytę zespołu.

W 1989 rozpoczął karierę solową wydaniem albumu pt. Historia obyczaju. Nieregularnie publikował swoje wiersze, które często są także tekstami jego piosenek. Publikował m.in. w „Brulionie”. Jest autorem poematu Chamstwo w państwie, wydanego w postaci książkowej w 2003 przez Wydawnictwo Literackie z Krakowa. Książka otrzymała laur Śląskiego Wawrzynu Literackiego. W 2004 był jednym z jurorów w trzeciej edycji programu rozrywkowego Polsatu Idol. 13 marca 2004 w chorzowskim Teatrze Rozrywki odbyła się premiera przedstawienia Bal u Wolanda na podstawie powieści Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata z Maleńczukiem w roli Wolanda. Był on również autorem utworów muzycznych wykonywanych w spektaklu^[17].

12 czerwca 2009 otrzymał nagrodę im. Karola Musioła w konkursie Premiery na 46. KFPP w Opolu. W tym samym roku wystąpił gościnnie na albumie zespołu WU-HAE pt. Opera Nowohucka^[18][19]. W 2010 wziął udział w serii koncertów pod wspólną nazwą Męskie Granie^[7].

25 maja 2011 na uroczystości w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został odznaczony przez ministra Bogdana Zdrojewskiego Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[20].

W marcu 2014 podczas kryzysu krymskiego opublikował utwór „Vladimir ”nawiązujący do aktualnych wydarzeń^[21]. W 2015 została opublikowana książka pt. Ćpałem, chlałem i przetrwałem, będącą wywiadem rzeką Maleńczuka z Barbarą Burdzy^[22]. Druga część wywiadu, zatytułowana Chamstwo w państwie, ukazała się w 2016^[23].

W grudniu 2021 roku został prawomocnie skazany na karę grzywny oraz zadośćuczynienia za uderzenie w twarz działacza pro-life^[24][25][26].

Życie prywatne

Zadeklarował, że jest pochodzenia ukraińskiego, co wynika z jego nazwiska^[27]. Ojciec był po wojnie repatriowany z Ukrainy.

Mieszkał w Jodłowej^[28], ale wrócił do Krakowa. Z żoną Ewą, graficzką^[29], ma trzy córki: Irmę, Ritę i Elmę^[9]. Ma również córkę Zuzannę z wcześniejszego związku^[30], jednak utrzymuje z nią sporadyczny kontakt^[9].

Jest kibicem krakowskiego klubu sportowego Cracovia (sekcji piłkarskiej i hokejowej). W 2004 napisał i nagrał „Hymn Cracovii”, który intonowany jest przed każdym spotkaniem piłkarskim klubu^[31][32][33].

W kwestiach politycznych deklaruje się przeciwnikiem Prawa i Sprawiedliwości i Jarosława Kaczyńskiego. Krytykuje m.in. reformę sądownictwa w Polsce, będącą jego zdaniem zagrożeniem dla demokracji^[34][35].

Dyskografia

Zobacz więcej w artykule Homo Twist, w sekcji Dyskografia.

Zobacz więcej w artykule Yugopolis, w sekcji Dyskografia.

Albumy solowe

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Certyfikat
		POL
Historia obyczaju	Data: 1989 Wydawca: brak	–
Pod Papugami	Data: 1989 Wydawca: MC Fala	–
Piosenki z ulicy	Data: 1991 Wydawca: MC ADA	–
Pan Maleńczuk	Data: 1 stycznia 1998 Wydawca: Music Corner Records	–
Ande La More	Data: 25 lutego 2002 Wydawca: Noff Records	–
Proste historie	Data: 4 kwietnia 2005[36] Wydawca: Warner Music Poland	5[37]
Cantigas de Santa Maria	Data: 25 września 2006[38] Wydawca: Warner Music Poland	16[39]	POL: złota płyta[40]
Psychodancing	Data: 3 listopada 2008[8] Wydawca: Warner Music Poland	3[41]	POL: platynowa płyta[42]
Psychodancing 2	Data: 2 listopada 2009[43] Wydawca: Warner Music Poland	3[44]	POL: platynowa płyta[45]
Wysocki Maleńczuka	Data: 4 maja 2011[46] Wydawca: Warner Music Poland	3[47]	POL: platynowa płyta[48]
Psychocountry	Data: 28 maja 2012[49] Wydawca: Warner Music Poland	2[50]	POL: złota płyta[51]
Tęczowa swasta	Data: 18 listopada 2014[52] Wydawca: Sony Music	12[53]	POL: złota płyta[54]
Jazz for Idiots	Data: 1 kwietnia 2016[55] Wydawca: Sony Music	5[56]	POL: platynowa płyta[57]
Maleńczuk gra Młynarskiego	Data: 13 października 2017[58] Wydawca: Sony Music	1[59]	POL: platynowa płyta[57]
The Ant	Data: 5 października 2018[60] Wydawca: Sony Music	44[61]
Klauzula sumienia	Data: 2 października 2020 Wydawca: Agora SA	8[62]
„–” album nie był notowany.

Kompilacje

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Certyfikat
		POL
Złota kolekcja: Pan Maleńczuk	Data: 13 listopada 2006[63] Wydawca: Pomaton EMI	67[a][64]	POL: złota płyta[65]

Albumy koncertowe

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Certyfikat
		POL
Psychodancing: Live	Data: 28 czerwca 2010[66] Wydawca: Warner Music Poland	2[67]	POL: platynowa płyta[48]
Koncerty w Trójce vol. 01 – Maciej Maleńczuk	Data: 25 marca 2013[68] Wydawca: Polskie Radio	–
„–” album nie był notowany.

Duety

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście	Certyfikat
		POL
Koledzy (oraz Wojciech Waglewski)	Data: 7 maja 2007 Wydawca: Agora SA	96[b][69]	POL: platynowa płyta[70]
Starsi panowie (oraz Paweł Kukiz)	Data: 7 maja 2010[71] Wydawca: QM Music	3[72]	POL: złota płyta[65]
Mezalianse (oraz Justyna Steczkowska)	Data: 21 lutego 2011[73] Wydawca: QM Music	12[74]

Single

Tytuł	Rok	Pozycja na liście		Album
		LP3 [75]	SLiP [76]
„Kos i Mos”[77]	2002	43	–	Ande La More
„Miłość”[78]		47	–
„Święto kobiet”[78]	2005	–	–	Proste historie
„Edek leszczyk”[78]		–	–
„Koledzy” (oraz Wojciech Waglewski)[78]	2007	15	–	Koledzy
„Biust” (oraz Wojciech Waglewski)[78]		7	–
Hasiok – „Synu” (gościnnie: Maciej Maleńczuk)[79]	2009	–	–	Znak niepokoju
Dawidzior HTA – „To ty powiedz mi” (gościnnie: Maciej Maleńczuk i Nizioł)[80]	2014	–	–	Nowe życie
Yugopolis – „Sługi za szlugi” (oraz Maciej Maleńczuk)[81]		4	1	The Best of Yugopolis
„–” singel nie był notowany.

Inne notowane utwory

Tytuł	Rok	Pozycja na liście		Album
		LP3 [75]	SLiP [76]
Rei Ceballo – „Ach, proszę Pani” (oraz Maciej Maleńczuk)	2000	23	–	Perro Volando
Anna Maria Jopek – „Henry Lee” (oraz Maciej Maleńczuk)	2003	–	8	W moich ramionach
Yugopolis – „Gdzie są przyjaciele moi?” (oraz Maciej Maleńczuk)	2007	6	10	Słoneczna strona miasta
„Niewiele ci mogę dać (Na próżno wypłakujesz oczy)”	2009	–	20	–
„Andromantyzm”		42	–	Psychodancing
„Czarna Mańka”		28	–	–
„Jak to dziewczyna”		40	–	Psychodancing 2
„Wszyscy muzycy to wojownicy” (oraz Wojciech Waglewski i Abradab)	2010	2	–	Wszyscy muzycy to wojownicy
Yugopolis – „Ostatnia nocka” (oraz Maciej Maleńczuk)	2011	1	1	Yugopolis 2
„Sprzedaj mnie faktowi”	2012	8	27	Psychocountry
„Highwayman” (oraz John Porter, Adam „Nergal” Darski, Gienek Loska)		43	–
„–” utwór nie był notowany.

Inne

Album	Rok	Uwagi	Źródło
Püdelsi – Bela Pupa	1988	członek zespołu	[78]
Püdelsi – Viribus Unitis	1996	członek zespołu	[82]
Voo Voo – Flota zjednoczonych sił	1997	gościnnie śpiew w utworach „Co robią moje nogi” i „Wizyta II”	[83]
Püdelsi – Narodziny Zbigniewa: Püdelsi grają Düpą		członek zespołu	[84]
Master of Celebration – Polish Artists Present Depeche Mode’s Songs	1999	utwór „Master & Servant” (z Robertem Tutą)	[78]
Püdelsi – Psychopop		członek zespołu	[85]
Rei Ceballo – Perro Volando	2001	gościnnie śpiew w utworach „Ach proszę Pani” i „Święto kobiet”	[78]
Nick Cave i przyjaciele – W moich ramionach		gościnnie śpiew w utworach „Henry Lee” (z Anną Marią Jopek) i „Tam, gdzie rosną dzikie róże” (z Anną Marią Jopek)
Vera Bila, Kale – Rovana	2002	gościnnie śpiew w utworze „Świat zza krat” (z Verą Bilą)
Püdelsi – Wolność słowa	2003	członek zespołu	[86]
Nakręceni, czyli szołbiznes po polsku		utwory „Showbusiness gnoi ludzi” i „Jeżdżę po karierę...”	[78]
Püdelsi – Jasna strona – Legendarni Pudelsi 1986–2004	2004	członek zespołu	[87]
Honor jest wasz Solidarni	2005	utwór „Więzienne tango”	[78]
Yugopolis – Słoneczna strona miasta	2007	śpiew w utworach „Gdzie są przyjaciele moi?” i „Czas weźmie i Was”
Małgorzata Krzysica – A jednak miłość		gościnnie śpiew w utworze „Tango Notturno” (z Małgorzatą Krzysicą)
Big Cyc – Szambo i perfumeria	2008	gościnnie śpiew w utworze „Teczka”	[88]
Behemoth – Evangelion	2009	gościnnie śpiew w utworze „Lucifer”	[89]
Hasiok – Znak niepokoju		gościnnie śpiew w utworze „Synu”	[90]
WU-HAE – Opera Nowohucka		gościnnie śpiew w utworze „Sępy abstrakcji”	[78]
Breakout Festiwal 2007 – Wysłuchaj mojej pieśni Panie		utwory „Nocą puka ktoś”, „Dzisiejszej nocy” i „Oni zaraz przyjdą tu”
Jest dobrze... piosenki niedokończone		utwory „Czarna Mańka” i „Życie jest piękne”
Made in Poland – Future Time		gościnnie gitara w utworze „Anałonce ciebie wołam”	[91]
Voo Voo – Wszyscy muzycy to wojownicy	2010	śpiew w utworze „Wszyscy muzycy to wojownicy”	[92]
Gienek Loska Band – Hazardzista	2011	gościnnie śpiew w utworze „Can’t Judge Book”	[93]
Max Klezmer Band – Hush, hush	2012	śpiew w utworach „Papirosn” oraz „Klezmer Medley”	[94]
Marek Jackowski – Marek Jackowski	2013	gościnnie śpiew i saksofon w utworze „Miasto wzywa”	[95]
Dawidzior – Nowe życie	2014	gościnnie śpiew w utworze „To ty, powiedz mi”	[96]

Teledyski

Tytuł	Rok	Reżyseria	Album	Źródło
„Dzień kobiet”	2005	Paweł Bogocz	Proste historie	[97]
„Edek Leszczyk”		–		[98]
„Santa Maria Loei”	2007	–	Cantigas de Santa Maria	[99]
„Bo Bóg dokopie” (oraz Wojciech Waglewski)		Yach Paszkiewicz	Koledzy	[100]
„Biust” (oraz Wojciech Waglewski)				[101]
„Koledzy” (oraz Wojciech Waglewski)				[102]
„Komu dzwonią” (oraz Wojciech Waglewski)				[103]
„Andromantyzm”	2009	–	Psychodancing	[104]
„Barman”		–		[105]
„Przy kościele” (gościnnie: Paulina Lenda)		–	Psychodancing 2	[106]
„Nie mogę Ci wiele dać”	2011	–		[107]
„Ten, co wcześniej z Tobą był”		Filip Wendland	Wysocki Maleńczuka	[108]
„Sprzedaj mnie faktowi”	2012	Paweł Bogocz	Psychocountry	[109]
„Oli, Ola”				[110]
„Vladimir”	2014	–	Tęczowa swasta	[111]
„Tęczowa swasta”		Wiktor Napierała, Kamil Krotofil		[112]
„Cygańska dusza”				[113]
Inne
Yugopolis – „Gdzie są przyjaciele moi?” (oraz Maciej Maleńczuk)	2008	–	Słoneczna strona miasta	[114]
Hasiok – „Synu” (gościnnie: Maciej Maleńczuk)	2009	–	Znak niepokoju	[115]
WU-HAE – „Sępy abstrakcji” (gościnnie: Maciej Maleńczuk)		–	Opera Nowohucka	[116]
Yugopolis – „Ostatnia nocka” (oraz Maciej Maleńczuk)	2011	Filip Wendland	Yugopolis 2	[117]
Behemoth – „Lucifer” (gościnnie: Maciej Maleńczuk)		Dariusz Szermanowicz, Łukasz Tunikowski, Grupa 13	Evangelion	[118]
Yugopolis – „Sługi za szlugi” (oraz Maciej Maleńczuk)	2014	Rymwid Błaszczak	The Best of Yugopolis	[119]
Dawidzior HTA – „To ty powiedz mi” (gościnnie: Maciej Maleńczuk i Nizioł)		9 Liter Filmy	Nowe życie	[120]

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Nagroda	Uwagi
1996	Wokalista roku	Fryderyk	Nominacja[121]
	Autor roku		Nominacja[121]
1997	Autor roku		Nominacja[122]
1998	Najlepszy album piosenka poetycka (Pan Maleńczuk)		Nagroda[123]
2003	Najlepszy wokalista		Nominacja[124]
2006	Najlepsza oprawa graficzna (Cantigas de Santa Maria)		Nominacja[125]
	Album roku piosenka poetycka (Cantigas de Santa Maria)		Nominacja[125]
	Wokalista roku		Nagroda[125]
2008	Autor roku		Nominacja[126]
	Wokalista roku		Nominacja[126]
	Album roku pop (Maleńczuk/Waglewski – Koledzy)		Nominacja[126]
	Teledysk roku (Maleńczuk/Waglewski – „Koledzy”)		Nominacja[126]
2009	Wokalista roku		Nominacja[127]
2010	Autor roku		Nominacja[128]
	Wokalista roku		Nominacja[128]
	Autor roku pop (Psychodancing 2)		Nominacja[128]
2012	Album roku pop (Wysocki Maleńczuka)		Nominacja[129]
2020	Polskie album roku (Klauzula sumienia)	Teraz Rock	8. miejsce[130]

Filmografia

• 1987: Śmierć Johna L. (reżyseria: Tomasz Zygadło, jako bluesman-żebrak, w napisach końcowych podpisany jako Mirosław Mileńczuk)^[131]
• 1997: Sposób na Moravię (etiuda szkolna)^[131]
• 1998: Małżowina (reżyseria: Wojciech Smarzowski, jako „Nowy”)^[131]
• 2001: Mama, tata (etiuda szkolna)^[131]
• 2004: Ono (reżyseria: Małgorzata Szumowska, jako mężczyzna w klubie)^[131]
• 2009: Hel (reżyseria: Kinga Dębska, jako pacjent Mirek)^[131]
• 2012: Reguły gry (odc. 11, jako mężczyzna podobny do Maleńczuka)^[131]
• 2012: Na dobre i na złe (reżyseria: Jerzy Sztwiertnia, odc. 473, jako Mariusz „Klaus” Marciniak)^[131]
• 2016: Vaiana: Skarb oceanu (polski dubbing; reżyseria: Wojciech Paszkowski, jako Tamatoa)^[132]
• 2018: Piotrek the 13th III. dziecku rozmaryn (reżyseria: Piotr Matwiejczyk, jako wróżbita Maciej)^[131]
• 2019: Solid Gold (reżyseria: Jacek Bromski, jako Konarski)^[131]
• 2023: serial Absolutni debiutanci (odc. 3, 4, 5; jako właściciel kempingu)^[133]

Gry komputerowe

• Mass Effect 2 (2010, BioWare, jako kapitan Armado Bailey)^[134]
• Test Drive Unlimited 2 (2011, Eden Games, jako Todd Bishop)^[135]

Uwagi

1. Zestawienie miesięczne za styczeń 2007. Lista bestsellerów przygotowywana na podstawie danych pochodzących z firm fonograficznych, opracowana przez ZPAV.
2. Zestawienie miesięczne za czerwiec 2010. Lista bestsellerów przygotowywana na podstawie danych pochodzących z firm fonograficznych, opracowana przez ZPAV.