Małgorzata Braunek

Małgorzata Krystyna Braunek (ur. 30 stycznia 1947 w Szamotułach, zm. 23 czerwca 2014 w Warszawie) – polska aktorka filmowa i teatralna, w latach 1971–1974 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie, laureatka Polskiej Nagrody Filmowej (Orła) za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą w filmie Tulipany (2004); nauczycielka zen.

Małgorzata Braunek

Małgorzata Braunek (2012)
Data i miejsce urodzenia	30 stycznia 1947 Szamotuły
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 2014 Warszawa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Andrzej Krajewski
Lata aktywności	1967–2014
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Urodziła się w Szamotułach, jako córka oficera kawalerii i rotmistrza Wojska Polskiego II RP Władysława Alojzego Braunka (1902^[1]−1963) i jego żony Anny Ruty z domu Beni (1911−2000)^[2]. Została wychowana w tradycji luterańskiej, z którą związana była jej matka, podczas gdy ojciec był katolikiem. Od dziewiątego do piętnastego roku życia trenowała pływanie^[3].

W 1966 ukończyła naukę w XVIII Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, po czym do 1969 studiowała na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, której jednak nie ukończyła z powodu rozpoczęcia kariery filmowej^[4].

W 1970 została wyróżniona jako Gwiazda Sezonu Filmowego. Zagrała w przeszło 20 filmach. Pierwszą ważną rolę zagrała w Polowaniu na muchy Andrzeja Wajdy. Największą popularność przyniosły jej główne role Oleńki Billewiczówny w Potopie Jerzego Hoffmana^[5] oraz Izabeli Łęckiej serialu telewizyjnym Lalka Ryszarda Bera. Pod koniec lat 70. przerwała karierę, by zająć się życiem rodzinnym i podróżami. W trakcie podróży po Azji zafascynowała się filozofią zen i buddyzmem.

Do aktorstwa wróciła w połowie lat 90., grając w trzech spektaklach Teatru Telewizji i w filmie Łukasza Wylężałka Darmozjad polski. Następnie zagrała, napisaną specjalnie dla niej przez Jacka Borcucha, rolę w filmie Tulipany (2004), za którą otrzymała Orła za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą oraz główną nagrodę za rolę drugoplanową na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Pod koniec życia występowała w serialu Dom nad rozlewiskiem i jego kilku kontynuacjach^[6].

Poza filmem grała na scenie Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1971–1974. W 2010 zagrała Elżbietę Vogler w spektaklu Krystiana Lupy pt. Persona. Ciało Simone w Teatrze Dramatycznym w Warszawie^[6].

Odznaczenia

25 marca 2014 została odznaczona złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis^[7]. Postanowieniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego z 10 kwietnia 2014 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i społecznej oraz za zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce^[8].

Życie prywatne

Grób Braunek na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (2017)

Była trzykrotnie zamężna: z aktorem Januszem Guttnerem, z reżyserem Andrzejem Żuławskim (rozwód w 1976), a do śmierci z pisarzem i buddystą Andrzejem Krajewskim. Była matką reżysera Xawerego Żuławskiego oraz aktorki Oriny Krajewskiej (ur. 1987)^[9].

Była buddystką, zwierzchnikiem Związku Buddyjskiego Kanzeon, 25 stycznia 2011 otrzymała tytuł rōshiego^[10] od rōshiego Dennisa Genpo Merzela. Wspierała ruch na rzecz praw człowieka w Chińskiej Republice Ludowej. Była także wegetarianką, wspierała akcje na rzecz praw zwierząt^[11]. Razem z Mają Ostaszewską i Ksawerym Jasieńskim w 2007 nagrała adaptację audio buddyjskich bajek zebranych przez Rafe Martina w zbiorze Głodna tygrysica (wyd. Wydawnictwo Elay, 2006)^[12].

Zmarła w Warszawie 23 czerwca 2014^[13][14][15]. Przyczyną śmierci był rak jajnika^[16]. W dniach 23−30 czerwca odbywały się buddyjskie uroczystości pogrzebowe^[17]. Została pochowana 5 lipca 2014 w grobie swojej matki na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 44a, grób 56)^[18]. Pogrzeb miał charakter świecki, lecz 6 lipca 2014 zostało odprawione nabożeństwo żałobne w luterańskim kościele Świętej Trójcy.

Filmografia

• 1967: Żywot Mateusza jako Anna
• 1967: Wycieczka w nieznane jako dziewczyna Roberta
• 1967: Skok jako Teresa
• 1968: Wniebowstąpienie jako Raisa Wołkowa-Goldstein
• 1968: Ruchome piaski jako Anka
• 1969: Polowanie na muchy jako Irena, kochanka Włodka
• 1970: Lokis: Rękopis profesora Wittembacha jako Julia Dowgiałło
• 1971: Trzecia część nocy jako Helena, żona Michała – Marta
• 1972: Diabeł jako narzeczona
• 1973–1974: Potop jako Oleńka Billewiczówna
• 1976: Wielki układ jako Marta Nowicka, żona Stefana
• 1977: Wejście w nurt jako Małgorzata, przyjaciółka Anny
• 1977: Lalka jako Izabela Łęcka
• 1997: 13 posterunek jako zgwałcona kobieta (odc. 1)
• 2004: Tulipany jako Marianna
• 2004: Glina jako malarka Tatiana Zubrzycka (odc. 7)
• 2004: Bulionerzy jako Marta Berger, matka Damiana (odc. 12)
• 2005: Pensjonat pod Różą jako Wiesława Pasternak
• 2005: Pełną parą jako Bogusia Lamarti
• 2007: Z Miłości jako Marta, matka Róży
• 2007: Ekipa jako siostra przełożona szarytek z Międzyborka (odc. 12)
• 2009: Dom nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
• 2010: Miłość nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
• 2011: Życie nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
• 2012: Nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty
• 2013–2014: Cisza nad rozlewiskiem jako Barbara Jabłonowska, matka Małgorzaty

Dubbing

• 2010: Alicja w Krainie Czarów