Małgorzata (imię)

Małgorzata – imię żeńskie pochodzenia greckiego.

Małgorzata

Płeć	żeńskie
Znaczenie
Słowo	gr. μαργαρίτης, sanskryt मञ्यरी
Znaczenie	„perła”[1], „pąk kwiatowy”, „kwiat”, „listowie”[2]
Alternatywne nazwy
Warianty obcojęzyczne	Margaret, Margarita, Маргарита itp.
Formy pochodne	Małgosia, Gosia
Pokrewne imiona	Greta, Ryta
Popularność	577 214 osób w Polsce (4. miejsce z imion żeńskich)[3]

Etymologia

Wywodzi się od łac. Margarita, które pochodziło od gr. μαργαρίτης margarites oznaczającego „perłę”, które ma źródło w formie derywowanej od sanskryckiego मञ्यरी mañjarī^[1] oznaczającego m.in. „perłę”, „pąk kwiatowy”, „kwiat”, „listowie (w formie ornamentu na budynku)”^[2].

Zdrobnienia powstałe od Margarity to Greta i Ryta.

Polska Małgorzata

Małgorzata – polska forma imienia powstała za sprawą dysymilacji r-r=ł-r: Malgorzatha (1468), wcześniej Margorzata (1438), Margorzatha (1438), (1333), (1341)^[4] (porównaj angielskie Margaret, Margo, węgierskie Margit, francuskie Marguerite, Margot czy niemieckie Margarete).

Przykładowy tekst z użyciem tego imienia w wersji z r zamiast ł, z 1407 roku: „Jaco Margorzatha Michalowich cony ne szaczowala ani mu sa ne sza szkoda stala”^[5], czy dwa wpisy (nr 163 z pierwszej połowy 1402 i nr 258 z przełomu 1402/1403):

163. Nota, quod Andreas de Satco[wo] ducit testes, primus Bogu[sz de] Carwowo, 2-us Bronisz [de] Blomino, 3-ius Micolay de Re[cowo] 4-us Woytek de ibidem, quintus Iacobus de Trzøszewo: O chtorø rolø zalowala Ma¦rgorzata namø, tey ya wsziwaiø^[a] wiszey trzech lat.

258. Nota, idem docet glotem, primus Racibor, sicut fuit, Andreas de Pomnianowo, sicut fuit, Adam Szolipesz, sicut fuit, Wøcenczi de Wrzbicza, Mroczek de ibidem:

Cszom vczinil Margorzacze, tom vczinil zaiey poczøtkem, kedi mø specza pchala^[6]

Popularność

Małgorzata w 2019 zajmowała 52. miejsce w grupie imion żeńskich nadawanych nowo narodzonym dzieciom^[7]. W całej populacji Polek Małgorzata zajmowała w 2020 roku 4. miejsce (585 892 osoby)^[8].

Wedle danych PESEL według stanu z 19 stycznia 2024 roku imię to nosi w Polsce 577 214 kobiet^[3].

Małgorzata imieniny obchodzi

• 12 stycznia, w dzień wspomnienia Małgorzaty Bourgeoys,
• 18 stycznia^[9], w dzień wspomnienia Małgorzaty Węgierskiej (Młodszej)^[10],
• 22 lutego^[9], w dzień wspomnienia Małgorzaty z Kortony,
• 25 marca, w dzień wspomnienia Małgorzaty Clitherow,
• 13 kwietnia^[9], w dzień wspomnienia bł. Małgorzaty z Città di Castello, zakonnicy (zm. 1320)^[10],
• 27 maja, w dzień wspomnienia Małgorzaty Pole, hrabiny Salisbury, męczennicy (zm. 1541),
• 20 czerwca, w dzień wspomnienia bł. Małgorzaty Ebner^[11],
• 20 lipca^[9], w dzień wspomnienia: Małgorzaty z Antiochii Pizydyjskiej (przez katolików), Małgorzaty z Leuven i Małgorzaty z Ypres^[10] (Małgorzata Antiocheńska wspominana jest przez grekokatolików 13 lipca),
• 27 sierpnia^[9], w dzień wspomnienia św. Małgorzaty bosonogiej (zm. 1395)^[12],
• 30 sierpnia, w dzień wspomnienia Małgorzaty Ward,
• 16 października, w dzień wspomnienia Małgorzaty Marii Alacoque od roku 1969 (w niektórych źródłach data ta jest podawana także jako 14 października^[10], a do roku 1969 był to 17 października^[9][10]),
• 2 listopada^[9], w dzień wspomnienia bł. Małgorzaty Lotaryńskiej^[10],
• 16 listopada, w dzień wspomnienia Małgorzaty Szkockiej (do reformy liturgicznej Soboru watykańskiego II był to dzień 10 czerwca).

"Skarbczyk imion" Donata Chruścickiego podaje także daty 25 lutego i 10 kwietnia^[9], niewykazujące związku z dniami wspomnień świętych, w które tradycyjnie obchodzone były imieniny.

Osoby o imieniu Małgorzata

Małgorzata Walezjuszka, La Reine Margot, Marguerite de Valois (1553–1615), królowa Francji i Nawarry

Władczynie

• Małgorzata I – władczyni Danii, Norwegii i Szwecji
• Małgorzata II – królowa Danii
• Małgorzata Burgundzka – królowa Nawarry i Francji
• Małgorzata Glücksburg – księżniczka Grecji i Danii
• Małgorzata Glücksburg – księżniczka Danii
• Małgorzata Hohenzollern-Sigmaringen – tytularna następczyni tronu Rumunii, córka króla Michała I
• Małgorzata z Nawarry – królowa Nawarry
• Małgorzata Tudor – królowa Szkocji
• Małgorzata Windsor – hrabina Snowdon
• Małgorzata Walezjuszka – królowa Francji i Nawarry

Pozostałe imienniczki

• Margaret Atwood – kanadyjska pisarka
• Małgorzata Andrzejewicz – polska piosenkarka
• Małgorzata Bartyzel – polska dziennikarka
• Margaret Berger – norweska piosenkarka
• Małgorzata Braszka – polska kostiumograf filmowa
• Małgorzata Braunek – polska aktorka
• Margaret Cavendish (księżna Newcastle) – brytyjska pisarka i filozof
• Margaret Drabble – angielska pisarka
• Marguerite Duras – francuska pisarka
• Małgorzata Dydek – polska koszykarka
• Margot Fonteyn – angielska tancerka
• Małgorzata Foremniak – polska aktorka
• Margaret Fuller – amerykańska dziennikarka
• Małgorzata Glinka-Mogentale – polska siatkarka
• Małgorzata Gosiewska – polska polityczka
• Małgorzata Golińska – poseł na Sejm RP
• Maggie Grace – amerykańska aktorka
• Małgorzata Grela – polska śpiewaczka operowa
• Małgorzata Hołub – polska lekkoatletka, sprinterka
• Małgorzata „Margaret” Jamroży – polska piosenkarka
• Małgorzata Kenneth – królowa Szkocji
• Małgorzata Kidawa-Błońska – polska polityczka, posłanka na Sejm, rzecznik prasowy rządu RP
• Małgorzata Kosik – polska aktorka, modelka, piosenkarka
• Małgorzata Kościelniak – polska dziennikarka
• Margareta Kozuch – niemiecka siatkarka
• Małgorzata Kożuchowska – polska aktorka
• Małgorzata Markiewicz – polska wokalistka
• Margaret Mead – amerykańska socjolog
• Margaret Mitchell – amerykańska pisarka
• Małgorzata Musierowicz – polska pisarka
• Małgorzata Niemczyk – była polska siatkarka
• Małgorzata Niemirska – polska aktorka
• Małgorzata Niezabitowska – prawniczka i dziennikarka, rzeczniczka rządu Tadeusza Mazowieckiego
• Małgorzata Olejnik – polska aktorka
• Margaret Osborne DuPont – amerykańska tenisistka
• Małgorzata Ostrowska – polska piosenkarka
• Małgorzata Ostrowska-Królikowska – polska aktorka
• Małgorzata Paprocka – polska urzędniczka i prawnik
• Małgorzata Karolina Piekarska – polska dziennikarka i pisarka
• Małgorzata Pieńkowska – polska aktorka
• Małgorzata Prokopiuk-Kępka – polska dziennikarka
• Margot Robbie – australijska aktorka
• Małgorzata Rozenek – polska prezenterka telewizyjna
• Małgorzata Rożniatowska – polska aktorka
• Małgorzata Ruchała – polska biegaczka narciarska, biathlonistka i trenerka
• Małgorzata Sadowska – polska aktorka
• Małgorzata Sadurska – polska polityczka
• Margit Sandemo – norweska pisarka
• Margaret Smith Court – australijska tenisistka
• Maggie Smith – brytyjska aktorka
• Małgorzata Socha – polska aktorka
• Małgorzata Stryjska – polska polityczka
• Margaret Thatcher – angielska polityczka
• Małgorzata „Lanberry” Uściłowska – polska piosenkarka
• Marguerite Yourcenar – francuska pisarka
• Małgorzata Walewska – polska śpiewaczka
• Margot Wallström – szwedzka polityczka
• Margaret Wambui – kenijska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
• Małgorzata Wassermann – polska polityczka, córka Zbigniewa Wassermana
• Małgorzata Wyszyńska – polska dziennikarka
• Mata Hari (Margaretha McLeod) – holenderska tancerka
• Małgorzata Sinica – Naczelniczka Związku Harcerstwa Polskiego (od 9 września 2007)

Postacie fikcyjne

• Małgosia – postać z baśni Jaś i Małgosia
• Małgorzata – bohaterka dramatu Faust Johanna Wolfganga von Goethego
• Małgorzata - tytułowa bohaterka powieści Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa
• Marguerite Gautier – bohaterka powieści Dama kameliowa Aleksandra Dumasa
• Maggie Simpson – postać z serialu animowanego Simpsonowie
• Małgorzata Chodakowska – postać z serialu M jak miłość
• Małgosia – bohaterka powieści Małgosia contra Małgosia Ewy Nowackiej

W innych językach

• język angielski – Margaret, Maggie, Meg, Peggy, Peg
• język białoruski – Marharyta, Maharèta
• język bułgarski – Margarita, Marga, Margita
• język czeski – Markéta, Muchlina
• język duński – Margrete, Margretje, Mette, Grete
• język fiński – Marketta, Maarit, Reeta
• język francuski – Marguerite, Margot
• język górnołużycki – Marhata
• język hebrajski – פנינה (Pnina – perła)
• język hiszpański – Margarita
• język niderlandzki – Margaret, Margareta, Margaretja, Margarita, Margriet
• język irlandzki – Máiréad, Margreg
• język islandzki – Margrét
• język jidysz – פערלה (Perla – perła)
• język litewski – Margarita
• język łaciński – Margarita
• język macedoński – Margarita, Rita
• język niemiecki – Margarete, Margareta, Margarethe, Grete, Gretchen
• język norweski – Margareta, Margrete, Margit, Merete, Mette, Margy
• język portugalski – Margarida
• język rosyjski – Маргарита (Margarita)
• język rumuński – Margareta, Greta, Marga
• język serbsko-chorwacki – Margareta, Margarita, Margita
• język słowacki – Margaréta, Margita, Gréta
• język słoweński – Margareta, Marjeta
• język szwedzki – Margareta, Margit, Marit, Märta, Greta
• język ukraiński – Маргарита (Marharyta), Ріта (Rita), Марго (Margo)
• język węgierski – Margit, Margita, Margaréta, Margó, Gréta, Réta
• język włoski – Margherita, Rita

Zobacz też

• inne artykuły i przekierowania do artykułów zaczynające się od imienia Małgorzata • Margaret • Margareta • Margarete • Marguerite
• (1410) Margret
• Le Vernet-Sainte-Marguerite
• Małgorzaty jego życia

Uwagi

1. Ø, czyli „o rogate” oznaczało w ówczesnym języku samogłoskę nosową, Leszek Moszyński, Traktat ortograficzny Jakuba Parkosza a alfabety słowiańskie [w:] „Język Polski” 1971, nr 2, marzec-kwiecień, s.105/LI2 (wymaga DjVu).