Kniazie (wieś)

Kniazie (dawniej Lubycza-Kniazie) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Lubycza Królewska^[4][6].

Kniazie

wieś
Cerkiew św. Paraskewy w ruinie
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	tomaszowski
Gmina	Lubycza Królewska
Liczba ludności (2021)	68[1][2]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	22-680[3]
Tablice rejestracyjne	LTM
SIMC	0892850[4]
Położenie na mapie gminy Lubycza Królewska Kniazie
Położenie na mapie Polski Kniazie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kniazie
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego Kniazie
50°20′17″N 23°29′34″E[5]

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie rawskim w woj. lwowskim. Była to wówczas duża wieś, licząca ponad 2 tysiące mieszkańców, w większości Ukraińców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Lubycza Królewska^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 69 mieszkańców^[8].

W czasie II wojny światowej 4 października 1942 r. miała miejsce krwawa pacyfikacja Lubyczy-Kniazie, Lubyczy Królewskiej, Szalenika, Żyłki, przeprowadzona przez niemieckich okupantów. Niemcy zamordowali wtedy około 53 niewinnych cywilów. Pretekstem było fałszywe oskarżenie ludności cywilnej przez wachmanów z załogi niemieckiego obozu zagłady SS-Sonderkommando Belzec w Bełżcu, pilnujących koni komendanta obozu SS-Hauptsturmführera Gotlieba Heringa – o podpalenie stajni z 3 końmi. Sprawcami podpalenia byli sami pijani wachmani z obozu zagłady. Zemsta (oparta na fałszywych oskarżeniach wachmanów) komendanta niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu Gotlieba Heringa, na ludności cywilnej, była krwawa. Wyruszył on na czele około 100 niemieckich strażników i wachmanów z obozu aby mordować okoliczną ludność cywilną^[9]. W Lubyczy-Kniazie Niemcy zastrzelili wtedy 22 ludzi^[10]. Ofiary pochowano m.in. na cmentarzu w Lubyczy-Kniazie^[11].

W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj w różnych okolicznościach 60 Polaków^[12].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Różańcowej w Lubyczy Królewskiej^[13].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[14] na listę zabytków wpisany jest:

• cmentarz greckokatolicki „Stary”, XVIII/XIX, nr rej.: A/837 z 21.12.2007

Inne obiekty o znaczeniu historycznym:

• ruiny murowanej cerkwi z 1806, zniszczonej w 1944 w wyniku działań wojennych. Przed II wojną światową do cerkwi należało 5500 wiernych^[15]. W chwili obecnej ruiny niszczeją i zarastają. W cerkwi powstały niektóre zdjęcia do filmu "Zimna Wojna" Pawła Pawlikowskiego.

Zobacz też

• Lubycza Kameralna

• 
  Wnętrze cerkwi (2019)
• 
  Zabytkowy cmentarz
• 
  Nagrobek na cmentarzu

Przypisy

1. Wieś Kniazie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-28], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-28].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 489 [zarchiwizowane 2022-10-26].
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54758
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Strona gminy, sołectwa
8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
9. Peter 2019 ↓, s. 135-137.
10. Peter 2019 ↓, s. 137.
11. Gmina Lubycza Królewska. lubyczaczyta.pl. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].
12. SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 762, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
13. Opis parafii na stronie diecezji
14. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo lubelskie. [dostęp 2016-01-01].
15. Podkarpackie. Przewodnik + atlas.. Warszawa: DEMART, 2012, s. 74-75, seria: Polska Niezwykła. ISBN 978-83-7427-736-5.

Bibliografia

• JanuszJ. Peter JanuszJ., Tomaszowskie za okupacji, wyd. drugie poprawione i uzupełnione, Tomaszów Lubelski: Wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, 2019, ISBN 978-83-937181-7-7, OCLC 1126631501.

Linki zewnętrzne

• Lubycza-Kniazie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 457.