Lipiny (Świętochłowice)

Lipiny (niem. Lipine) – dzielnica Świętochłowic, od północy granicząca z Bytomiem, od zachodu z Rudą Śląską, od wschodu z Chropaczowem i Piaśnikami, a od południa z Centrum.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

Pierwsze zabudowania Lipin stanowił istniejący tam od połowy XVIII wieku folwark, który był częścią chropaczowskich dóbr rycerskich. Folwark ten znajdował się w miejscu późniejszej szkoły hutniczej, na skraju lasu, przy obecnej ulicy Chorzowskiej. Przez wiele lat jedynym mieszkańcem tego podupadłego folwarku był wójt Lipina. Od jego nazwiska powstała nazwa folwarku, która przeszła później na wybudowane w jego pobliżu osiedle. Niedaleko dworu stała leśniczówka i kilka chałup na skraju lasu, zamieszkanych przez drwali i pracowników dworskich.

W Lipinach od XIX wieku działała Huta Silesia, która zajmowała się przetwórstwem cynku; przed II wojną światową Lipiny posiadały jeden z najwyższych stopni zanieczyszczenia powietrza w Europie; nadal są terenem ekologicznie zdegradowanym przez działający do niedawna na tym terenie przemysł, przede wszystkim przez hutę Silesia.

Do 1951 roku miejscowość była siedzibą gminy Lipiny. W Lipinach działa jeden klub piłkarski – GKS Naprzód Lipiny.

Kalendarium

26 listopada 1802 – Karol von Woyrsch sprzedał obszar dworski w Chropaczowie księciu Jerzemu Karolowi, wnukowi landgrafa Hesji-Darmstadt Ludwika VIII i wtedy pierwszy raz ten obszar nazwano Lipiny
1806 – Lipiny odkupił Maksymilian Józef Wittelsbach, król bawarski
1823 – rozpoczęcie eksploatacji węgla kamiennego na terenie Lipin
1826 – Lipiny przeszły w ręce hrabiego Karola Łazarza Henckla von Donnersmarcka
1850 – właścicielem Lipin został Guido Henckel von Donnersmarck
1860 – powstała gmina żydowska w Lipinach
1865 – topograficzny opis Górnego Śląska z tego roku notuje, że 2/3 mieszkańców Lipin mówi w języku polskim, a pozostała 1/3 niemieckim ("Die Bewohner reden zu 2/3 polnisch und zu 1/3 deutsch"^[1])
1867 – Lipiny liczyły 4507 mieszkańców
24 sierpnia 1872 – poświęcenie kościoła św. Augustyna
1874 – epidemia cholery w Lipinach
30 grudnia 1894 – uruchomienie w Lipinach tramwaju parowego na linii z Zabrza do Królewskiej Huty
1898 – pierwsze lampy elektryczne oświetlające ulice
13 października 1901 – poświęcenie kościoła ewangelickiego
1907 – otwarto ratusz
27–29 grudnia 1918 – strajki górników i hutników
18 sierpnia 1919 – I powstanie śląskie: walki powstańców w Lipinach
20–26 sierpnia 1920 – II powstanie śląskie: powstańcy opanowali Lipiny
26 czerwca 1922 – wkroczenie wojsk polskich do Lipin
1925 – Lipiny liczyły 18 220 mieszkańców

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonował komisariat Straży Granicznej i placówka II linii SG „Lipiny”^[2].

1936 – rozebranie wskutek szkód górniczych kościoła ewangelickiego
2/3 września 1939 – początek II wojny światowej: jednostki samoobrony wycofały się z Lipin do Katowic
28 stycznia 1945 – do Lipin wkroczyły wojska radzieckie
10 kwietnia 1951 – Lipiny weszły w skład miasta Świętochłowice
1 stycznia 1967 – połączono kopalnie Śląsk i Matylda; otwarto po remoncie kino Odrodzenie
1981 – odsłonięto zrekonstruowany pomnik Powstańca Śląskiego
22 grudnia 1997 – uchwała Rady Miejskiej Świętochłowic zmieniająca granicę dzielnicy Lipiny

Lipiny (Świętochłowice)

Historia

Kalendarium

Architektura

Przypisy

Bibliografia

Wikiwand - on