Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liga Morska i Rzeczna (LMR, LMiR) – polska organizacja społeczna stawiająca sobie za cel propagowanie zagadnień morskich wśród społeczeństwa polskiego. Działała na rzecz rozbudowy floty morskiej i rzecznej. W okresie międzywojennym jej celem było także pozyskanie terenów pod osadnictwo lub kolonie dla Polski (np. w Brazylii, Peru, Liberii, terytoriach zamorskich Francji).
,_okładka.jpg)
Liga Morska i Rzeczna powstała z inicjatywy[1] generała Mariusza Zaruskiego 27 kwietnia 1924 roku z przekształcenia Ligi Żeglugi Polskiej (na bazie statutu zatwierdzonego przez min. spraw wewnętrznych RP w dn. 19 VIII 1924[2]). Od października 1930 zmiana nazwy (na mocy uchwały III Walnego Zjazdu Delegatów LMiR w dniach 25–27 października 1930) na Liga Morska i Kolonialna (LMK). Jeden z jej większych oddziałów – łódzki – powstał 2 kwietnia 1925 roku[3].
W 1934 kupiła ziemię na terenie brazylijskiego stanu Paraná i założyła tam osiedle dla polskich kolonistów – Morską Wolę. 28 kwietnia 1934 podpisała umowę z Liberią dotyczącą współpracy gospodarczej i kulturalnej, próbując bezskutecznie nawiązać szersze kontakty handlowe z tym państwem[4]. W latach 30. XX wieku prowadziła zbiórkę pieniędzy na Fundusz Obrony Morskiej, które m.in. przeznaczono na dofinansowanie budowy okrętu podwodnego „Orzeł”. Wydawała miesięcznik „Morze” i kwartalnik „Sprawy Morskie i Kolonialne”.
W 1936 przyznawano srebrne pozłacane medale z racji XV-lecia rocznicy odzyskania dostępu do morza[5][6].
W 1939 liczyła prawie 1 mln członków. Według prof. Andrzeja Polusa była wówczas największą organizacją pozarządową w kraju[7][1]. Podczas II wojny światowej nie prowadziła działalności[8].
Liga odrodziła się, ale jeszcze nie w pełnych ramach organizacyjnych, 20 października 1944 r. w Lublinie jako „Liga Morska”. Pierwsze powojenne zebranie Ligi, zorganizowane przez Główny Zarząd Ligi, z udziałem delegata Departamentu Morskiego Rządu Tymczasowego – Jana Jarząbkiewicza, z celem wznowienia jej działalności, miało miejsce w Łodzi, 7 II 1945, w sali Domu Ludowego, przy ul. Przejazd (obecnie ul. Juliana Tuwima) 34. Prezesem Zarządu Tymczasowego Komitetu Organizacyjnego Ligi został wybrany sędzia Edmund Kawecki[9].
W roku 1946 rozporządzeniem Rady Ministrów uznana za stowarzyszenie wyższej użyteczności publicznej z jednoczesną zmianą nazwy na Liga Morska[10]. Od kwietnia 1950 w jej skład wchodził zlikwidowany pod przedwojenną nazwą Polski Związek Zachodni. Z dniem 10 maja 1953 roku Ligę Morską zlikwidowano przez włączenie jej do Ligi Przyjaciół Żołnierza.
Reaktywowana w grudniu 1980, podczas II Kongresu Kultury Morskiej, który odbył się w Gdańsku (6–7 grudnia 1980) jako „Liga Morska”. W marcu 1999 roku nastąpiła zmiana nazwy na „Liga Morska i Rzeczna”[11].
Obecnym prezesem (od 2007) jest kpt. ż.w. Andrzej Królikowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, który zastąpił na tym stanowisku Bronisława Komorowskiego.
Statut LMiK z 1930 r., który nie uległ większym zmianom w stosunku do statutu LMiR, stwierdzał, że Liga funkcjonuje organizacyjnie poprzez statutowe władze centralne, okręgi i oddziały. Okręg obejmował jeden lub kilka województw i grupował zasadniczo wszystkie oddziały na jego terenie.
W 1933 r. wprowadzono nowy szczebel organizacyjny – obwód, który miał za zadanie kierować działalnością oddziałów Ligi na terenie miast, powiatów, ewentualnie kilku powiatów. Utworzenie obwodów dostosowywało strukturę organizacyjną Ligi do administracyjnego podziału Polski na województwa.
Uchwałą z 12 grudnia 2018 Senat RP IX kadencji zdecydował o ustanowieniu roku 2019 Rokiem Ligi Morskiej i Rzecznej[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
