Kopalnia Pomorzany
Kopalnia cynku i ołowiu w Olkuszu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kopalnia Pomorzany (również Olkusz-Pomorzany[2]) – kopalnia rud cynku i ołowiu[3] działająca od roku 1974[4][5] do 2020[6], zlokalizowana w Bolesławiu i Olkuszu[7]. Kopalnia należała do ZGH Bolesław[8] i pod koniec istnienia była jedyną w Polsce kopalnią tych rud.
 Kopalnia Olkusz-Pomorzany, wieża wyciągowa szybu Chrobry w Olkuszu (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Data założenia |
1974 |
| Forma prawna |
oddział ZGH Bolesław |
| Zatrudnienie |
1159 (2015)[1] |
Położenie na mapie Olkusza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olkuskiego  | |
Położenie na mapie gminy Olkusz  | |
 50°17′04,2″N 19°32′03,1″E | |
Złoża rud cynkowo-ołowianych w regionie śląsko-krakowskim są jednymi z największych złóż typu Mississippi Valley na świecie. Były eksploatowane od XII wieku, ale ich szczegółowe rozpoznanie zostało przeprowadzone w latach 1952–1977. Po 1945 roku działało 10 kopalń w niecce bytomskiej, chrzanowskiej i okręgu olkuskim[5].
Złoże rud cynku i ołowiu o powierzchni 7,9 km² eksploatowane przez kopalnię Pomorzany jest usytuowane w rowie tektonicznym na głębokości 80–140 m pod powierzchnią. Zostało udokumentowane w latach 1960–1992[5] oraz 1976–1992[9].
Oprócz rud metalicznych w złożach eksploatowanych przez kopalnię występuje powstały prawdopodobnie w paleogenie[10] węgiel brunatny, głównie w postaci żelinitu[11], niemający jednak znaczenia gospodarczego[10]. Węgiel występuje jako wypełnienie grawitacyjnych form krasowe dolomitów[10].
Prace przygotowawcze w celu udostępnienia złóż w rejonie Pomorzany zostały rozpoczęte w 1969 roku[4]. Wydobycie ruszyło w 1974 roku, urobek z kopalni Pomorzany i Olkusz był przekazywany do wspólnego zakładu wzbogacania[5]. Wyrobiska są zabezpieczane głównie poprzez obudowę kotwiową[12].
Transport załogi odbywa się głównie upadowymi za pomocą samochodów terenowych, główny szyb Chrobry służy przede wszystkim do transportu urobku, rzadko do zjazdów personelu[12]. Pozyskiwanie urobku odbywa się poprzez roboty strzałowe[2].
Do 2015 roku wydobyto 71,8 mln ton rudy, z czego uzyskano 3,021 mln ton cynku i 0,869 mln ton ołowiu[13].
Ze względu na wyczerpywanie się surowca[14], planowano początek wygaszania kopalni na 2016 rok, jednak ZGH Bolesław otrzymał koncesję na wydobywanie rud ze złoża Klucze, przez to likwidacja kopalni przesunęła się o 3 lata[8].
29 kwietnia 2020 podjęto decyzję o zaprzestaniu wydobycia z dniem 31 grudnia 2020 roku; likwidacja kopalni pochłonie 140 mln złotych[6]. Na początku stycznia 2022, krótko po zatrzymaniu pomp odwadniających kopalnię, wyschła rzeka Sztoła, która zasilana była wodą z tych pomp[15]. W tym samym czasie, 7 stycznia 2022, zaobserwowano w lesie w Bolesławiu położonym w pobliżu, spore zapadlisko (ok. 12-15 metrów głębokości i 60-90 metrów średnicy). Zapadlisko to może mieć również związek ze zmianami związanymi z oddziaływaniem wody w likwidowanej kopalni[16]. Niewiele później w wyrobisku dawnej kopalni piasku w Bolesławiu pojawiła się woda, tworząc zalewisko[17].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
