Konklawe 1978 (II) – drugie zgromadzenie kardynałów w 1978 zwołane po nagłej śmierci papieża Jana Pawła I, którego pontyfikat trwał 33 dni, do 28 września 1978 roku. Oczekiwano, że pontyfikat papieża wybranego w czasie konklawe w sierpniu 1978 będzie trwał przynajmniej dekadę, jednak już po sześciu tygodniach należało ponownie dokonać wyboru głowy Kościoła katolickiego na świecie. W wyniku 8 głosowań wybrano polskiego kardynała Karola Wojtyłę, który przybrał imię Jan Paweł II.
Szybkie fakty Dziekan, Prodziekan ...
Zamknij
W konklawe wzięło udział wszystkich 111 elektorów:
- Jean Villot (Francja; nominacja 22 lutego 1965) – kardynał biskup Frascati; kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego; sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej; przewodniczący Rady Spraw Publicznych Kościoła; przewodniczący Papieskiej Komisji dla Miasta-Państwa Watykan; przewodniczący Administracji Patrymonium Stolicy Apostolskiej
- Antonio Samorè (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał biskup Sabina e Poggio Mirteto; bibliotekarz i archiwista Świętego Kościoła Rzymskiego
- Sebastiano Baggio (Włochy; 28 kwietnia 1969) – kardynał biskup Velletri; prefekt Świętej Kongregacji ds. Biskupów; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej; przewodniczący Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych
- Giuseppe Siri (Włochy; 12 stycznia 1953) – kardynał prezbiter S. Maria della Vittoria; arcybiskup Genui; administrator diecezji Bobbio
- Stefan Wyszyński (Polska; 12 stycznia 1953) – kardynał prezbiter S. Maria in Trastevere; arcybiskup Gniezna i Warszawy, prymas Polski; ordynariusz katolików obrządków wschodnich w Polsce; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
- Paul-Émile Léger PSS (Kanada; 12 stycznia 1953) – kardynał prezbiter S. Maria degli Angeli; emerytowany arcybiskup Montréal
- Franziskus König (Austria, 15 grudnia 1958) – kardynał prezbiter S. Eusebio; arcybiskup Wiednia; przewodniczący Sekretariatu dla Niewierzących
- José Humberto Quintero Parra (Wenezuela; 16 stycznia 1961) – kardynał prezbiter Ss. Andrea e Gregorio al Monte Celio; arcybiskup Caracas; przewodniczący Konferencji Episkopatu Wenezueli
- Juan Landázuri Ricketts OFM (Peru; 19 marca 1962) – kardynał prezbiter S. Maria in Aracoeli; arcybiskup Limy; przewodniczący Konferencji Episkopatu Peru
- Leo-Jozef Suenens (Belgia; 19 marca 1962) – kardynał prezbiter S. Pietro in Vincoli; arcybiskup Mechelen-Brukseli i prymas Belgii; ordynariusz Belgijskich Sił Zbrojnych; przewodniczący Konferencji Episkopatu Belgii
- Maurice Roy (Kanada; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter Nostra Signora del Sacramento e Ss. Martiri Canadesi; arcybiskup Québec i prymas Kanady; ordynariusz Kanadyjskich Sił Zbrojnych
- Owen McCann (RPA; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter S. Prassede; arcybiskup Kapsztadu
- Léon-Étienne Duval (Algieria; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter S. Balbina; arcybiskup Algieru; przewodniczący Konferencji Episkopatu Afryki Północnej
- Ermenegildo Florit (Włochy; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter Regina Apostolorum; emerytowany arcybiskup Florencji
- Franjo Šeper (Jugosławia; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter Ss. Pietro e Paolo in Ostiense; prefekt Świętej Kongregacji Nauki Wiary; przewodniczący Papieskiej Komisji Biblijnej; przewodniczący Papieskiej Komisji Teologicznej
- Paul Zoungrana MAfr (Górna Wolta; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter S. Camillo agli Orti Sallustiani; arcybiskup Ouagadougou
- Agnelo Rossi (Brazylia; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter Gran Madre di Dio; prefekt Świętej Kongregacji Ewangelizacji Narodów
- Giovanni Colombo (Włochy; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino ai Monti; arcybiskup Mediolanu
- Gabriel-Marie Garrone (Francja; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Sabina; prefekt Świętej Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej; wielki kanclerz Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów
- Egidio Vagnozzi (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Giuseppe in Via Trionfale; przewodniczący Prefektury Spraw Ekonomicznych Kościoła
- Maximilien de Fürstenberg (Belgia; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter Sacro Cuore di Gesu a Castro Pretorio; Wielki Mistrz Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu w Jerozolimie
- John Cody (Stany Zjednoczone; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Cecilia; arcybiskup Chicago
- Corrado Ursi (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Callisto; arcybiskup Neapolu
- Alfred Bengsch (NRD; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Filippo Neri in Eurosia; arcybiskup Berlina
- Justinus Darmojuwono (Indonezja; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter SS. mi Nomi di Gesu e Maria in via Lata; arcybiskup Semarang; przewodniczący Konferencji Episkopatu Indonezji
- Karol Wojtyła (Polska; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Cesareo in Palatio; arcybiskup Krakowa
- Michele Pellegrino (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter SS. Nome di Gesu; emerytowany arcybiskup Turynu
- Alexandre-Charles Renard (Francja; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter SS. Trinita al Monte Pincio; arcybiskup Lyonu i prymas Galii
- Alfredo Vicente Scherer (Brazylia; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Nostra Signora de La Salette; arcybiskup Porto Alegre
- Julio Rosales (Filipiny; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Sacro Cuore di Gesu a Vitinia; arcybiskup Cebú; przewodniczący Konferencji Episkopatu Filipin
- Gordon Joseph Gray (Wielka Brytania; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Chiara a Vigna Clara; arcybiskup Saint Andrews i Edynburga; przewodniczący Konferencji Episkopatu Szkocji
- Paolo Bertoli (Włochy; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Girolamo degli Schiavoni
- John Joseph Wright (Stany Zjednoczone; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Gesù Divin Maestro alla Pineta Sacchetti; prefekt Świętej Kongregacji ds. Duchowieństwa
- Joseph Parecattil (Indie; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Nostra Signora „Regina Pacis”; arcybiskup Ernakulam obrządku syro-malabarskiego; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościołów Wschodnich
- John Francis Dearden (Stany Zjednoczone; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Pio X alla Balduina; arcybiskup Detroit
- François Marty (Francja; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Luigi dei Francesci; arcybiskup Paryża
- George Flahiff CSB (Kanada; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Maria della Salute a Primavalle; arcybiskup Winnipeg
- Paul Gouyon (Francja; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Natività di Natività di Nostro Signore Gesù Cristo in via Gallia; arcybiskup Rennes
- Vicente Enrique y Tarancón (Hiszpania; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Giovanni Crisostomo a Montesacro Alto; arcybiskup Madrytu-Alcala; przewodniczący Konferencji Episkopatu Hiszpanii
- Joseph Albert Malula (Zair; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Ss. Protomartiri a via Aurelia Antica; arcybiskup Kinszasy
- Pablo Muñoz Vega SJ (Ekwador; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Roberto Bellarmino; arcybiskup Quito; przewodniczący Konferencji Episkopatu Ekwadoru
- Antonio Poma (Włochy; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Luca al Prenestino; arcybiskup Bolonii; przewodniczący Konferencji Episkopatu Włoch
- Terence Cooke (Stany Zjednoczone; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo; arcybiskup Nowego Jorku; ordynariusz Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych
- Eugênio de Araújo Sales (Brazylia; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Gregorio VII; arcybiskup Rio de Janeiro; ordynariusz katolików obrządków wschodnich w Brazylii
- Joseph Höffner (RFN; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Andrea della Valle; arcybiskup Kolonii; przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec
- Johannes Willebrands (Holandia; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Sebastiano alle Catecombe; arcybiskup Utrechtu i prymas Holandii; ordynariusz Holenderskich Sił Zbrojnych; przewodniczący sekretariatu ds. Jedności Chrześcijan
- António Ribeiro (Portugalia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Antonio da Padova in Via Merulana; patriarcha Lizbony; ordynariusz Portugalskich Sił Zbrojnych
- James Robert Knox (Australia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Maria in Vallicella; prefekt Świętej Kongregacji Kultu Bożego i Sakramentów
- Avelar Brandão Vilela (Brazylia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter Ss. Bonifacio ed Alessio; arcybiskup São Salvador da Bahia
- Aníbal Muñoz Duque (Kolumbia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Bartolomeo all’Isola; arcybiskup Bogoty; ordynariusz Kolumbijskich Sił Zbrojnych
- Luis Aponte Martínez (Puerto Rico; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Maria della Providenza a Monteverde; arcybiskup San Juan; przewodniczący Konferencji Episkopatu Puerto Rico
- Raúl Primatesta (Argentyna; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter Beata Maria Vergine Addolorata a Piazza Buenos Aires; arcybiskup Córdoba
- Salvatore Pappalardo (Włochy; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Maria d’Itria al Tritone; arcybiskup Palermo
- Marcelo González Martín (Hiszpania; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Agostino; arcybiskup Toledo i prymas Hiszpanii
- Louis-Jean Guyot (Francja; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Agnese fuori le mura; arcybiskup Tuluzy
- Ugo Poletti (Włochy; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter Ss. Ambrogio e Carlo; wikariusz generalny diecezji rzymskiej; archiprezbiter bazyliki laterańskiej; wielki kanclerz Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego
- Timothy Manning (Stany Zjednoczone; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Lucia a Piazza d’Armi; arcybiskup Los Angeles
- Maurice Michael Otunga (Kenia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Gregorio Barbarigo alle Tre Fontane; arcybiskup Nairobi; przewodniczący Konferencji Episkopatu Kenii
- José Salazar López (Meksyk; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Emerenziana a Tor Fiorenza; arcybiskup Guadalajara; przewodniczący Konferencji Episkopatu Meksyku
- Paulo Evaristo Arns OFM (Brazylia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Antonio da Padova a via Tuscolana; arcybiskup São Paulo
- James Darcy Freeman (Australia; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Maria Regina della Pace; arcybiskup Sydney; przewodniczący Australijskiej Konferencji Biskupów
- Narciso Jubany Arnau (Hiszpania; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Damaso; arcybiskup Barcelony
- Hermann Volk (RFN; 5 marca 1973) – kardynał prezbiter Ss. Fabiano e Venanzio a Villa Fiorelli; biskup Moguncji
- Octavio Antonio Beras Rojas (Dominikana; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Sisto; arcybiskup Santo Domingo i prymas Dominikany; przewodniczący Konferencji Episkopatu Dominikany; ordynariusz Sił Zbrojnych Dominikany
- Juan Carlos Aramburu (Argentyna; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Giovanni Battista dei Fiorentini; arcybiskup Buenos Aires i prymas Argentyny; ordynariusz katolików obrządków wschodnich w Argentynie
- Hyacinthe Thiandoum (Senegal; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Maria del Popolo; arcybiskup Dakaru; przewodniczący Konferencji Episkopatu Senegalu-Mauretanii
- Lawrence Picachy SJ (Indie; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter Sacro Cuore di Maria a Piazza Euclide; arcybiskup Kalkuty; przewodniczący Konferencji Episkopatu Indii
- Jaime Sin (Filipiny; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Maria ai Monti; arcybiskup Manili; przewodniczący Konferencji Episkopatu Filipin
- William Wakefield Baum (Stany Zjednoczone; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Croce in Via Flamina; arcybiskup Waszyngtonu
- Aloísio Lorscheider OFM (Brazylia; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Pietro in Montorio; arcybiskup Fortaleza; przewodniczący Rady Episkopatu Ameryki Łacińskiej
- Reginald Delargey (Nowa Zelandia; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter Inmmacolata al Tiburtino; arcybiskup Wellington; przewodniczący Konferencji Episkopatu Nowej Zelandii
- László Lékai (Węgry; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Teresa al Corso d’Italia; arcybiskup Esztergom i prymas Węgier
- Basil Hume OSB (Wielka Brytania; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Silvestro in Capite; arcybiskup Westminster
- Victor Razafimahatratra SJ (Madagaskar; 24 maja 1976) – kardynał prezbiter S. Croce in Gerusalemme; arcybiskup Tananarywy; przewodniczący Konferencji Episkopatu Madagaskaru
- Giovanni Benelli (Włochy; 27 czerwca 1977) – kardynał prezbiter S. Prisca; arcybiskup Florencji
- Joseph Ratzinger (RFN; 27 czerwca 1977) – kardynał prezbiter S. Maria Consolatrice al Tiburtino; arcybiskup Monachium-Fryzyngi
- Pericle Felici (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał diakon S. Apollinare; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów; prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Interpretacji Dokumentów Soboru Watykańskiego II
- Silvio Oddi (Włochy; 28 kwietnia 1969) – kardynał diakon S. Agata in Urbe; delegat apostolski ds. bazyliki Świętego Franciszka w Asyżu
- Sergio Guerri (Włochy; 28 kwietnia 1969) – kardynał diakon SS. Nome di Maria al Foro Troiano; proprzewodniczący Papieskiej Komisji dla Miasta-Państwa Watykan
- Sergio Pignedoli (Włochy; 5 marca 1973) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro; przewodniczący Sekretariatu dla Niechrześcijan
- Umberto Mozzoni (Włochy; 5 marca 1973) – kardynał diakon S. Eugenio; przewodniczący Komisji Kardynalskiej ds. Sanktuariów w Pompejach i Loreto
- Paul-Pierre Philippe OP (Francja; 5 marca 1973) – kardynał diakon S. Pio V a Villa Carpegna; prefekt Świętej Kongregacji Kościołów Wschodnich
- Pietro Palazzini (Włochy; 5 marca 1973) – kardynał diakon S. Girolamo della Carità
- Opilio Rossi (Włochy; 24 maja 1976) – kardynał diakon S. Maria Liberatrice a Monte Testaccio; przewodniczący Papieskiej Rady ds. Laikatu i Papieskiego Komitetu ds. Rodziny
- Corrado Bafile (Włochy; 24 maja 1976) – kardynał diakon S. Maria in Portico; prefekt Świętej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
- Eduardo Francisco Pironio (Argentyna; 24 maja 1976) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano; prefekt Świętej Kongregacji ds. Zakonów i Instytutów Świeckich
- Bernardin Gantin (Benin; 27 czerwca 1977) – kardynał diakon Sacro Cuore di Cristo Re; przewodniczący Papieskiej Komisji Iustitia et Pax; przewodniczący Papieskiej Rady Cor Unum
- Mario Luigi Ciappi OP (Włochy; 27 czerwca 1977) – kardynał diakon Nostra Signora del S. Cuore; proteolog Domu Papieskiego
Trzech elektorów mianował papież Pius XII, ośmiu papież Jan XXIII, a pozostałych stu Paweł VI.
- Bolesław Filipiak (Polska; 24 maja 1976) – kardynał diakon S. Giovanni Bosco in Via Tiburtina (zmarł 14 października 1978)
15 kardynałów (w tym 5 nominowanych przez Piusa XII, 4 przez Jana XXIII i 6 przez Pawła VI) zostało wykluczonych z udziału w konklawe z racji ukończenia 80. roku życia na podstawie wydanych przez Pawła VI motu proprio „Ingravescentem aetatem” z 1970 roku oraz konstytucji „Romano Pontifici eligendo” z 1975 roku:
- Carlo Confalonieri (Włochy; 15 grudnia 1958) – kardynał biskup Ostii i Palestriny; dziekan Świętego Kolegium Kardynałów; archiprezbiter bazyliki liberiańskiej
- Paolo Marella (Włochy; 14 grudnia 1959) – kardynał biskup Porto e Santa Rufina; wicedziekan Świętego Kolegium Kardynałów; archiprezbiter bazyliki watykańskiej; przewodniczący Fabryki Świętego Piotra
- Joseph Frings (RFN; 18 lutego 1946) – kardynał prezbiter S. Giovanni a Porta Latina; emerytowany arcybiskup Kolonii
- Antonio Caggiano (Argentyna; 18 lutego 1946) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Panisperna; emerytowany arcybiskup Buenos Aires
- James Francis McIntyre (Stany Zjednoczone; 12 stycznia 1953) – kardynał prezbiter S. Anastasia; emerytowany arcybiskup Los Angeles
- Alfredo Ottaviani (Włochy; 12 stycznia 1953) – kardynał prezbiter S. Maria in Domnica; emerytowany prefekt Świętej Kongregacji Nauki Wiary
- Lawrence Shehan (Stany Zjednoczone; 22 lutego 1965) – kardynał prezbiter S. Clemente; emerytowany arcybiskup Baltimore
- Patrick O’Boyle (Stany Zjednoczone; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Nicola in Carcere Tulliano; emerytowany arcybiskup Waszyngtonu
- Pietro Parente (Włochy; 26 czerwca 1967) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina
- Miguel Darío Miranda Gómez (Meksyk; 28 kwietnia 1969) – kardynał prezbiter S. Maria di Guadalupe a Monte Mario; emerytowany arcybiskup Meksyku
Więcej informacji ELEKTORZY, Nieobecnych ...
| ELEKTORZY |
111 |
| Nieobecnych |
0 |
| Obecnych |
111 |
| Afryka |
12 |
| Ameryka Łacińska |
19 |
| Ameryka Północna |
12 |
| Azja |
9 |
| Europa |
55 |
| Oceania |
4 |
| Bliski Wschód |
0 |
Zamknij
Konklawe rozpoczęło się 14 października, uczestniczyło w nim 111 kardynałów (w tym 25 z Włoch). Wśród papabili, jako dwaj główni kandydaci na nowego papieża wymieniani byli kardynał Giuseppe Siri, konserwatywny arcybiskup Genui, oraz liberalny Giovanni Benelli, arcybiskup Florencji jako bliski współpracownik Jana Pawła I. Pod uwagę brany był także Sebastiano Baggio.
Według późniejszych relacji, stronnicy Benelliego byli pewni co do jego wyboru na papieża. Do wyboru nowego papieża potrzeba było większości dwóch trzecich głosów plus jeden głos, tj. 75 głosów. Pierwsze cztery głosowania 15 października były starciem Siriego i Benelliego, żaden z nich nie odniósł jednak zwycięstwa, choć w czwartym głosowaniu Siri miał podobno otrzymać około 70 głosów. W porannych głosowaniach 16 października spadło poparcie dla Siriego i Benelliego, sporo głosów mieli natomiast otrzymać Poletti i Colombo. Wobec zaistniałego impasu zaczęto rozglądać się za kandydatami spoza Włoch. W tym kontekście pojawiły się nazwiska kardynałów Willebrandsa z Holandii i Pironio z Argentyny. Kardynał Franz König, wpływowy i szeroko respektowany arcybiskup Wiednia, zasugerował wówczas jako kandydata kompromisowego kardynała Karola Wojtyłę z Polski. W szóstym głosowaniu miał on otrzymać 11 głosów. Decydujące znaczenie miało opowiedzenie się stronników Siriego za tą kandydaturą.
Podczas ostatniego, 8. głosowania, mającego miejsce o godz. 16:30 w poniedziałek 16 października, Karol Wojtyła, zgodnie z późniejszymi relacjami, miał uzyskać 99 głosów, co było liczbą dużo większą niż wymagane minimum. Wojtyła, zapytany, czy zgadza się z wyborem Kolegium Kardynalskiego, odpowiedział twierdząco. Przybrał wtedy imię Jana Pawła II. Karol Wojtyła został pierwszym papieżem spoza Włoch od czasów Holendra Hadriana VI, który został wybrany w 1522.
Ogłoszenie wyboru
O godzinie 18:18 z komina na dachu kaplicy Sykstyńskiej ukazał się biały dym zwiastujący dokonanie wyboru. Oficjalne ogłoszenie wiernym rezultatów konklawe nastąpiło o 18:44 Kardynał Pericle Felici przedstawił je zwyczajową formułą: Annuntio vobis gaudium magnum (Zwiastuję Wam radość wielką) – Habemus Papam – (mamy Papieża) – Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, (Najczcigodniejszego i Najprzewielebniejszego Pana), a następnie przedstawił nowego papieża: Dominum Carolum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Wojtyła qui sibi nomen imposuit Ioannis Pauli /Secundi/ (Pan Karol, Świętego Rzymskiego Kościoła kardynał Wojtyła, który przyjął imię Jan Paweł /Drugi/).
Jan Paweł II powiedział do tłumów: Najwybitniejsi kardynałowie powołali nowego biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju, z dalekiego, ale jednocześnie jakże bliskiego poprzez komunię w chrześcijańskiej wierze i tradycji (...) Nie wiem, czy będę umiał dobrze wysłowić się w waszym... naszym języku włoskim. Gdybym się pomylił, to mnie poprawcie[1].
Użył po włosku błędnego wyrazu w sformułowaniu se mi sbaglio mi corigerete, tłumaczonego na polski jako poprawujcie zamiast poprawiajcie albo poprawcie. W języku włoskim poprawną formą jest mi coreggerete, natomiast błędnie użyte sformułowanie corrigerete mogło się skojarzyć z corrigendo, co oznacza wymagającego umieszczenia w zakładzie poprawczym – kogoś sprawiającego trudności wychowawcze.
- Cesare de Agostini Konklawe XX wieku. Kulisy wyborów papieży., Wyd. M, Kraków 2005
.jpg)
