Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych[1] (KNPN) (ang. Neutral Nations Supervisory Commission, NNSC) – komisja nadzorująca od 1953 r. zawieszenie broni między Koreą Północną a Koreą Południową.
W 1951 obie strony wojny koreańskiej rozpoczęły rokowania, zakończone w 1953 układem rozejmowym między Koreą Północną (wspieraną przez Chiny Ludowe) oraz Południową (wspieraną przez siły ONZ na czele z USA). Jedną z jego decyzji było utworzenie zdemilitaryzowanej linii demarkacyjnej, w której znajdowało się Panmundżom. Postanowiono o utworzeniu tam wspólnego obozu, w którym miała mieć swoją kwaterę główną Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych, przestrzegająca zawieszenie broni i złożonej z przedstawicieli 4 państw – 2 wytypowanych przez stronę północną (Czechosłowacja i Polska) i 2 przez południową (Szwajcaria i Szwecja)[2].
Do zadań komisji należało:
Początkowemu okresowi działalności komisji towarzyszyły wzajemne oskarżenia o sprzyjanie zwaśnionym stronom (stronie północnej przez Polaków i Czechów, zaś stronie południowej przez Szwedów i Szwajcarów), co także powodowało protesty ludności cywilnej, którym towarzyszyły zamachy. W ich wyniku KNPN musiała w 1955 ewakuować Grupy Inspekcyjne z Inczon i Pusan (Korea Południowa), a następnie z Kangnŭngu i Daegu (Korea Płd) oraz Ch'ŏngjin i Hŭngnam (Korea Płn.) – reszta grup rok później została bezterminowo zawieszona. Wówczas Misja Polska liczyła już tylko ok. 85 członków, inni przedstawiciele także zmniejszyli stany osobowe misji (Szwajcaria i Szwecja chciały nawet całkiem je wycofać z powodu zbytnio przedłużającego się procesu pokojowego). W 1957 działalność KNPN ograniczyła się już w zasadzie tylko do przyjmowania i zatwierdzania raportów, przez co polska delegacja (jak i inne) była stopniowo zmniejszana – od 1963 liczyła już tylko ok. 10 członków. Zasadniczą zmianę przyniosła Jesień Ludów w 1989, kiedy to w państwach wschodniej Europy rozpoczął się upadek komunizmu,[3] ponadto zmianom uległa też polityka zagraniczna Korei Południowej, z którą w 1990 roku stosunki dyplomatyczne nawiązały państwa Układu Warszawskiego (w tym ZSRR), a dwa lata później ChRL.[4] W powyższych okolicznościach delegacje z Czechosłowacji (od 1993 tylko Czech) i Polski stały się z punktu widzenia KRLD niewygodne ze względów ideologicznych.
Formowanie polskiej delegacji rozpoczęto już w 1952. Aby lepiej ją przygotować do zadań utworzono Jednostkę Wojskową 2000 (JW 2000). Jednak z powodu przedłużających się rokowań proces formowania przerwano, by rozpocząć go na nowo w kwietniu 1953 w Jabłonnie k. Warszawy. Dwa miesiące później grupa rozpoznawcza udała się do Chin, za nią drogą kolejową reszta polskiej misji, formalnie utworzonej uchwałą Rady Państwa z 12 września 1953. Polacy wraz z Czechami i Słowakami zostali zakwaterowani w północnej części obozu, kontrolowanej przez KRLD[2].
W wyniku działań północnych Koreańczyków w 1993 r. czeska delegacja opuściła Koreę na stałe a polska obóz w północnym Panmundżomie.[3]
Kryzys w stosunkach Polska–Korea Północna trwający od 1993 r. został zażegnany w 2001 r., a wcześniej, w 1996 Misja Polska rozpoczęła nowy etap działalności – delegacja złożona z 3 żołnierzy (szef misji, zastępca i sekretarz) doraźnie, 2 lub 4 razy do roku przyłącza się do pracujących w zmarginalizowanej komisji Szwedów i Szwajcarów, wizytujących linię demarkacyjną[3].
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
