Kobziarz

Kobziarz (ukr. Кобзар) – na Ukrainie ludowy śpiewak wykonujący pieśni patriotyczne i akompaniujący sobie na kobzie^[1]. Kobziarz to także błędna nazwa muzyka grającego na dudach. Na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów kobziarzami nazywano niekiedy lirników grających na lirze korbowej.

Historia

Kobziarze, z braku rozwiniętej literatury i umiejętności czytania na Ukrainie, byli dawniej ^[kiedy?] depozytariuszami wiedzy historycznej. Śpiewali o chwale Rusi Kijowskiej, o zwycięskich bitwach, czy o wyprawach kozackich.

Podczas rewolucji październikowej w 1917 oraz wojny ukraińsko-radzieckiej (1917–1921) kobziarze tworzyli i przedstawiali utwory chwalące ukraińską tożsamość narodową, za co wielu z nich zostało zabitych.

W latach 30. dwudziestego wieku, podczas okresu stalinizmu, kobziarze w Związku Radzieckim stali się celem prześladowania przez władze^[2]. Wielu kobziarzy zostało wówczas aresztowanych i zabitych. Ich tradycje zostały ocenzurowane przez władze ZSRR, a przyszłe pokolenia ludowych śpiewaków wykonywały utwory chwalące ustrój polityczny kraju i bohaterów Związku Radzieckiego^[3]. Wtedy też kobza zaczęła być wypierana przez bandurę.

Przypisy

1. Włodzimierz Wilczyński: Ukraina Leksykon. Książka i Wiedza, s. 110–111. ISBN 978-83-051-3570-2.
2. Kobzars [online], www.encyclopediaofukraine.com [dostęp 2021-02-07].
3. TomaszT. Rokosz TomaszT., Emisariusze dziadowskiej tradycji – z problematyki lirniczej – przeszłość i teraźniejszość, „Edukacja Muzyczna” (15), 2020, s. 17-63, ISSN 2545-3068.