Kazimierz Nosalewski

Kazimierz Nosalewski (ur. 21 lutego 1871 w Smotryczu, zm. 29 kwietnia 1947 w Łomnicy na Dolnym Śląsku) – polski ziemianin, ksiądz infułat, polityk, senator V kadencji w II Rzeczypospolitej, kanonik honorowy Kapituły Żytomierskiej^[1].

Kazimierz Nosalewski

Kazimierz Nosalewski (ok. 1938)
Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1871 Smotrycz
Data i miejsce śmierci	29 kwietnia 1947 Łomnica
Senator V kadencji (II RP)
Okres	od 1938 do 1939
Przynależność polityczna	Obóz Zjednoczenia Narodowego
Odznaczenia

Ksiądz infułat
Kraj działania	Polska
Data urodzenia	21 lutego 1871
Data śmierci	29 kwietnia 1947
Wikariusz generalny diecezji kamienieckiej
Okres sprawowania	1919–1926
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1899

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra i Zofii z hr. Potockich^[2][3]. Ukończył gimnazjum w Kamieńcu Podolskim i Seminarium Duchowne w Żytomierzu. W 1899 roku święcenia kapłańskie.

W czasie I wojny światowej uczestniczył w tworzeniu polskich formacji wojskowych w Rosji i wspierał działalność niepodległościową. W 1914 roku zorganizował (i został prezesem) komitetu obywatelskiego niesienia pomocy rannym, m.in. zorganizował szpital. W 1915 roku utworzył komitet niesienia pomocy Polakom – jeńcom i więźniom politycznym. W 1916 roku był komisarzem na miasto Płoskirów z ramienia Polskiego Komitetu Wykonawczego na Rusi, organizatorem szkoły wydziałowej i gimnazjum polskiego oraz formacji wojskowej. W 1918 roku prowadził akcję odkupywania broni od żołnierzy rosyjskich, by ją przekazać Wojsku Polskiemu. W 1919 roku był dwukrotnie aresztowany przez bolszewików i zagrożony rozstrzelaniem. Po dokonanym na mocy Traktatu Ryskiego włączeniu Kamieńca Podolskiego do ZSRR przeniósł się do Polski^[4][1].

Kalendarium jego życia duchownego wygląda następująco:

• wikariusz w Barze (1899–1904),
• administrator parafii i proboszcz w Ternówce (1904–1905),
• proboszcz w Płoskirowie (1905–1922), gdzie zainicjował budowę kościoła, współtworzył tajne szkółki dla dzieci i ufundował zakład wychowawczy dla sierot. Był patronem tamtejszego więzienia. Prowadził tajne prace niepodległościowe wśród młodzieży, działalność oświatową, zakładał kółka samokształceniowe, m.in. w parafiach: Jarmolinieckiej, Szarawieckiej i Felsztyńskej. Przewodnodniczył Towarzystwu Dobroczynności i był członkiem Zarządu Głównego Polskiej Macierzy Szkolnej na Podolu, był inicjatorem budowy szeregu szkół polskich, m.in. 4-klasowej szkoły wydziałowej,
• po 1905 roku był zaangażowany w restytucję diecezji kamienieckiej ze stolicą w Kamieńcu Podolskim,
• od 1909 wspierał działalność jednego z tajnych bezhabitowych zgromadzeń zakonnych organizującego tajne szkoły i zakłady wychowawcze,
• kanonik (1918),
• proboszcz katedry w Kamieńcu Podolskim i rektor kościoła pojezuickiego pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa we Włodzimierzu Wołyńskim od 1919 roku,
• na polecenie wizytatora apostolskiego Achilla Rattiego (późniejszego papieża Piusa XI) na podstawie bulli papieskiej doprowadził do otwarcia diecezji kamienieckiej i objęcia nad nią zarządu per procura biskupa Piotra Mańkowskiego,
• wikariusz generalny diecezji kamienieckiej (1919–1926), po powrocie biskupa Mańkowskiego,
• prałat papieski (1920),
• rektor małego seminarium duchownego kamienieckiego w Buczaczu (1920–1925),
• protonotariusz apostolski (1922),
• rektor małego seminarium duchownego łuckiego we Włodzimierzu Wołyńskim (1926–1933), proboszcz parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa tamże,
• proboszcz w Zdołbunowie (1932–1933),
• proboszcz w Szumsku (1934–1935),
• proboszcz w Poczajowie (od 1935)^[4][1].

Był również radnym miejskim i współorganizatorem średniej szkoły mechanicznej we Włodzimierzu Wołyńskim, członkiem samorządu powiatowego i wiceprezesem PMS na Wołyniu.

W 1938 roku został senatorem V kadencji (1938–1939). Był wybrany z listy OZN z województwa wołyńskiego^[1].

Na początku II wojny światowej wyjechał przez Lwów do Przemyśla, gdzie mieszkał w klasztorze ss. karmelitanek bosych w Przemyślu. 3 maja 1940 roku wyjechał do Krakowa. Od 1941 roku mieszkał w klasztorze karmelitów w Krakowie.

We wrześniu 1945 podjął pracę na Dolnym Śląsku w parafii Łomnica k. Mysłakowic. Zmarł tamże i został pochowany przy ścianie miejscowego kościoła parafialnego.

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1933)^[5]
• Medal Niepodległości (16 marca 1937)^[6]

Przypisy

1. Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Kazimierz Nosalewski. [dostęp 2014-05-17].
2. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 214. [dostęp 2021-08-20].
3. Kazimierz Nosalewski w Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2014-05-17].
4. Kazimierz Nosalewski w Witrynie edukacyjnej Kancelarii Senatu. [dostęp 2014-05-17].
5. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
6. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 300526502
• PLWABN: 9810680108505606