Karol Czulak

Karol Czulak (ur. 27 lipca 1893 w Bielsku, zm. we wrześniu 1944 w Warszawie) – żołnierz Legionów Polskich, oficer Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej i Armii Krajowej, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, powstaniec warszawski.

Karol Czulak

podpułkownik taborów
Data i miejsce urodzenia	27 lipca 1893 Bielsko
Data i miejsce śmierci	wrzesień 1944 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1944
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	27 Dywizja Piechoty
Stanowiska	oficer taborowy dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa powstanie warszawskie
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 27 lipca 1893 w Bielsku, w rodzinie Józefa i Marii z Grabskich^{[uwaga 1]}. Był starszym bratem Wincentego (1896–1973), także legionisty i kawalera Krzyża Niepodległości^[2]. Ukończył szkołę rolniczą w Kobiernicach i uzyskał dyplom agronoma^[3].

W 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został skierowany do 2 pułku ułanów. Uczestniczył w starciach pod Mołotkowem, Rarańczą, a następnie nad Styrem i Stochem, gdzie odniósł rany i został odznaczony Krzyżem Żelaznym^[4]. W 1918 wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 5 pułku ułanów^[3]. 1 maja 1919 mianowany podporucznikiem. 13 sierpnia 1920 w składzie 1 szwadronu zapasowego taborów, wziął udział w Bitwie Warszawskiej. 27 sierpnia wyznaczony został na stanowisko dowódcy taborów 3 Dywizji Piechoty Legionów.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej pozostał w służbie zawodowej. W 1922 awansował na kapitana. Brał udział w przewrocie majowym^[4]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 2. lokatą w korpusie oficerów taborowych^[5]. Pełnił wówczas służbę w Departamencie Artylerii MSWojsk.^[6] W czerwcu 1930 został przeniesiony z Wojskowego Zakładu Zaopatrzenia Intendentury i Taborów do 1 szwadronu taborów w Warszawie na stanowisko dowódcy szwadronu^[7]. We wrześniu tego roku, po przeprowadzonej reorganizacji, został wyznaczony na stanowisko komendanta kadry 1 dywizjonu taborów w Warszawie^[8][9]. W grudniu 1932 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko szefa służby taborowej w Dowództwie KOP w Warszawie^[10]. W 1936 roku zorganizował Związek Górali Beskidu Zachodniego, organizację stawiającą za cel wychowanie patriotyczne młodzieży góralskiej; związek liczył ponad 200 członków^[4]. Wiosną 1939 pełnił służbę w Dowództwie 27 Dywizji Piechoty w Kowlu na stanowisku oficera taborowego^[11].

Wziął udział w kampanii wrześniowej. W czasie okupacji był żołnierzem Armii Krajowej, awansując w niej na stopień podpułkownika. Zginął w powstaniu warszawskim^[3].

Żonaty z Marią z Sikorskich, z którą miał trzech synów: Janusza (ur. 1919), Bartłomieja (ur. 1920) i Zbigniewa (ur. 1922)^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5459 – 17 maja 1922^[12][13]
• Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[14]
• Krzyż Walecznych^[15][16][17]
• Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”^[18]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[15]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[15]
• Medal Zwycięstwa^[15]
• Krzyż Legionowy^[4]
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy dwukrotnie – 1915 i 1917^[19]
• pruski Wojenny Medal Zasługi na wstążce Krzyża Żelaznego – 1917^[20]

Uwagi

1. Karol Czulak 22 marca 1934 w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari podał, że urodził się 27 lipca 1893 w Bielsku^[1]. Na stronie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podano, że urodził się 27 lipca lub w marcu 1893 w Międzybrodziu Lipnickim (obecnie Międzybrodzie Bialskie^[2]).

Przypisy

1. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
2. Żołnierze Niepodległości : Czulak Karol. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-12-24].
3. Polak (red.) 1991 ↓, s. 29.
4. Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 45.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 49.
6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 518, 522.
7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 212.
8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 19.
9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 283, 785.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 439.
11. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 275, 539.
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 33.
13. Polak (red.) 1991 ↓, s. 29, wg autora został odznaczony za walki pod Warszawą w 1920.
14. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
15. Kolekcja ↓, s. 3.
16. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 275.
17. Polak (red.) 1991 ↓, s. 29, tu podano, że był odznaczony Krzyżem Walecznych dwukrotnie.
18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 25.
19. Kolekcja ↓, s. 9.
20. Kolekcja ↓, s. 8, 9.

Bibliografia

• Czulak Karol. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.53-4412 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-24].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Karol Czulak. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2019-12-30].
• JanJ. Blitz JanJ. i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 45, ISBN 83-902605-1-4.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 741158790685838851647
• PLWABN: 9811406163305606