Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karl Richard Lepsius (ur. 1810 w Naumburgu nad Saale w Niemczech, zm. 1884 w Berlinie) – niemiecki egiptolog i filolog, profesor uniwersytetu w Berlinie, dyrektor Muzeum Egipskiego i Biblioteki Królewskiej w Berlinie. Uważany za twórcę systematyki dziejów starożytnego Egiptu.
.jpg)
Był synem starosty z Naumburga n. Saale. Studiował historię powszechną, filozofię i językoznawstwo na uniwersytetach w Lipsku, Getyndze i Berlinie. W 1833 obronił pracę doktorską, której tematem było 7 miedzianych tablic, znalezionych w 1444 koło Perugii i zawierających informacje o kulcie religijnym starożytnych Umbrów. W tymże 1833 r. udał się do Paryża, gdzie kontynuował studia, uczęszczając m.in. na wykłady filologa i archeologa Letronne’a o historii starożytnego Egiptu oraz poznając osiągnięcia Champolliona w odczytywaniu hieroglifów.
Następnie udał się w podróż do Włoch. W Turynie zapoznał się ze zbiorami Muzeum Egipskiego, jednocześnie kopiując wszystkie dostępne inskrypcje hieroglificzne. W Pizie odwiedził i zacieśnił przyjaźń z uczniem Champolliona, Ippolitem Rosellinim, z którym już wcześniej prowadził korespondencję. Pozwoliło mu to pogłębić swoją wiedzę o odczytywaniu hieroglifów. Potem wyjechał do Rzymu, gdzie promotor jego włoskiej wyprawy, poseł pruski w Watykanie, Christian von Bunsen, mianował go sekretarzem Instytutu Archeologicznego i stworzył warunki do dalszych studiów. W Rzymie Lepsius poświęcił się studiowaniu zgromadzonych inskrypcji hieroglificznych, czego wynikiem były liczne prace naukowe dotyczące chronologii i historii Egiptu: Chronologia Egipcjan, Księga królów starożytnych Egipcjan i O pierwszym kręgu bogów egipskich i jego genezie historyczno-mitologicznej. Odkrył tam również, że liczne inskrypcje na sarkofagach, trumnach i zwojach papirusów mają tę samą treść i nazwał je Księgą umarłych. Stwierdził też wówczas, że system Champolliona wykazuje błędy i ustalił, że znaki hieroglificzne nie są skrótami słów, lecz znakami głosek i sylab. W 1838 opuścił Rzym udając się do Londynu i Lejdy, gdzie uzupełniał swe zbiory inskrypcji staroegipskich. W 1842 został profesorem nadzwyczajnym uniwersytetu w Berlinie.
W Berlinie Lepsius postanowił zorganizować wyprawę badawczą do Egiptu w celu skatalogowania wszystkich pomników kultury staroegipskiej i udostępnienia jej badaczom oraz dla pozyskania eksponatów do Muzeum Egipskiego. W realizacji tego przedsięwzięcia pomogło mu wstawiennictwo Bunsena, a przede wszystkim Aleksandra von Humboldta u króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV, który zgodził się sfinansować wyprawę, a kierownictwo jej powierzyć Lepsiusowi.
Pruska ekspedycja badawcza poznawała Egipt w latach 1842-1845. Prowadzono badania w Gizie, Sakkarze, Memfis, Amarnie, na wyspie File, Abu Simbel, Meroe oraz w Luksorze i Karnaku w Tebach. Lepsius odbył też podróż na Synaj, pragnąc potwierdzić dowodzenie J.L. Burckhardta, że to góry Serbal, a nie Dżebel Musa są miejscem, w którym Bóg przekazał prawa Mojżeszowi.
Działalność ekspedycji udokumentował tworząc kopie inskrypcji oraz inwentarz zabytków. Wywiózł także z Egiptu do Prus w 194 skrzyniach 15 tys. obiektów, które wzbogaciły zasoby Muzeum Egipskiego w Berlinie. Jego uczeń i biograf Georg Ebers wytykał mu w wiele lat później, że pozyskiwał je często brutalnymi metodami, wprost wycinając fragmenty większych zabytków, a nawet używając dynamitu. Będące plonem wyprawy dzieło Denkmäler Ägyptens und Äthiopiens zostało w latach 1849-1859 opublikowane w 12 tomach z 894 planszami.
Po powrocie do kraju Lepsius zyskał sławę, przyjmowany był na dworze królewskim, rektor Uniwersytetu Berlińskiego mianował go profesorem zwyczajnym, a Pruska Akademia Nauk powołała do grona swoich członków. Ożenił się wówczas z Elisabeth Klein, z którą miał czterech synów i dwie córki. W 1855 został zastępcą dyrektora, a w 1865 – dyrektorem Muzeum Egipskiego w Berlinie. W 1866 podjął trud jeszcze jednej wyprawy do Egiptu: dotarł do wschodniej części delty Nilu i rejonu Suezu, odkrywając tam dwujęzyczny tekst, tzw. Dekret z Kanopos, którego odczytanie pozwoliło ostatecznie potwierdzić metodę Champolliona. Ze względu na stan wojny w jakim znalazły się Prusy, wyprawa musiała wkrótce przerwać działalność i powrócić.
W roku 1873 Lepsius został dyrektorem Biblioteki Królewskiej. Zmarł 10 lipca 1884 w Berlinie na raka żołądka.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
