Szerokość do 30 cm i długość do 70 cm. Blaszka liściowa głęboko wcinana w górnej części po obu stronach aż do ogonka, który ma 1–2 cm długości. W dolnej części liść staje się pierzasty. Wszystkie odcinki liścia mają wyraźnie ząbkowane brzegi i zaostrzony szczyt. Kolców brak. Górna powierzchnia blaszki jest zielona, z drobnymi białawymi włoskami okrywowymi. Dolna powierzchnia jest jasnozielona lub biała i gęsto owłosiona długimi, splątanymi włoskami. Ogonek i główne nerwy są płaskie na górnej powierzchni. Na powierzchni dolnej są wyraźnie wypukłe i podłużnie prążkowane.
Z karczochów produkuje się preparaty znajdujące szczególne zastosowanie w leczeniu i długotrwałej profilaktyce podwyższonego poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi[9]. Karczoch jest również źródłem flawonoidów (luteolina, apigenina). Ekstrakt z liści karczocha ma właściwości hepatoprotekcyjne, przeciwdrobnoustrojowe oraz redukujące poziom cholesterolu. Wykazano silne działanie przeciwutleniające ekstraktu z karczocha[10]. Działa także przeciw integrazieHIV. Posiada właściwości hipoglikemiczne, prebiotyczne i probiotyczne, wspomaga przepływ żółci w drogach żółciowych[8]. Polifenole i flawonoidy zawarte w nalewce z liści karczocha wykazują bardzo silne działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne[11][12]. Ekstrakt z karczocha działa in vitro i in vivo szeroko przeciwnowotworowo, silnie wpływając na wzrost, migrację i inwazję w przypadku międzybłoniaka opłucnej[13].
Znana już w starożytnym Rzymie i Grecji. Jej uprawa upowszechniła się w basenie Morza Śródziemnego przed XII wiekiem. Obecnie uprawiana w krajach o ciepłym klimacie. Znajduje się w Rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej. W Polsce uprawiana sporadycznie, amatorsko. Wysiewa się nasiona w rozsadnikach cieplarnianych, wysadza do gruntu po ustąpieniu przymrozków. Zbiór od sierpnia do przymrozków. Nie zimuje.
Karczoch zwyczajny jest warzywem. Częścią jadalną są części główki kwiatostanów po usunięciu zewnętrznych stwardniałych łusek okrywy, pozostałe mięsiste końce łuskowatych okryw kwiatostanu, kwiatostan, jego dno oraz krótki koniec łodygi. U starszych pąków jadalne jest tylko dno kwiatowe. Spożywany po uprzednim ugotowaniu, usmażeniu lub pieczeniu. We Włoszech młode główki kwiatowe po ugotowaniu zalewa się oliwą i przechowuje. Karczochy można konserwować w puszkach. Czasami jako dodatki do surówek oraz jako ozdoba używane są bielone liście.
Wartość odżywcza
Karczochy zawierają około 3% cukrów, 3% białka, tłuszcz i witaminę C. Wartość odżywcza karczochów nie jest duża, ale są cenione ze względu na zawartość cukru – inuliny – może być spożywany przez chorych na cukrzycę. Jest także polecany dla chorych ze schorzeniami wątroby.
Roślina kosmetyczna
Karczoch jest uważany za cenny dodatek do płynów oczyszczających skórę, toników, lotionów, kremów i maseczek kosmetycznych[15].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Maryem BenM.B.SalemMaryem BenM.B. i inni, Pharmacological Studies of Artichoke Leaf Extract and Their Health Benefits, „Plant Foods for Human Nutrition”, 70 (4), 2015, s. 441–453, DOI:10.1007/s11130-015-0503-8, ISSN1573-9104 [dostęp 2021-01-04](ang.).
GüldalG.MehmetçikGüldalG. i inni, Effect of pretreatment with artichoke extract on carbon tetrachloride-induced liver injury and oxidative stress, „Experimental and Toxicologic Pathology”, 60 (6), 2008, s. 475–480, DOI:10.1016/j.etp.2008.04.014.
NatasaN.Bogavac-StanojevicNatasaN. i inni, The role of artichoke leaf tincture (Cynara scolymus) in the suppression of DNA damage and atherosclerosis in rats fed an atherogenic diet, „Pharmaceutical Biology”, 56 (1), 2018, s. 138–144, DOI:10.1080/13880209.2018.1434549, ISSN1388-0209, PMID:29409377, PMCID:PMC6130604 [dostęp 2021-01-04].
Maryem BenM.B.SalemMaryem BenM.B. i inni, Chemicals Compositions, Antioxidant and Anti-Inflammatory Activity of Cynara scolymus Leaves Extracts, and Analysis of Major Bioactive Polyphenols by HPLC, „Evidence-based Complementary and Alternative Medicine: eCAM”, 2017, 2017, DOI:10.1155/2017/4951937, ISSN1741-427X, PMID:28539965, PMCID:PMC5429947 [dostęp 2021-01-04].
_5Dsr_6895.jpg)
_(Compositae).JPG)
