Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach
zabytkowa kamienica w Katowicach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach – kamienica mieszkalno-handlowo-usługowa z 1906 roku, położona przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach, róg z ulicą Warszawską, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Jej projekt opracowała firma budowlana Ignatza Grünfelda. Została wybudowana w stylu modernistycznym z elementami secesji.
 nr rej. :- A/1250/23 z 31 sierpnia 2023 (woj. śląskie)[1] - A-1566/94 z 30 grudnia 1994 (woj. katowickie) | |
 Kamienica widziana od strony ulicy Warszawskiej (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Dyrekcyjna 10, |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-handlowo-biurowa |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
firma Ignatza Grünfelda |
| Kondygnacje |
5+1 |
| Ukończenie budowy |
1906 |
| Ważniejsze przebudowy |
ok. 1935–1939 |
| Pierwszy właściciel |
L. Altmann |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Katowic  | |
 50°15′32,24″N 19°01′23,35″E | |
Kamienica została oddana do użytku w 1906 roku[2]. Pierwszym właścicielem kamienicy był L. Altmann, a potem spadkobiercy[3]. Projekt kamienicy powstał w firmie budowlanej Ignatza Grünfelda, zaś sam projekt podpisał Hugo Grünfeld. Powstała ona w tym samym czasie co sąsiednia[4], również zabytkowa[5], kamienica przy ulicy Staromiejskiej 6. Obie kamienice zaś zyskały podobny detal zewnętrzny[4].
W okresie międzywojennym w kamienicy działało szereg przedsiębiorstw. Na I piętrze kamienicy swoje biura miało towarzystwo „Katowicki Handel Żelaza” (składnice towarzystwo miało natomiast przy ulicy Młyńskiej 37), E. Korzuszasz prowadziła w kamienicy Kolekturę Loterii Państwowej[3], a także działała pracownia gorsetów[6]. W latach 1924–1926 działał tutaj zakład „Elektrolux”, oferujący odkurzacze i froterki[6], zaś w 1927 roku został założony Bank Udziałowy w Katowicach, którego siedzibę ulokowano w kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 10. Należał on do Związku Żydowskich Towarzystw Spółdzielczych w Polsce[7].
W latach 1935–1936 działały m.in.: pracownia ubrań męskich „Friemel”, sklep z artykułami gumowymi J. Ottensosera, salon kwiatów Elsy Ehrlich (kwiaciarnia działała już w 1926 roku[6]), a także hurtownia żelaza L. Altmanna, która była właścicielem budynku[8][6].
W okresie 1935–1939 kamienica została nadbudowana[9]. W wyniku nadbudowy utraciła ona swój pierwotny, mansardowy dach, zamieniając na dach płaski[4]. W dniu 31 grudnia 1994 roku kamienicę wpisano do rejestru zabytków[5], zaś w okolicach 1996 roku renowacji została poddana elewacja zewnętrzna budynku[10].
W przeszłości mieściła się tutaj Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Katowicach[11]. Działała ona jeszcze tutaj około 2000 roku[6], zaś w późniejszym czasie swoją siedzibę przeniosła na ulicę Staromiejską 4[12].
Kamienica mieszkalno-handlowo-biurowa położona jest przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach, róg z ulicą Warszawską, w dzielnicy Śródmieście[9]. Wybudowana jest ona w stylu modernistycznym z elementami secesji[2]. Została ona wzniesiona na nieregularnym planie zbliżonym do prostokąta. Budynek ma prostą bryłę z narożnym wykuszem, kryty jest stropodachem[4]. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 683 m². Kamienica ma pięć kondygnacji nadziemnych i jedną podziemną[9].
Parter kamienicy został przebudowany i obłożony płytkami z piaskowca, zaś na pozostałych kondygnacjach elewacja jest tynkowana i bogato ozdobiona detalami architektonicznymi. Elewacja od strony ulicy Dyrekcyjnej jest niesymetryczna, w której po dwie osie są rozczłonkowane za pomocą żłobkowanych pilastrów prócz drugiej kondygnacji w pierwszych pięciu osiach, zaś pomiędzy pilastrami znajdują się duże okna zamknięte łukiem wklęsło-wypukłymi (pozostałe okna w kamienicy są prostokątne). Na pierwszej osi trzeciej i czwartej kondygnacji znajdują się łukowe balkony[4].
W narożniku kamienicy znajduje się bogato zdobiony wykusz, w którym zastosowano dekoracje sztukatorskie, na drugiej kondygnacji boniowania, a na trzeciej i czwartej kondygnacji także wertykalne dekoracje[4]. Wykusz ten, obejmujący drugą, trzecią i czwartą kondygnację, jest utrzymywany na dwóch ozdobnych wspornikach[13].
Elewacja od strony ulicy Warszawskiej jest dwuosiowa. Pierwszą oś tworzy wykusz, zaś w drugiej osi znajdują się szerokie okna, a nad nimi płyciny z dekoracjami sztukatorskimi. W tej osi, na trzeciej kondygnacji wbudowano także łukowo wygięty, pełen balustrad balkon[4].
We wnętrzu zachowała się oryginalna ceramiczna posadzka i okładziny ścian, a także oryginalna stolarka drzwiowa. Znajdują się także schody dwubiegowe z metalową, ozdobną balustradą z secesyjnymi motywami. Okna klatki schodowej zostały przeszklone kryształowymi i kolorowymi szybkami[4].
Kamienica jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-1566/94[5], a granice ochrony obejmują całą bryłę budynku[2]. Ponadto budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[14].
Na początku 2022 roku w systemie REGON pod tym adresem zarejestrowane były 32 aktywne podmioty gospodarcze[15], a mieściły się tu wówczas m.in.: agencja kreatywna[16], biuro projektowe[17], gabinet psychoterapii i wsparcia pedagogicznego[18], kancelaria adwokacka[19], oddział Santander Consumer Banku[20], pracownie projektowe[21][22][23] i redakcja czasopisma „Sport”[24].
Fasada
Drzwi wejściowe
Korytarz na parterze
Przejazd bramowy na podwórze
Jedna z płycin w elewacji kamienicy z motywem secesyjnym
Znajdujący się na wykuszu kartusz z inskrypcją wewnątrz: „REN. 1998”
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
