Kalisz Pomorski (gmina)

Kalisz Pomorski – gmina miejsko-wiejska położona w województwie zachodniopomorskim, w południowej części powiatu drawskiego. Siedzibą gminy jest miasto Kalisz Pomorski. Gmina ma powierzchnię ponad 48 tysięcy hektarów, z czego połowę zajmuje poligon drawski. Jest to największa gmina pod względem powierzchni w powiecie drawskim i jedna z największych w województwie^[2]. Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7406 mieszkańców^[1]. Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 4., ludność 54.

Kalisz Pomorski

gmina miejsko-wiejska
Budynek urzędu miasta w Kaliszu Pomorskim
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	drawski
TERC	3203033
Burmistrz	Krzysztof Kurowski (od 2024)
Powierzchnia	480,87 km²
Populacja (31.12.2016[1]) • liczba ludności	7406
• gęstość	15,4 os./km²
Urbanizacja	59,2%
Nr kierunkowy	(+48) 94
Tablice rejestracyjne	ZDR
Adres urzędu: ul. Wolności 25 78-540 Kalisz Pomorski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 14 Liczba miejscowości 26
Położenie na mapie powiatu
53°17′00″N 15°54′00″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Położenie

Gmina leży na Równinie Drawskiej oraz Pojezierzu Ińskim. Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia gminy wynosiła 480,87 km²^[3]. Gmina stanowi 27,3% powierzchni powiatu.

Sąsiednie gminy:

• Drawno i Recz (powiat choszczeński)
• Drawsko Pomorskie, Wierzchowo i Złocieniec (powiat drawski)
• Dobrzany i Ińsko (powiat stargardzki)
• Mirosławiec i Tuczno (powiat wałecki)

W latach 1975–1998 wchodziła w skład województwa koszalińskiego.

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7406 mieszkańców. Gminę zamieszkuje 12,8% ludności powiatu^[1]. Gęstość zaludnienia wynosi 15,4 osoby na km² – gmina o najmniejszej gęstości zaludnienia w powiecie.

Dane z 31 grudnia 2016 r.^[1]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	7406	100	3816	51,53	3590	48,47
Miasto	4383	59,18	2311	31,20	2072	27,98
Obszar wiejski	3023	40,82	1505	20,32	1518	20,50

• Piramida wieku mieszkańców gminy Kalisz Pomorski w 2014 roku^[4].

Gospodarka

Gospodarka gminy opiera się na przemyśle drzewnym, leśnym, rolnictwie oraz przemyśle rolno-spożywczym. Ponadto w gminie rozwija się handel detaliczny, usługi transportowe, hotelarskie, gastronomiczne oraz produkcja galanterii drewnianej^[2].

Na terenie gminy ustanowiono podstrefę Kalisz Pomorski – Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która obejmuje 1 kompleks o powierzchni 9,39 ha. Teren podstrefy zlokalizowany jest w południowej części Kalisza Pomorskiego (przy ul. Przemysłowej)^[5][6]. Przedsiębiorcy podejmujący działalność gospodarczą na terenie podstrefy mogą skorzystać z pomocy publicznej w formie zwolnienia z części podatku dochodowego CIT lub części dwuletnich kosztów pracy^[7].

Przyroda i turystyka

Gmina znajduje się na Pojezierzu Drawskim, z Puszczą Drawską, które jest jednocześnie w środkowej części gminy. Gmina ma urozmaiconą rzeźbę terenu powstałą po przejściu lądolodu skandynawskiego. W obszarach tych występują też wzgórza morenowe^[2]. Przez gminę przepływa rzeka Drawa dostępna dla kajaków. Atrakcją turystyczną gminy są czyste ichtiologiczne jeziora, z czego cztery w samym Kaliszu. Nad największym z nich, jeziorem Bobrowo Wielkie jest strzeżona plaża miejska^[2]. Północno-zachodnia część gminy jest niezamieszkana, znajduje się tam Poligon Drawski, na którym ćwiczenia mają wojska NATO. Tereny leśne zajmują 59% powierzchni gminy, a użytki rolne 20%.

Infrastruktura i transport

Transport drogowy

Przez gminę Kalisz Pomorski prowadzi tranzytowa droga krajowa nr 10 Szczecin-Bydgoszcz-Płońsk^[2], łącząca miasto z Mirosławcem (16 km) i Reczem (26 km). Z Kalisza do Szczecina jest 100 km, do Koszalina 124, do Piły 74^[2]. Przez gminę przebiega również droga wojewódzka nr 175 łącząca drogi krajowe 10 w Kaliszu i 20 w Drawsku Pomorskim. Droga można dojechać przez Drawno (14 km) do Choszczna (14 km) oraz w przeciwnym kierunku do Drawska Pomorskiego (27 km).

Transport kolejowy

Kalisz Pomorski uzyskał połączenie kolejowe w 1888 r. po wybudowaniu odcinka z Wałcza (wcześniej powstał fragment do Piły) W 1895 r. linię wydłużono do Stargardu. Także w 1895 r. powstała druga linia do Choszczna, a w 1900 r. przez Wierzchowo do Złocieńca. Cała linia Choszczno – Złocieniec została zamknięta w 1996 r. W 2000 r. tego samego doznała linia Stargard – Piła, chociaż odcinek Stargard – Kalisz Pomorski był później kilkakrotnie otwierany i zamykany. 1 września 2006 r. ponownie został przywrócony ruch na tej linii, jest on obsługiwany autobusami szynowymi. Do nieistniejącej obecnie wsi Poźrzadło (położonej przy jeziorze Poźrzadło) w 1896 r. otwarto wąskotorową linię kolejową ze Stargardu. Odcinek Dobrzany- Poźrzadło został zamknięty ok. 1965 r., a wkrótce potem rozebrany. Obecnie w gminie czynne są dwie stacje kolejowe: Kalisz Pomorski i Prostynia oraz trzy przystanki osobowe: Kalisz Pomorski Miasto, Cybowo i Biały Zdrój Południowy.

Poczta

W gminie czynny jest jeden urząd pocztowy: Kalisz Pomorski (nr 78-540).

Administracja

W 2016 roku wykonane wydatki budżetu gminy Kalisz Pomorski wynosiły 42,5 mln zł, a dochody budżetu 46,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 12,0 mln zł, co stanowiło 26,0% poziomu dochodów^[8].

Gmina jest obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Drawsku Pomorskim. Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz sprawy gospodarcze są rozpatrywane przez Sąd Rejonowy w Koszalinie^[9]. Gmina jest obszarem właściwości Sądu Okręgowego w Koszalinie^[10]. Gmina (właśc. powiat drawski) jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie^[11].

Mieszkańcy gminy Kalisz Pomorski razem z mieszkańcami gminy Drawsko Pomorskie wybierają 7 radnych do Rady Powiatu Drawskiego, a radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13.

Gmina Kalisz Pomorski utworzyła 14 jednostek pomocniczych – sołectw.

Sołectwa:

Biały Zdrój, Bralin, Cybowo, Dębsko, Giżyno, Krężno, Pepłówek, Pomierzyn, Poźrzadło Wielkie, Prostynia, Sienica, Stara Korytnica, Stara Studnica i Suchowo^[2].

Miejscowości

• Miasto:

Kalisz Pomorski

• Wsie:

Borowo, Głębokie, Jasnopole, Jaworze, Pruszcz i Ślizno, Biały Zdrój, Bralin, Cybowo, Dębsko, Giżyno, Krężno, Pepłówek, Pomierzyn, Poźrzadło Wielkie, Prostynia, Sienica, Stara Korytnica, Stara Studnica i Suchowo.

• Osady:

Karwiagać, Łowno, Skotniki, Smugi, Tarnice i Wierzchucin

• Nieistniejące miejscowości:

Lipinki, Pniewy, Poźrzadło Dwór, Poźrzadło Małe, Siekiercze

Współpraca samorządów

• Kaltenkirchen^{[potrzebny przypis]}
• Torgelow^{[potrzebny przypis]}