Loading AI tools
francuski pisarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jules Gabriel Verne (wym. [ʒyl vɛʁn]), Juliusz Verne (ur. 8 lutego 1828 w Nantes, zm. 24 marca 1905 w Amiens) – francuski pisarz, dramaturg i działacz społeczny. Uważany za jednego z prekursorów fantastyki naukowej (wraz z Hugo Gernsbackiem i H.G. Wellsem), autor kilkudziesięciu powieści.
 | |
| Imię i nazwisko |
Jules Gabriel Verne |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
| Muzeum artysty |
Muzeum Jules’a Verne’a w Nantes |
| Ważne dzieła | |
 | |
| Odznaczenia | |
  | |
Od 1870 Kawaler, a od 1892 Oficer Orderu Legii Honorowej[1].
Pisał powieści podróżnicze i fantastyczno-naukowe oraz historyczne, geograficzne, kryminalne, a także sztuki teatralne i wiersze. Michel Butor określa jego powieści science-fiction jako idealny przykład powieści z tego gatunku tzw. pierwszego stopnia, czyli takich, które wyrosły na gruncie realizmu[2].
Ojcem pisarza był prawnik Pierre Verne, który od 1826 roku prowadził w Nantes kancelarię[3], a matką – Sophie-Henriette Alotte de la Fuÿe[4]. Młody Verne (za namową rodziny, a głównie ojca) studiował w Paryżu prawo, próbował zarabiać na giełdzie, ale nie rezygnował z prób literackich. Po kilkunastu latach poszukiwań rozpoczął cykl powieści Niezwykłe podróże, które zapewniły mu poczesne miejsce w światowej literaturze. Wydawcą utworów Verne’a był Pierre-Jules Hetzel (a następnie jego syn – Louis-Jules) publikujący Magasin d’éducation et de récréation (Magazyn Edukacji i Rozrywki). Znanego autora i przedsiębiorczego wydawcę łączyły kontrakty wydawnicze, kilka razy wznawiane[5].
Verne podróżował po świecie, jednak mniej rozlegle niż bohaterowie jego utworów. Odwiedził 15 krajów w Europie i w basenie Morza Śródziemnego oraz odbył na statku SS „Great Eastern” jedną podróż przez Ocean Atlantycki do Stanów Zjednoczonych i Kanady. Był bardzo oczytany, z literatury czerpał różnorodne wiadomości do swych książek: geograficzne, historyczne, techniczne. Dla swych potrzeb warsztatowych stworzył i wykorzystywał duży zbiór fiszek, swoistą bazę danych z informacjami.
W wielu powieściach Verne’a ważną rolę pełnią bohaterowie pochodzenia francuskiego.
Kilka tytułów powstało jako efekt współpracy z innymi autorami, między innymi z André Lauriem czy Adolphem d’Ennery.
Książki Verne’a ilustrowali: Édouard Riou, Jules Férat, Léon Benett, George Roux. Wydawca w znaczącym stopniu wpływał na fabułę i treść utworów[6].
Pośmiertnie wydane utwory Julesa Verne’a były przeredagowywane i uzupełniane (nawet w znacznym stopniu) przez syna. Twórczość Verne’a wielokrotnie adaptowano na potrzeby teatru (już za życia pisarza) i filmu. Pomimo tego, że Verne był najbardziej poczytnym autorem w swoich czasach, największe dochody przyniosły mu adaptacje sceniczne[7].
Jego utwory zostały przetłumaczone na co najmniej 94 języki obce[8].
W latach 1888–1903 był radnym Rady Miejskiej w Amiens[9][10][11].
W Polsce popularyzowaniem twórczości Verne’a zajmuje się Polskie Towarzystwo Juliusza Verne’a.
Był żonaty z Honorine, ślub wzięli w 1857. Ze związku miał syna Michela Jules’a (ur. 1861) oraz dwie przybrane córki Valentine (ur. 1852) oraz Suzanne (ur. 1853). Miał też córkę Claire Marie Duchesne (ur. 1865) z pozamałżeńskiego związku[12]. Jego młodszy brat Paul Verne był również pisarzem.
Wielką pasją Verne’a było żeglarstwo – miał na własność kolejno trzy łodzie (St. Michel I, II, III), na których często tworzył[13].
Pisarz został pochowany na cmentarzu La Madeleine w Amiens.
Utwory Verne’a, praktycznie od samego początku ich publikowania, były przekładane na język polski[14].
Większe utwory (powieści i sztuki teatralne) były m.in. przekładane przez następujących tłumaczy: Władysław Ludwik Anczyc, Joanna Belejowska, Leo Belmont, Karolina Bobrowska, Władysław Bochenek, Jerzy Brzozowski, Aleksandra Mańka-Chmura, Mieczysław Chrzanowski, J. Chorościcki, Krzysztof Czubaszek, Michalina Daniszewska, Ludmiła Duninowska, Janina Karczmarewicz-Fedorowska, Michał Felis, Zbigniew Florczak, Maria Gąsiorowska, Stefan Gębarski, Henryk Gliński, Józef Grajnert, Joanna Guze, Seweryn Albert Hartman, Anna Iwaszkiewiczowa, A.T. Jarosławski, Iwona Janczy, Natalia Jaskuła, Hanna Karpińska, Janusz Kasza, Bolesław Kielski, Wacław Leszek Kobiela, Wacława Komarnicka, Elwira Korotyńska, Bronisława Wierusz-Kowalska, Elżbieta Kulicka, Maria Leśniewska i Marcin Leśniewski, Wincenta Limanowska, Józef Maciejowski, Stanisław Miłkowski, Justyna Naglik, Antoni Nalepiński, Wojciech Natanson, Olga Nowakowska, Marta Olszewska, Jadwiga Papi, Katarzyna Piotrowska, Joanna Pokora, Janusz Pultyn, Marek Puszczewicz, Stanisław Rabski, Izabela Rogozińska, Stanisław Marek Rzętkowski, Elżbieta Teresa Sadowska, Bożena Sęk, Romana Simonson, Marek Sowiński, Leon Sternklar, Barbara Supernat, Krystyna Szeżyńska, Leopold Szyller, Monika Sztuk, W. Walczewski, Anna Wasilewska, Halszka Wiśniowska, Agnieszka Włoczewska, Mieczysława Wójcik, Włodzimierz Topoliński, Maria Zajączkowska, Halina Zajączkowska, Maria Julia Zaleska, Zbigniew Zamorski, Władysław Zawadzki, Witold Zechenter, Jan Kazimierz Zieliński, Andrzej Zydorczak i innych oraz szereg tłumaczy nieznanych, zarówno ukrywających się pod pseudonimami (jak J.J., J.P., J.Pł., Helena S., R.G., S.S., T.Ł.), jak i całkiem anonimowych.
Mniejsze utwory (opowiadania, artykuły, eseje i wiersze) przekładali także: Franciszek Düll, Michał Gołębiowski, Andrzej Homańczyk, Jan Howerla, Karolina Kapołka, Winicjusz Łachaciński, Wojciech Łęcki, Bartłomiej Łopatka, Barbara Okólska, Barbara Poniewiera, Agnieszka Zydorczak i tłumacze anonimowi.
W języku polskim:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
