Loading AI tools
Jerzy Treder (ur. 14 kwietnia 1942 w Białej Rzece, zm. 2 kwietnia 2015 w Wejherowie)[1] – polski językoznawca, dialektolog, badacz języka kaszubskiego.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 kwietnia 1942 |
| Data i miejsce śmierci |
2 kwietnia 2015 |
| Profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: językoznawstwo | |
| Alma Mater |
Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku |
| Doktorat |
1973 |
| Habilitacja |
1987 |
| Profesura |
1994 |
| nauczyciel akademicki | |
| Odznaczenia | |
  | |
Był synem Władysława i Anastazji z d. Młyńskiej[1]. Na świat przyszedł jako najmłodszy z dziesięciu braci[2]. Jego ojciec był pracownikiem kolejnictwa[3]. Jerzy Treder był absolwentem Liceum Pedagogicznego w Wejherowie[4], do którego uczęszczał w latach 1956-1961[3]. W 1967 ukończył studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku (obecnie Uniwersytet Gdański)[5], w tym samym roku poślubił poznaną w szkole średniej Gertrudę Kosiróg[6]. Małżeństwo doczekało się dwojga dzieci: Mariusza i Justyny[7].
Treder pracował kolejno w WSP i od 1970 na nowo utworzonym Uniwersytecie Gdańskim. Na UG doktoryzował się w 1973 na podstawie dysertacji Toponimia powiatu puckiego[5], napisanej pod kierunkiem Huberta Górnowicza, habilitował w 1987 na podstawie pracy Ze studiów nad frazeologią kaszubską (na tle porównawczym). Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1994[8][9].
W swoich pracach zajmował się dialektologią, onomastyką, frazeologią[10]. Zredagował Słownik polsko-kaszubski Aleksandra Labudy (1982 – z Edwardem Brezą)[11] i Słownik polsko-kaszubski Jana Trepczyka (wyd. 1994)[12]. W 2003 opracował i wydał na nowo Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego Stefana Ramułta[13].
Pełnił funkcję kierownika Zakładu Historii Języka Polskiego, Dialektologii i Onomastyki, a także wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego[14].
Był członkiem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (od 1973)[15], członkiem założycielem Instytutu Kaszubskiego (1996), a także członkiem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego (od 1962), Polskiego Towarzystwa Językoznawczego (od 1971), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (1978), Komisji Frazeologicznej Komitetu Językoznawstwa PAN (od 1979) i Komisji Słowiańskiej Frazeologii przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (od 1992).
W 1983 otrzymał Medal Stolema[16], w 1994 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1997 uhonorowany został Medalem Komisji Edukacji Narodowej[15].
Dorobek naukowy prof. Jerzego Tredera obejmuje 370 publikacji, w tym 18 książek[17].
- 70 lat „Poradnika Językowego”, Zawartość pisma w latach 1901–1970 (1972)[18]
- Zasady pisowni kaszubskiej (1976) – z Edwardem Brezą[19]
- Toponimia byłego powiatu puckiego (1977)[20]
- Gramatyka kaszubska. Zarys popularny (1981)[21]
- Ze studiów nad frazeologią kaszubską (na tle porównawczym) (1986)[22]
- Frazeologia kaszubska a wierzenia i zwyczaje (na tle porównawczym) (1989)[23]
- Toponimia powiatu wejherowskiego (1997)[24]
- Kaszubi - wierzenia i twórczość. Ze słownika Sychty (2000)[25]
- Historia kaszubszczyzny literackiej. Studia (2005)[26]
- Nazwy ptaków we frazeologii i inne studia z frazeologii i paremiologii polskiej (2005)[27]
- Ceynowy i Mosbacha Wiadomość o Kaszubach z połowy XIX w. (2006)[28]
- Spòdlowô wiédzô ò kaszëbiznie (2009)[29]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
