Loading AI tools
czeski dziennikarz, prozaik i dramaturg Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Drda (ur. 4 kwietnia 1915 w Przybramie, zm. 28 listopada 1970 w Dobříšy) – czeski dziennikarz, prozaik i dramaturg.
Pochodził z rodziny robotniczej i był komunistą. Uczestniczył w czechosłowackim ruchu oporu w latach Protektoratu, a następnie w powstaniu praskim w roku 1945. Zaliczany do tzw. młodego pokolenia pisarzy czeskich, gdyż działalność literacką rozpoczął dopiero w okresie II wojny światowej.
W 1921 roku stracił matkę, ojciec rozpił się, dlatego był wychowywany przez dziadków. Miał zostać blacharzem, lecz babka zdecydowała o posłaniu go do gimnazjum, gdzie zdał maturę w 1934. Później, w latach 1934–1938 studiował filologię klasyczną i slawistykę na Uniwersytecie Karola w Pradze, studiów jednak nie ukończył[1]. Publikował już w 1932 w „Studentském časopise”. Podczas studiów był redaktorem uniwersyteckiej gazety „Rozbor”.
Od 1937 roku związał się z czasopismem „Lidové noviny”, będąc redaktorem działu kulturalnego, publikując reportaże, felietony i skecze, a w latach 1948–1952 pełniąc funkcję redaktora naczelnego[2]. Znacząca była jego współpraca z filmem – był autorem wielu scenariuszy.
Od 1945 roku członek Komunistycznej Partii Czechosłowacji, w latach 1949–56 prezes Związku Pisarzy Czechosłowackich[2], a w latach 1948–1960 – poseł[3]. Należał do grupy organizatorów nacisku komunistycznego i był odpowiedzialny za usunięcie twórców niekomunistycznych (zwłaszcza katolickich) ze Związku Pisarzy i represje wobec nich. W tym okresie kilkakrotnie podróżował, m.in. po Ameryce Południowej. W roku 1953 otrzymał państwową nagrodę literacką pierwszego stopnia w dziale prozy artystycznej za zbiór opowiadań Krásná Tortiza.
W roku 1968 otwarcie sprzeciwił się interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, za co został odwołany z funkcji redaktora naczelnego tygodnika „Svět práce”[4]. Wtedy też przeszedł na emeryturę i dwa lata później zginął w wypadku samochodowym w Dobříšy i tam został pochowany[5].
W 1940 roku ożenił się z Emílią Novákovą i miał z nią pięcioro dzieci[3].
Szerzej znany dzięki opowiadaniom ze zbioru pt. Milcząca barykada, poświęconym czeskiemu ruchowi sprzeciwu i oporu w latach okupacji hitlerowskiej, a w Polsce – głównie dzięki komediowym baśniom scenicznym Igraszki z diabłem i Zapomniany diabeł. Charakterystyczną cechą jego twórczości było łączenie ludowych motywów baśniowych i postaci realnych.
Na język polski tłumaczyli go Jadwiga Bułakowska, Stefan Dębski, Helena Gruszczyńska-Dębska, Zdzisław Hierowski, Jarosław Kirilenko, Jan Stachowski i Józef Waczków.
W 1990 roku biblioteka w Příbramie, jego rodzinnym mieście, została nazwana jego imieniem[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
