Język enggano

Język enggano – język austronezyjski używany na wyspie Enggano (na południowy zachód od Sumatry, indonezyjska prowincja Bengkulu) oraz na kilku pobliskich wyspach^[1]. Według danych z 2010 roku posługuje się nim 700 osób^[2]. Inne szacunki sugerują, że ma 1500 użytkowników^[3][4].

Enggano

Obszar	wyspa Enggano (Indonezja)
Liczba mówiących	700 (2010)
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki austronezyjskie Języki malajsko-polinezyjskie Język enggano
Status oficjalny
UNESCO	2 wrażliwy↗
Ethnologue	6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3	eno
IETF	eno
Glottolog	engg1245
Ethnologue	eno
BPS	0060 6
WALS	eno
Występowanie
Lokalizacja wyspy Enggano (kolor czerwony)
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Jego klasyfikacja i związki genetyczne z innymi językami nie zostały dobrze ustalone; przypuszczano, że jest językiem izolowanym z wpływami leksykalnymi o podłożu austronezyjskim^[1]. Według innej propozycji (2015) jest to jednak język austronezyjski, ale znacząco odrębny od pozostałych przedstawicieli tej rodziny (tworzący samodzielną gałąź języków malajsko-polinezyjskich)^[5]. Był też próbnie klasyfikowany wraz z językami innych wysp u zachodniego wybrzeża Sumatry (simeulue, sikule, nias, mentawai) oraz językami batackimi^[6].

Nie odnotowano różnic dialektalnych^[7]. Jest potencjalnie zagrożony wymarciem, jako że posługuje się nim niewielka społeczność^[8]. Do spadku żywotności tego języka przyczyniają się migracje ludności i zawieranie małżeństw mieszanych^[1]. Wszyscy jego użytkownicy znają również język indonezyjski^[2]. Odnotowano, że indonezyjski stał się dominującym środkiem komunikacji wśród najmłodszej grupy wiekowej^[3]. We wsiach centralnych (Meok, Apoho, Malakoni) enggano pozostaje w stosunkowo intensywnym użyciu^[4][9].

W języku enggano tworzy się poezję^[1]. Badaniem enggano zajmował się Hans Kähler(inne języki), który zebrał pewne dane gramatyczne i leksykalne oraz materiały tekstowe^[4][9]. W 1987 roku wydano słownik Enggano-Deutsches Wörterbuch^[10]. W języku indonezyjskim powstało opracowanie Morfologi dan sintaksis bahasa Enggano (1994)^[11] . Enggano jest zapisywany przy użyciu różnych wersji ortografii; w obrębie społeczności często stosuje się pisownię wzorowaną na ortografii indonezyjskiej, z ewentualnymi modyfikacjami^[12].

Zobacz też

• Enggano – grupa etniczna

Przypisy

1. M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Enggano, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-30] (ang.).
2. Brendon Yoder: Enggano. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, 2010. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-30)]. (ang.).
3. Enggano. Faculty of Linguistics, Philology and Phonetics, University of Oxford. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
4. Gede Primahadi WijayaG.P.W. Rajeg Gede Primahadi WijayaG.P.W. i inni, Retro-digitising the Enggano-German dictionary: Challenges and prospects, University of Oxford, 2023, DOI: 10.25446/oxford.22141190 [zarchiwizowane z adresu 2023-06-01] (ang.). Brak numerów stron w książce
5. OwenO. Edwards OwenO., The Position of Enggano within Austronesian, „Oceanic Linguistics”, 54 (1), 2015, s. 54–109, DOI: 10.1353/ol.2015.0001, ISSN 0029-8115, OCLC 5861251748, JSTOR: 43897617 [dostęp 2021-08-18] (ang.).
6. Adelaar 2024 ↓, s. 128.
7. Nikelas, Rasyad i Semi 1994 ↓, s. 9.
8. Nikelas, Rasyad i Semi 1994 ↓, s. 116.
9. Hemmings i in. 2023 ↓, s. 3.
10. Hans Kähler: Enggano-Deutsches Wörterbuch. Berlin: D. Reimer, 1987, seria: Veröffentlichungen des Seminars für Indonesische und Südseesprachen der Universität Hamburg 14. ISBN 978-3-496-00178-2. OCLC 18191699. (niem.). Brak numerów stron w książce
11. Nikelas, Rasyad i Semi 1994 ↓.
12. Hemmings i in. 2023 ↓, s. 5.

Bibliografia

• K. Alexander Adelaar: Historical linguistics of the languages of Sumatra, Java, the Lesser Sunda Islands, and Moken-Moklen. W: K. Alexander Adelaar, Antoinette Schapper (red.): The Oxford Guide to the Malayo-Polynesian Languages of Southeast Asia. Oxford: Oxford University Press, 2024, s. 127–142. DOI: 10.1093/oso/9780198807353.003.0010. ISBN 978-0-19-253426-2. ISBN 978-0-19-880735-3. OCLC 1449546728. (ang.).
• Charlotte Hemmings i inni, Challenges in Enggano Orthography Development, „Language Documentation and Description”, 23 (1), 2023, s. 1–19, DOI: 10.25894/ldd.329, ISSN 2756-1224 [dostęp 2024-09-21] (ang.).
• Syahwin Nikelas, Halipami Rasyad, M. Arar Semi: Morfologi dan sintaksis bahasa Enggano. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1994. ISBN 979-459-422-9. OCLC 30908025. [dostęp 2023-06-01]. (indonez.).

Linki zewnętrzne

• Enggano. Faculty of Linguistics, Philology and Phonetics, University of Oxford. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (język):

• J9U: 987007543342405171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Enggano-language